"Түсі игіден түңілме,"-деген мақалдың мағынасы жақсы жан жамандыққа бармайды, иманжүзді адам жамандық істемейді дегенге саяды. Қазақтың мақал-мәтелдерінің көбісі ислам дінімен ұштасып жатыр". Түсі игіден түңілме,"-деген мақалды: "Игілікті істі түсі игіден ізде",-депте айтуға болады. "Түсі игіден түңілме"- мақалы қайдан шықты? Қазақ халқымыз өз өмірлерінен алынған өмірлік тәжірибелерін бір ойға жинақтап, терең ойды бір сөйлемге сыйғызып, келесі ұрпаққа өсиет етіп отырған. Жазу жоқ кезде ел аузында жүрген осы мақал-мәтелдер ауыз әдебиеті арқылы бізге жеткен. Қазақтың мақал-мәтелі тіл байлығының қазынасы. Осы мақал-мәтелдерді орынды қолдансақ, сөздеріміз өтімді, көңілге қонымды болмақ. Мақал-мәтелді қолдану- ой ұшқырлығын, сөз шешендігін, сөз тапқырлығын көрсетін дайын тілдік. "Түсі игіден түңілме",- дегендей, "Игі кісі игі хабар әкеледі"-деп, осы игілікті хабарды түсі игі әрі игілікті жандарға жолдап отырмын." Түсі игіден түңілмеңдер."
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Ребят, выручите Очень нужно...Даю 20-ть
Шығарманың басталуы: Көктал қыстаған Құрман атаның ауылы жайлауға қонып, көптен көріспеген ел мәре-сәре болып жатқанда ауылға екі адам келіп түседі. Ертесіне ауылға крестьянский начальник келеді. Бәрі соның келуін тамашалап отырғанда топ ішінде Сәрсенбайдан біреу Шолпан жеңешем «тақия тігіп беретін» тапты деп сүйінші сұрайды.
2. Шығарманың дамуы: Ары қарай оқиғаны жалғастырмас бұрын Сәрсенбайдың кім екеніне тоқталып өтеді. Ол еш оқымаған, момын а көтермей бір күні қу бас деген сөз естіп, үйленуге бел буып, ағайындарын жинап, Жарас молданың Шолпан атты қызын алады. Сәрсенбай 45-ке, Шолпан 17-ге келгенде манағы топ ішінде сүйіншілеген Жамал дүниеге келеді. Бірінші көрген баласы болған соң Сәрсенбай үлкен той жасайды.
3. Шығарманың байланысы: Жамал сағынып көрген баланың алды болған соң бетінен қақпай, ұл балаша тәрбие береді. Бірде Сәрсенбайдың үйіне молда келеді. Жамалжан деп әкесі жұмсап жібереді. Сонда молда мырзаңызға қыздың есімін қойғансыз ба? – деп таңданады. Сонда ұл баладан кем екендігін айтқанында, молда қыз балаға тұлым қойып, оқыту керектігін ескертіп кетеді. Содан кейін Сәрсенбай Ғазиз деген татар оқытушысын ұстап, Жамалды оқытады, қызша киіндіреді. Қалампыр: «Жамал әлі кішкентай, өссін, сосын тұлым қойып, оқытамыз» - дейді. Сыртқа жаны ашып тұрғандай болғанымен ішінен тоқалдың қызын жақтырмайды. Ғазиз Жамалдың зеректігін байқап, сабақ соңынан алып қалып, әріп таныта бастайды. Жамал қазақтың қисса-жырларын жатқа білетін болады.
4. Шығарманың шиеленісі: Сәрсенбай болыстыққа сайлауға түседі де жеңіліп қалады. Кеткен шығынын ойласа намысына тиетін болады. Сөйтіп жүргенде болыспен құда Байжан таз Жұман баласына қыз іздеп, Сәрсенбаймен құда болады. Жамал өсе келе атастырылған жарының жаман, таз, ақылсыз екенін біледі. Өз көңілін көтеру үшін үнемі жиын-тойларға барып жүреді. Сондай тойлардың бірінде Ғалимен танысады.
5. Шығарманың шарықтау шегі: Ғали мен Жамал арасында махаббат оты орнап, үнемі хат жазысып жүріп, бір күні екеуі қашып кетеді. Қаладағы саудадас досы Фатихолла байдың үйін паналайды. Бұларды іздеп маза бермегендіктен Ғалидың нағашылары жаққа кетеді. Онда Ғали бара сала 13 күн ауырып, бейсенбі күні түс кезінде көз жұмады. Жамалды шешесі келіп алып кетеді. Ғалидің өлімі Жамалдың Байжан босағасына баруына себеп болады.
6. Шығарманың шешімі: Байжанның үйінде Жамал еш бақыт таба алмайды. Боранды түнде қалаға барып, Фатихолланың үйінде самауыр қайнатсамда, Байжанның таяғынан құтылайын деп боранды түнде адасып өледі.