2-грамматикалық жаттығу. -дай -дей -тай -тей қосымшаларын қойыныз.знатоки

Н.Ә.НАЗАРБАЕВ айтқандай:"Үш тілді білу,меңгеру жаһанданған әлемре жолдама"дегелі.Сергей досым мен саған хат жазғалы отырмын.

-Салем Сергей. Мен сенің орыс ұлтының тумасы екеніңді білемін. Және де осы Қазақстанда тұрып жүргендіктен осы елдің тілін үйренуге деген құштарлығыңның қандай екенін де білемін. Сондықтан саған үлкен сәттілік пен көмек көрсеткім келеді. Менің саған берер кеңесім ең алдымен қазақша шағын әңгімплер оқып көр , ал сосын машықтанған соң, "қазақты танығың келсе Абайды оқы демекші". Біздің ұлы жазушы-ақынымыз А.Құнанбаевтые шығармаларымен танысуға шақырамын. Бұл саған үлкен көмектесетініні сенімім кәміл.

Қонақтарды ертеңгі ас, түстік, кешкі ас немесе шайға шақыра отырып, жеке, телефонмен немесе күн мен уақыт белгіленген жазбаша хат арқылы хабарлайды. Мұны қонақтың алдын-ала дайындалуына мүмкіндік беру үшін бірнеше күн бұрын жасаған дұрыс. Егер қайсыбір себептерге байланысты шақырылғандардың бірі келе алмайтын болса, ол туралы үй иелерлеріне күні бұрын хабарлауы тиіс. Бұл ретте ол толық түсініктеме беруге еш міндетті емес, ал үй иелерлеріне бас тарту себебін тәптіштеп сұрап жатудың керегі жоқ.

Қонаққа үй иелерлерімен көрсетілген уақытта дәл келу керек, ал ең жақсысы 5-15 минөтке ертерек. Кешігу үй иелерлері мен басқа қонақтарға жағымсыз және барлық уақытта этикетті өрескел бұзу деп есептеледі.

Кешігуші қонақты 15 минөттен артық емес күтіп, барлығын үстелге шақыра беруге болады.

Егер қонақтар үстел басына отырып қойса, кешігуші үй иесіне немесе оның әйеліне жақын келіп, кешірім сұрау керек. Үй иелерлері бұл ретте өз орындарынан тұрмайды және қонақтың кешігу себебін анықтамай, тек оған оның үстел басындағы орнын көрсетеді.

Қонақтар арасында жақсы көтеріңкі көңіл-күй жасау үшін, оларды құшақ жая және жайдары қарсы алу өте маңызды.

Қонақтарды әдетте үй иесі әйелімен бірге немесе олардың бірі қарсы алады. Қонақпен амандасқан кезде, үй иелерлері әрбірінің көздеріне тіке қарап, күлімсіреумен, құшақ жая қарсы алады. Қонаққа күйеуі мен әйелі келген кезде, үй иелерлерімен бірінші болып әйелі амандасады – алдымен қожайынмен, сонан соң әйелімен, ал кейін оның күйеуі – алдымен қожайын әйелімен сәлемдеседі. Егер қонақтар көп шақырылған болса, барлығын бір-бірімен таныстыру міндетті емес: жиналғандарға кірген адамды, оның аты, тегі, әкесінің атын атау жеткілікті. Бұл ретте «менің қызметтесім», «менің ағам» және т.б. дегенді қосуға болады.

Өз кезегінде жаңадан келген адам үшін әрбірімен қол алысу міндетті емес. Барлығына жалпы бас ию жеткілікті.

Қонақтардың жартысынан көбі жиналған кезде, әсіресе ауа райы ыстық болған жағдайда, оларға салқындатылған шырындар, коктейльдер, басқа да сусындар ұсынуға болады. Бұл уақытта қонақтар еркін жағдайда сұхбаттасып, бір-бірімен жақынырақ таныса алады.

Айтпақшы, танысу кезінде бірінші болып әйел адам қолын ұсынады. Егер ол қолын созбаса, оны мәжбүрлеудің қажеті жоқ.

Үстел басына шақыру алдында ереже бойынша еркектер, егде кісілерді қоспағанда, түрегеліп тұрады, әйелдердің отыруына болады.

Қонақтардың барлығы жиналып болғанда, үй иесінің әйелі немесе үй иесі үстел басына шақырады.