1.Мәтіннің негізгі идеясы. Өз ойыңды 3-4 сөйлеммен жеткіз. ( )2.Қандай қазақ батырлары туралы айтылған? ( )3.Мәтінде батырлардың қандай қасиеттері туралы айтылған? Өз ойыңды 3-4 сөйлеммен жеткіз ( )4.Мәтінге байланысты көмекші сөздерді пайдалана отырып, 2 сөйлем құрастыр. ( ​

Антонимдік қатар – жоғары – төменантонимдік мағынадағы сөз тіркестері – жабық дүкен – ашық дүкенантонимдік мағынадағы сөз тіркесі – жақсы , жаман ік мағынадағы сөз тіркесі – сараң бай, жомарт қтауыш. қазір қазақстанның өндірісі келеді – қазақстанныңасты сызылған сөздің антонимі. жуан дауысты дыбыстарды атап шығыңыз – жіңішкеасты сызылған сөздің сөйлемдегі қызметі. тоңазыған  денесі  жылынып еді, алайда ашылған ұйқы қайта басты. – бастауышатаулы сөйлем – тыныштық.ауыспалы өткен шақта тұрған етістік – мен оқитынмынберілген сөздің антонимдік қатары «жас» - кәріберілген сөйлемдегі тұрақты сөз тіркесі. бұлардың су жүрек екенін бәрі біледі – су жүрекболымсыз етістіктің жұрнағы – ма,ме,ба,бе,па,пеболымсыз етістік – айтқан жоқбұйрықты сөйлем – жұмысқа жетіңізетіс түрлері – төртеуетістіктен сын есім тудырушы жұрнағы бар қатар – ашық күн, білгіш қызжер болу» тұрақты сөз тіркесінің – ұялужұрнақ арқылы жасалған сын есім – таулыиелік формасындағы есімдіктер – оныкі, өзімдікікөптік жалғауы бар сөздер қатары – саябақтар, ескеркіштеркүрделі бастауышы бар сөйлем – жас ағаштарды мектеп бітірушілер отырғызғанкүрделі етістігі бар қатар – емделіп отыр, қуанып жүрқосарлану жолымен жасалған қос сөз – көрпе жастыққосымшалары қатаң дауыссыздан басталатын сөздер – еңбектің, ермектенқуанышты» сын есімінің түрі – қатыстықмағыналары қарама-қарсы сөздер – жомарт - сараңмақалдаң тақырыбы. отан оттан да ыстық – отанмақал-мәтелдердегі антоним – аз сөз – алтын, көп сөз – күміс.мақал-мәтелдердегі болжалды келер шақтағы етістіктер – жақсымен жолдас болсаң, жетерсің мұратқамақал-мәтелдердегі болжалды келер шақтағы етістіктер –ексең егін, ішерсің тегінмұражай» сөзінің буын түрлеріне сәйкес қатар – ашық-ашық-бітеунақты санды білдіретін сан есім – есептікнегізгі етістік тізбегі – көр, алоңай сөзінің антонимі - қиынөздік етіс – киіндіөте жарық» сын есімнің тіркесетін сөзі – бөлмесалалас құрмалас сөйлем түрі. киіз үй дауылдан жығылмайды және нөсер жаңбырдың суын өткізбейді – аңғайлассапалық сын есім – көкпеңбексиноним сөздер қатары – түгел, барлығысөз тудырушы жұрнағы бар қатар – түне, шегеле, бастасөйлем құрамындағы шылау. алайда алдымен артиллериямен байқап көрмек. – алайдасөйлемде берілген фразеологиялық тіркестің синонимі. оған қанша айтса да, беті бүлк етпейді – ұялмайды сөйлемдегі үш қатаң дауыссыз дыбысы бар сөз. таңертең сәуле далаға ерте шықты. – шықтысырт киім» сөзінің антонимі – іш киімсұраулы сөйлем – қандай музыкалық аспапта ойнай аласызсұраулық шылау арқылы жасалған сұраулы сөйлем – тоғызқұмалақ ойынын білесің бе? тек қатаң дауыссыз дыбыстары бар сөздер қатары – пышақ, қасық, тастолықтауыш қызметін атқарып тұрған жіктеу есімдігі – көкшетаудың табиғаты маған ұнадытуынды етістігі бар қатар – сана, билетуынды етістігі бар сөз тіркесі – ойланып отыр, дұрыс бағалатуынды етістік – бастатуынды сөз – әдептітұрақты сөз тіркестерінің құрамындағы сөздер – тұрақтытұрақты сөз тіркесінің синонимі «қоян жүрек» - су жүректүбір сөз – ұяң дауыссыз дыбысы бар етістіктер – жазды, алды, көрдіұяң дауыссыздан басталатын жалқы есімдер – жандос, зәурехабарлы сөйлем – абайға ертегі, аңыз үлгілері өте ұнайтын.хабарлы сөйлем – ға қайырымдылық жасау – қазақ халқының дәстүрііші» сөзінің антонимі – сырты

Абай Құнанбайұлы (на казахском)

 

 

Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, жазушы, қоғам қайраткері, қазіргі қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор.
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірінен туған. Орта жүздің Арғын тайпасының Тобықты руынан шыққан билер әулетінен. Әкесі Өскенбайұлы Құнанбай өз заманындағы атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың бірі болған. Патша өкіметі XIX ғасырдың ортасындағы бір сайлауда оны Қарқаралы ауданының аға сұлтандығына бекіткен. Шешесі ұлжан орта жүздің Арғын тайпасынан Қаракесек руының шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай» деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа енді.
Осындай текті ортадан шыққан Құнанбай мен Ұлжаннан туған төрт ұлдың бірі Абай жастайынан ақ ерекше қабілетімен, ақылдылығымен көзге түседі. Балаға сыншы әкесі осы баласынан қатты үіт етеді. Сондықтан да ол абайды медреседе төрт жыл оқығаннан кейін, оқудан шығарып алып, қасында ұстап, ел басқару ісіне баули бастайды. Әкесінің төңірегінде ел жақсыларымен араласып, өз халқының рухани мәдениет жүйелерімен жете танысады. Өзі билер үлгісінде шешен сөйлеуге төселеді. Ұтымды сөзімен, әділ билігімен елге танылып, аты шығады. Көп ұзамай, жетпісінші жылдардың бас кезінде Қоңыр Көкше дейтін елге болыс болады. Билікке араласып, біраз тәжірибе жинақтағаннан кейін ол халық тұрмысындағы көлеңкелі жақтарға сәуле түсіруге күш салып бағады. Бірақ онысынан пәлендей көңіл тоятындай нәтиже шығара алмайды. Сондықтан халқына пайдалы деп тапқан істерін көркем сөзбен, әсіресе, өлеңмен насихаттамақ болады. Орыс әдебиетімен танысуы көп ықпал етеді.