Фотасинтез реакциясының тіршілік үшін маңызы қандай

Фотосинтез – (гр.фотос - жарық және синтез) - жасыл жапырақ органоидтері, яғни хлоропласт арқылы Күн сәулесі энергиясының химиялық байланыс энергиясына айналу процесі.Фотосинтез нәтижесінде жер жүзіндегі өсімдіктер жыл сайын 100 млрд т-дан астам органикалық заттар түзеді (мұның жартысынан көбін теңіз, мұхит өсімдіктері түзеді) және бұлкезде олар 200 млрд-тай СО2 сіңіреді, оттегін бөледі.

Фотосинтезді алғаш зерттеушілер Швейцария ғалымдары Ж.Сенебье, Н.Соссюр және неміс химигі Ю.Майер болды. 19 ғасырдың 2-жартысында К.А.Тимирязев күн сәулесі энергиясы фотосинтез процесінде хлорофилл арқылы сіңірілетінін анықтады. 20 ғасырдың басында фотосинтездің физиологиясы мен экологиясына арналған маңызды зерттеулер жүргізіледі (В.В.Сапожников, С.П.Костычев, В.Н.Любименко, А.А.Ничипорович т.б.). 20 ғасырдың орта кезінен бастап фотосинтезді зерттеуде жаңа әдістер (газ анализі, радиоизотопты әдіс спектроскопмя. Электрондық микроскоп т.б.) дамыды.

Жоғары сатыдағы жасыл өсімдіктер, балдырлар (көп жасушалы жасыл, қоңыр, қызыл, сондай-ақ бір жасушалы эвглена, динофлагеллят, диатом балдырлар) фотосинтезінде сутек доноры және шығарылатын оттек көзі су, ал сутек атомның негізгі акцепторы және көміртек көзі – көмірқышқыл газ. Фотосинтезге тек СО2 мен Н2О пайдаланылса углевод түзіледі. Фотосинтез процесіне өсімдік углевод түзумен қатар құрамында азоты және күкірті бар аминқышқылдарын, белок, молекуласы құрамында азот болатын хлорофилл де түзеді. Бұл жағдайда көмірқышқыл газбен қатар сутек атомының акцепторы және азот, күкірт көзі нитрат және сульфат болады. Фотосинтездеуші бактериялар молекула оттекті пайдаланбайды, оны бөліп шығармайды (бұлардың көбі анаэробтар). Бұл бактериялар су орнына донор ретінде электрондарды не органикалық емес қосылыстарды (күкіртті сутек, тиосульфат, газ тәрізді сутекті) немесе органикалық заттарды (сүт қышқылы, изопропил спиртін) пайдаланады.

Как правило, готовится из пресного или дрожжевого теста в виде небольшихпончиков (ромбовидной или круглой формы), изготовляемых путём жарки вофритюре в казане. Также существуют рецепты творожных баурсаков. Обычно подаётся в качестве дополнения, например, к шурпе, либо к чаю (у татар только к чаю, у уйгур к чайному напиткуатканчай).

Баурсак является непременным атрибутом праздничного дастархана. Играет важную роль в свадебных обрядах башкир и других народов. В татарской свадебной традиции родители жениха (усибирских татар — невесты) приносили в подарок на свадьбу блюдо с баурсаками или чак-чаком, в казахской — баурсаки или курт вместе с монетами и сладостями разбрасывались над головой молодожёнов. В узбекской кухне баурсаки считаются ритуальным блюдом. У туркмен они называются пешме и имеют ромбовидную форму. У турок он называется локма (тур. lokma).

СҮГІРЕТ-СУРЕТ                                                                                                        ІШҚҰСТА-ІШ ПІСУ                                                                                                    БӘДІРЕН-ҚИЯР                                                                                                         ӘДІК-ҮЛКЕНДЕУ                                                                                                      КІЛ-ЫЛҒИ                                                                                                                  СИЫҚТЫ-СОЛ СЕКІЛДІ                                                                                           КЕУІРТ-СІРЕҢКЕ                                                                                                     МАҢЛАЙ-МАҢДАЙ                                                                                                    СЕКЕР-ҚАНТ                                                                                                             НӘН-ҮЛКЕН,ДӘУ                                                                                                     ТАҢЛА-ОСЫ ТАҢДА                                                                                               КӨПШІК-ЖАСТЫҚ                                                                                                  ЖАР-ҮИДІҢ ҚАБЫРҒАСЫ                                                                                      ТОРЛАМА-ҚАУЫННЫҢ БІР ТҮРІ                                                                          ПЫСУ-ЖАЛЫҒУ                                                                                                        ЗІЛДЕИ-АУЫР