Комектесындерш отиниш „Ғалым мен технология дами келе адамзаттын орнын басады деген пікірге келісу-келіспеу себебтерін корсетип жазыныз“ Сойлем курылымын сактап 90соз жазу керек. Комектесиниздерш

Тақырыбы: Төлен Әбдіков. «Қонақтар»

Сабақтың мақсаты:

1) Қонақтар әңгімесіне әдеби талдау жасау, тақырыбын, идеялық – көркемдік мазмұнын ашу, оқушылардың білімдерін қазіргі заман үлгілерінен мысал келтіре отырып жүйеге келтіру;

2) Тәрбиелік мақсаты: қазақ халқының бойындағы адамгершілік, бауырмалдық қасиеттерді бағалай білу,

үлкенді, ата - ананы сыйлауға, ата - ана алдындағы перзенттік борышты ақтауға тәрбиелеу;

3) Дамытушылық: өз бетімен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру, түрлі әдіс - тәсілдер арқылы ойлау қабілетінің дамуына, тіл байлығының артуына, өз ойын ашық айтуға, көзқарасын дәлелдеп шығуға ықпал ету.

Сабақтың түрі: білімді жинақтау, бекіту.

Сабақтың әдіс - тәсілдері: сұрақ - жауап, сатылай кешенді талдау, пікірсайыс, Венн диаграммасы, топтастыру стратегиясы, тірек сызбалары, іздендіру, топтық жұмыс, проблемалық ситуация туғызу.

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, тарих

Көрнекілігі: жазушы портреті, сызба кестелер, нақыл сөз, мақал - мәтелдер, маркер.

Сабақтың барысы. Сабақ мақсаты мен ерекшелігі, тақырыбы түсіндірілген соң оқушылар топқа бөлінеді.

І. Үй тапсырмасын сұрау. Балалар, өткен сабақта біз сендермен белгілі жазушы Төлен Әбдіковтің өмірімен «Қонақтар» әңгімесімен таныстық. Кәне, балалар, топтастыру стратегиясы бойынша кім екендігіне тоқталайық.

Төлен Әбдіков

Жазушы, драматург, аудармашы, хатшы,

Редактор, сектор меңгерушісі, еуропалық алтын медаль иегері, мемлекеттік сыйлық иегері

Келесі кезекте Төлен Әбдіковтің өмір жолын, қызметін, шығармаларын тірек сызбалары бойынша көрсетейік.

Жаңа сабақ тақтаға жазылады, әр топқа тапсырма беріледі.

І топ. Әңгіменің тақырыбы мен идеясын ашу.

Тақырыбы: адамгершілік мәселесі

Идеясы: баланың ата - ана алдындағы перзенттік парызы.

ІІ топ. Шығарманың композициялық құрылымын сатылай кешенді талдау.

1. Әңгіменің басталуы - Ерғабыл шал мен кемпірінің әңгімесі.

2. Дамуы - Ерекеңнің малын іздеуі, ішкі ойы.

3. Байланысуы - Қаладағы баласының келуі. Ауыл қонақтары

4. Шиеленісуі - Сапабек пен әкесі әңгімелерінің жараспауы. Ауыл әні.

5. Шарықтау шегі - Мазасы кеткен қарт

6. Шешімі - Соңғы үміті орындалмаған қария

7. Қорытынды - Құлазыған көңіл

ІІІ топ. Сатылай кешенді талдау. Кейіпкерлерге мінездеме

Кейіпкерлері:

Ерғабыл қарт

Кемпірі

Сапабек (ұлы)

Тома(келіні)

Жеңіс (немересі)

Ауыл адамдары

Аспандияр (әнші жігіт)

Сапабек. Ат жақты, қапсағай сары жігіт.

Тома. Омырау, жеңдері ашық шұбар көйлек киген, шашын қидырған, топ - толық ақ сары, ажарлы келіншек.

Жеңіс. Аяқ - қолы шидей, көзі қитар, алтылар шамасындағы ұл бала.

ВЕНН диаграммасы

Айырмашылығы: Ерғабыл – ауыл тұрғыны, қарт, оқымаған, көп сөйлемейтін, қарапайым жан

Айырмашылығы: Сапабек – қала тұрғыны, жас, оқыған, өзімшіл, көп сөйлегіш

Ұқсастығы: Әкелі – балалы туыстар, ер адам, айтқанынан қайтпайтын бірбеткей

ІV. Топ. Сатылай кешенді талдау. Жазушы тілі

Сөздік жұмысы

Алагеуім - таң енді атып келе жатқан уақыт, апақ - сапақ

Жолай - жолдан соғу, бару

Шақша - насыбай салатын ыдыс

Ноқта – Жүген тәрізді мал басына кигізілетін әбзел

Сағағы - мойын, алқым

Көлегейлеп – қолын маңдайына апару, күннен қорғану

Қынжылу - кейбір ренішті жағдайдың жанға батуы, қиналу

Қитар - жөнге бірбеткей қыңыр, қисық

Теңеу

Ерекең жаңа қаз тұрған балаша тәлтіректей көтерілді. Аяқ - қолы шидей. Жаулықтай үлкен ақ орамалының шетімен көзін сүртті. Сапабек балаларды өзіне қаратқан мұғалімдей жастар жағын көзімен шолып өтті.

Тұрақты тіркес

Міз бақпады – беті шімірікпеді, бедірейіп тырп етпеді.

Ләм - мим демей – үндемеу (жұмған аузын ашпау)

Басым сынып – ауырып

Шаш етектен - пайдасы мол

Қолыңның қаруы бар ғой – күшті, әлді

Мызғып - аз ғана ұйықтап алу (көз шырымын алу)

Көз ілінді - ұйықтап кету

Шыбын шіркей боп жүреді – барынша күтеді

Дисфемизм: алжыған, оттаған, қаңғыбас, омалып

Мақал - мәтел: қара арғымақ арыса, қарға адым жер мұң болар

Балалар, сабағымыздың келесі кезеңі - пікірсайыс. Әңгіменің негізгі кейіпкері Сапабектің іс - әрекеті, ата - анасына деген көзқарасы дұрыс па, әлде бұрыс па? Сол туралы пікір таластырамыз. жақтаушы топ, даттаушы топқа бөлініп ойымызды білдіреміз.

Келесі кезекте әр топ қарсыласына дайындап әкелген сұрақтарын қояды.

«А» тобы: Әңгіменің негізі кейіпкері Сапабекке хат жолдаңдар.

«Ә» тобы: «Елес жетелеу стратегиясы» бойынша болашақты елестету.

«В» тобы: Екі түрлі түсініктеме күнделігін толтырыңдар.

Сабақты қорыту.

Мұғалімнің қорытынды сөзі.

Мұқағали Мақатаевтың «Қариялар азайып бара жатыр» өлеңін орындау.

Үйге тапсырма: «Ата - ананың қадірі», «Ата - ана және балалар» тақырыбына эссе жазу.

Шығыс Қазақстан облысы,

Аягөз ауданы, Сарыарқа ауылы,

«Сарыарқа жалпы білім беретін орта мектеп» КММ

қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімі

Рахымжанова Нязила Сәлімтайқызы

Ана тілі – бәріміздің анамыз, өйткені ол – ұлтымыздың анасы Н. Назарбаев Тіл – халықтың алтын діңгегі. Өзін-өзі білетін әр халық алдымен өзінің туған тілін сыйлап, мақтан тұта білуі керек. Өйткені халықтың даналығы, жырлары, шежіресі сол халықтың тілінде жазылады. Тіл – қай ұлтта болса да қастерлі, құдіретті ұғым. Ол әр адамның бойына ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. Тіл – халықтың жан, сәні, тұтастай кескін-келбеті, болмысы. Адамды мұратқа жеткізетін – ана тілі. Әр халықтың, ұлттың құрмет тұтар өз ана тілі бар. Менің ана тілім – қасиетті қазақ тілі. Қазақ тілі түркі тілдердің ішіндегі ең таза әрі бай тілге жатады. Қазақ тілі – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. "Ана тілі – халық боп жасағаннан бері жан дүниеміздің айнасы, өсіп-өніп түрлене беретін, мәңгі құламайтын бәйтерегі. Жүректің терең сырларын, басынан кешкен дәуірлерін, қысқасы, жанның барлық толқынын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп, сақтап отыратын қазына",-деп Жүсіпбек Аймауытов ағамыз жазғандай, жерін, елін сүйген әрбір азаматтың ана тіліне деген сүйіспеншілігінің мақтаныш сезімі болуы керек. Бала өмірге келгеннен бастап, өз ана тілінде сөйлеп, ана тілінде білім алып, жалпы ұлттық тәрбие алуы керек деп ойлаймын. Себебі өз ана тілінде сөйлеу оған деген көзқарас ең зор адамшылық, мәдениеттілік, тәрбиелілік өлшемі болып табылады. Тіл – ұлттың жаны. Ал ұлттың болашағы – оның ана тілі. Тіл халықпен бірге өмір сүріп дамиды, әр ұлттың тілі – оның бақыты мен тірегі. Елбасы Н.Ә.Назарбаев халықтың болашағы туралы тереңнен толғай отырып, "мемлекеттің ең басты дүниесі тек ғана байлық емес, сонымен қатар ана тіліміздің болашағы"деген болатын. Ана тілі – алтын қазына, ана тілін қадірлеу, беделін нығайту біздің парызымыз. Біз – келешек еліміздің айбыны, Біздің қолда тіл мен ұлттың байлығы! Тіл  – тиексіз болашақтың тірегі, Бізге аманат Тәуелсіздік тұғыры!

Толығырақ: https://massaget.kz/okushyilarga/shyigarma/22707

Материалды көшіріп басқанда Massaget.kz сайтына гиперсілтеме міндетті түрде қойылуы тиіс. Авторлық құқықты сақтаңыз