Бабаларымыз ежелден «Өнер алды – қызыл тіл» деп сөз өнерін аса жоғары бағалаған. Ақындар сөз сайысы кезінде жеңіске жетудің жолын іздеп, нақты дәлелдер келтіріп, сөзбен жеңген. Айтыста ақындардың импровизациясы, логикасы мен дәлелінің күштілігі анық байқалуы тиіс. Сөз өнерінің, образды, көркем ойлардың тілдік көрінісін айтыс өлеңдерінен көреміз. Ақындар тіліндегі көркем құралдарының бірі – мақал-мәтелдер. Мақал-мәтелдердің көпшілігі игі қасиеттерге үндеу, уағыздау сипатында болады. Мақал-мәтелдердің ерекшелігі – мазмұны терең, аз сөзбен көп мағына береді және көпшілігі есте тез сақталады. Айтыс өлеңдеріндегі мақал-мәтелдер тілдің эстетикалық қызметін күшейтіп, өлең сөзді әсерлі етеді. Ал қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер әдеби тілімізді байытуға қосқан айтыс ақындарының үлесі екендігін көрсетеді. 2 Мәтіннің жанрын анықтаңыз

Менин-армандаган-мектебим
Мен-биздин-мектебимиз-ешкашан-да-бас-тарстапасын-де-армандаймын.Сол-ушин-мен-беске-окиймын.Менин-мектебим-ол-ен-суйекти-жер.Ал-менин-армандаган-мектеп-кандай?
Менин-армандаган-мектебим-ол-барлыгы-кабинет-таза-усталынып-турсын.Даретхана-да-таза-болсын.Асхананын-тамагы-аркаан-да-татти-болсын.Ол-менин-армандаган-мектебим
Школа-моей-мечты
Я-хочу-чтобы-наша-школа-никогда-не-унывала-и-не-сдавалась.Школа-моё-любимое-место.А-какая-школа-моей-мечты?
Я-мечтаю-о-том-чтобы-в-наей-школе-каждый-кабинет-был-чистым.Даже-туалеты-будут-чистыми.Еда-из-столовой-была-самой-вкусной.Это-школа-моей-мечты.

 - Амансыз ба,әже! Жағдайыңыз қалай?

-Сенбісің, сүйікті немерем, Ваня!Бақытты бол!

- Ауырып қалғансың ба, әже?  Мен Сізге дәрі-дәрмек әкеп берейін!

- Рахмет,күнім менің! Қазір тәуірмін. Кел, екеуміз әңгімелесейік!

- Тыңдап отырмын, әжетай!

-  Қалай, өзіңнің сабағың жақсы ма? Студент болған қалай екен?

- Сабағым жақсы, әже. Сіздің халіңізді білейін деп сабақтан соң соққаным ғой.

- Оқуың не туралы өзі?

- Келіңіз, әже, мына кітапты екеулеп отырып оқиық, содан соң менің мамандығымды  білетін боласыз.

- Оның жөн, балам. Оқып бере ғой.

- Бұл кітапта қазақ тілі мемлекеттік тіл деп жазыпты, әже! Мен де қазақ тілін үйреніп, мұғалім болсам деймін.

- Оның өте дұрыс,балам. Өзіміз өмір сүрген елдің тілін білгеніміз жөн. Ал мұғалімдік-ең мәртебелі мамандық. балалрды жақсылыққа үйрететін де мұғалім. талабың оң болсын, балам!

-                                                                                  

Объяснение: