5.Тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұны бойынша кластер құрастыр. ​

Алтын адамның бас киімі туралы мәлімет.

«Алтын адамның» бас киімі сақтардың ғарыш туралы танымының мысалы. Бұл үш әлемнің өзіндік үйлесімділігінен құралған модель: жерасты, ортасы – жер, жоғарғы жағы – аспан. Әлемнің төрт бұрышы бар – оң, сол, алды және арты.

Алдыңғы бөлігі – шығыс жақ, артқы бөлігі – батыс жақ. Бас киімдегі оюлар көлденең үш бөлікке бөлінген. Алтын таулар мен ағаш тізбесімен жиектелген. Тау етегінде «қыс аңдары» – жолбарыстар мен ешкілер бейнелеген. Ал шыңында – құстар, қанатты жолбарыстар (тигрогрифондар).

Ою-өрнектің жиегі әлемдік тау жотасын білдіреді, сақтардың көзқарасы бойынша, әлемді барлық жағынан қоршап тұр деген сөз. Ою әлемнің үш бөліктен құралғанының символы іспеттес: жерасты әлемі, жер, аспан.

Сақиналы фриздердің төрт айқас секілді орналасқан төрт жақтағы нүктеде аңдардың (барыс, тауешкі) бейнесі орналасқан.

Бас киімнің алдыңғы бөлігінде барлық ғарыштың символы – күн эмблемасы жайғасқан: төрт қанатты ат пен төрт алтын жебе. Бұл барлық үш әлемнің үстіндегі билік пен күн жолындағы әлемнің төрт бөлігінің белгісі.

Адамға мұндай тәжді кидіру – барлық ғарыш туралы аңызға билік ету. Көсем мен басындағы, үстіндегі киімдер әлемнің өсін, яғни орталығын білдіреді – бұл әлемнің құрылымы туралы сақтардың мифологиялық көріністері.

Объяснение:

Оқу — білім бұлағы,

Білім — өмір шырағы.

***

Оқу — білім азығы,

Білім — ырыс қазығы.

***

Білім ортақ.

***

Білім — ер азығы,

Ер — ел азығы.

***

Білім ауысады,

Ырыс жұғысады.

***

Ақыл — тозбайтын тон,

Білім - таусылмайтын кен.

***

Оқу түбі тоқу.

***

Оқу инемен құдық қазғандай.

***

Оқы да біл,

Ойна да күл.

***

Ой түбі оймақ,

Ойын түбі ойран.

* * *

Білген кісі тауып айтады,

Білмеген кісі қауып айтады.

***

Өз білмегенінді кісіден сұра,

Үлкен жоқ болса, кішіден сұра.

***

Білім қымбат, білу қиын.

***

Білімнің алды жарық,

Білімсіздің түбі ғарып.