Бұл – Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай ауданының аумағында 2001 жылы ұйымдастырылған саябақ. Ауданы 643 мың га, оның 215 мың га-ы орманды алқап, ағаштарының қоры – 24 мың м³, қорықтық аймақ жері 151 мың гектар. Саябақтың пайдаланылатын аумағы – 492 мың га. Қазақстандағы ең үлкен ұлттық саябақ. Ондағы флора мен фаунаның алуан түрлілігі кімді де болса тамсандырады. Саябақ аумағында тамырлы өсімдіктердің мыңнан аса түрі өседі. Олардың ішінде 30 түрі Қызыл кітапқа енген. Саябақтың басты игілігі болып табылатын орман ол аумақтың 34 пайызын алып жатыр. 1.Мәтінді оқы, конспект жаз. 2. Мәтін бойынша 3 сұрақ құрастыр ОЧЕНЬ НАДО СЕГОДНЯ СДАВАТЬ

1/Конспект: Бұл – Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай ауданының аумағында 2001 жылы ұйымдастырылған саябақ. Ауданы 643 мың га, оның 215 мың га-ы орманды алқап, ағаштарының қоры – 24 мың м³, қорықтық аймақ жері 151 мың гектар. Саябақтың пайдаланылатын аумағы – 492 мың га. Қазақстандағы ең үлкен ұлттық саябақ. Саябақ аумағында тамырлы өсімдіктердің мыңнан аса түрі өседі. Олардың ішінде 30 түрі Қызыл кітапқа енген. Саябақтың басты игілігі болып табылатын орман ол аумақтың 34 пайызын алып жатыр.

2/1.Қазақстандағы ең үлкен ұлттық саябақ не?

2.Саябақта өсімдіктердің неше түрі Қызыл Кітапқа енген?

3.Саябақтың пайдаланылатын аумағы неше мың гектар?

Бұл саябақ 2001 жылы ашылған. Шығыс Қазақстан облысы Қатонқарағай ауданының аумағында орналасқан. Саябақта орманды алқап  215 мың га, ондағы ағаштар қоры 24 мың м ,қорықтық аймақ жері 151 мың гектар. Бұл Қазақстандағы ең үлкен ұлттық саябақ. Флора мен фаунаның сан түрлілігіне таң қаласың. Өсімдіктердің де түрлері сан алуан, мыңнан асады. Оның 30 түрі Қызыл кітапқа енген.

Саябақтың ауданы қанша га? ( 643 мың га)

Саябақтың пайдаланылатын аумағы қанша га?(492 мың га)

Орман аумақтың неше пайызын алып жатыр?(34 пайызын)

Объяснение:

Әже
    І
Тоқыпты әжем алаша,
Бояуы қынық тамаша.
Көктемгі кемпірқосақты
Әжеміз жерге жасапты.
    ІІ
Әже, әже, жатпашы,
Ауыр ойға батпашы.
Болайын мен дәрігер,
Десең; «Шипа дәрі бер!» -
Дәрі жасап берейін,
Бәрін жасап берейін.
Ауыртпаймын әжемді,
Ауырмайсың, әже, енді.
    ІІІ
Ауылға шақырған кім?
Біздің Бәпи  әже.
Сусынға ішкізгені не?
Қымыз, тары көже.
Не жегізді сыйлап?
Балқаймақ пенқұймақ...
    М.Әлімбаев

Әжесінің сабағы

Ойыншықтың жиып ап жана түрін,
Түсіндірді ұлына ол ақырын:
Болса егер де қоянда қанша құлақ,
Соншасының мысықта болатынын.

Сәбилердің мінезі десек түрлі,
Қызықтырмас дәл мұндай есеп кімді:
Болса егер де сиырда қанша мүйіз,
Құлағы сонша екен есектің де.

