Қазақ әдебиеті 7 сынып бжб можно до 11 часов.​

Торғайлар (лат. Passer) – торғайтәрізділер отрядына жататын құстар туысы.

Жер шарына кең тараған 27 түрі бар. Африка, Еуропа мен Азияда кең таралған, кейбір түрлері жерсіндіру мақсатымен Америка, Австралия мен Жаңа Зеландияға апарылған. Қоразы мен мекиенінің сыртқы түсі әртүрлі: қораздарының тамақ асты қара түсті болады. Көпшілігі – отырықшы, кейбіреулері – жыл құстары. Ұзындығы 12 – 15 см. Ағаш қуыстарын, індерді, үй-жайларды мекендейді немесе ағаштарға шар тәріздес ұялар салады. Көптеген түрлері – синантропты. Қорегі – дәнмен; балапандарын бастапқы уақытта жәндіктермен, кейіннен өсімдік тұқымдарымен қоректендіреді. Еуразия аймағында кең тараған түрлері: үй торғайы (P. domestіcus); үнді торғайы (P. іndіcus) және дала торғайы (P. montanus). Орта Азия мен Кавказ сыртында ағаштарда үлкен топ құрып өмір сүретін испандық немесе қаратөс торғай (P. hіspanіolensіs) басым. Шөл даланы мекендейтін сексеуіл торғайы (P. ammodendpі); шөл торғайы (P. sіmlex) мен Сахалин, Оңтүстік Куриль аралдарында кездесетін жирен торғай (P. rutіlans) адамдар мекендерінен тыс жерлерде тіршілік етеді. Үнді және испандық торғайлар – дәнді дақылдардың зиянкестері. Шөл торғайлар сирек кездесетін құс ретінде «Қызыл кітапқа» енгізіліп, қорғауға алынған.[1]

Асты тас,
Үсті тас,
Ортасында шандыр бас.
(Тасбақа)

Сатайын десем ауыр кілем,
Сатпайын десем тәуір кілем.
(Жер)

Елең, елең етті,
Қарға ауылға қона кетті,
Қақтың суын іше кетті.
(бүркіт)

Ұзын-ұзын ұсқауын,
Ұзынына кім жетер?
Шұбар ала күйкентай,
Шұбарына кім жетер?
(Кітап)

Тең,тең тең киіз,
Екі ортасы кең киіз.
(Аспан, жер)

Кішкене ғана тостаған
Жер дүниені бастаған.
(Көз)

Ала арқаным жетпес жер жоқ.
(Көз)

Өрнектеп, сәндеп,
Тігістерін бүгетін.
Солпысын жөндеп,
Кім көйлек тігетін?
(Тігінші)

Қалпағы ақ қарасаң,
Дәрігер емес, бірақ ол.
Дәм мәзірін қаласаң,
Алға ұсынып тұрады ол.
(Аспаз)

Шыққанда шығыны жоқ,
Жауса жауын бүйірі тоқ,
Қыста жылтыр қақ болар,
Түртінектеп тынымы жоқ.
(Өзен)