Тағы айтады ұлына ойланып ап,
Болса егер де қанша доп қолда мына:
«Адамда да сонша бас бар, - дейді ол,-
Тек онымен болмайды ойнауыңа!»
            Ж.Нәжімеденев

Аналардың анасы

Әпкем - әже баласы,
Әкем - Әже баласы.
Апамыздың ағасы –
Ол да әжемнің баласы.
Анам дейді мамашым:
Әже деген шамасы –
Аналардың анасы.
            Ә.Табылдиев

Әжем туралы әңгіме

Саусағы сары ала жүзікті,
Әрдайым жайдары,
Жаз өнді,
Көп ертек білетін қызықты
Көрсеңдер аяулы әжемді!

Әлдекім әжемнің шашына 
Әдейі бор жағып қойғандай.
Кимешек тартқандай басына 
Болады ақша бұлт қонғандай.

Куәгер кешегі заманға,
Әжеңнен кәрі адам жоқ дейді.
Ал жасын анықтап санауға
Қолынан түспейді жүргенде
Бұрышқа апарып қояды
Даладан бөлмеге кіргенде.
            Қ.Баянбаев

 

Әже

Сығырайған көзі көрінбей
Томар-томар былшықтан,
Отырса, бойы аспайды
Қолындағы ұршықтан.
Алдындағы көженің
Көрінбес беті қылшықтан.
Көжесін татпай әженің,
Жан болмайды құр шыққан?!
Сендер де тыңда, тентектер,
Тыйылып біраз шолжақтан.
                              М. Жұмабаев

Әже туралы өлеңдер.

Әже

   І

Тоқыпты әжем алаша,

Бояуы қынық тамаша.

Көктемгі кемпірқосақты

Әжеміз жерге жасапты.

   ІІ

Әже, әже, жатпашы,

Ауыр ойға батпашы.

Болайын мен дәрігер,

Десең; «Шипа дәрі бер!» -

Дәрі жасап берейін,

Бәрін жасап берейін.

Ауыртпаймын әжемді,

Ауырмайсың, әже, енді.

   ІІІ

Ауылға шақырған кім?

Біздің Бәпи  әже.

Сусынға ішкізгені не?

Қымыз, тары көже.

Не жегізді сыйлап?

Балқаймақ пенқұймақ...

   М.Әлімбаев

Әжесінің сабағы

Ойыншықтың жиып ап жана түрін,

Түсіндірді ұлына ол ақырын:

Болса егер де қоянда қанша құлақ,

Соншасының мысықта болатынын.

Сәбилердің мінезі десек түрлі,

Қызықтырмас дәл мұндай есеп кімді:

Болса егер де сиырда қанша мүйіз,

Құлағы сонша екен есектің де.

Тағы айтады ұлына ойланып ап,

Болса егер де қанша доп қолда мына:

«Адамда да сонша бас бар, - дейді ол,-

Тек онымен болмайды ойнауыңа!»

           Ж.Нәжімеденев

Аналардың анасы

Әпкем - әже баласы,

Әкем - Әже баласы.

Апамыздың ағасы –

Ол да әжемнің баласы.

Анам дейді мамашым:

Әже деген шамасы –

Аналардың анасы.

           Ә.Табылдиев

Әжем туралы әңгіме

Саусағы сары ала жүзікті,

Әрдайым жайдары,

Жаз өнді,

Көп ертек білетін қызықты

Көрсеңдер аяулы әжемді!

Әлдекім әжемнің шашына

Әдейі бор жағып қойғандай.

Кимешек тартқандай басына

Болады ақша бұлт қонғандай.

Куәгер кешегі заманға,

Әжеңнен кәрі адам жоқ дейді.

Ал жасын анықтап санауға

Қолынан түспейді жүргенде

Бұрышқа апарып қояды

Даладан бөлмеге кіргенде.

           Қ.Баянбаев

Әже

Сығырайған көзі көрінбей

Томар-томар былшықтан,

Отырса, бойы аспайды

Қолындағы ұршықтан.

Алдындағы көженің

Көрінбес беті қылшықтан.

Көжесін татпай әженің,

Жан болмайды құр шыққан?!

Сендер де тыңда, тентектер,

Тыйылып біраз шолжақтан.

                             М. Жұмабаев