Сөйлемдерді көшіріп жазындар. Мезгіл үстелеулрінің қалай жасалғанын айтыңдар

Кейде дүниежүзілік тарих дегеніміз-жекелеген елдердің тарихын немесе өзіндік және салыстырмалы түрде жабық өркениеттер тарихының жиынтығын қарастыру. Пруссиялық тарихнама Леопольд фон Ранке бұл туралы: "жекелеген халықтар тарихының көп немесе аз толық жинағы әлі де дүниежүзілік тарихты жасамас еді, өйткені ол заттардың байланысын жоғалтады. Бірақ әлем тарихының ғылым ретіндегі міндеті-бұл өзара байланысты білу, барлық халықтарды байланыстыратын және оларды басқаратын ұлы оқиғалардың даму барысын көрсету. Мұндай қауымдастық бар екендігі айқын"[2].

Адамзаттың тарихи дамуы екі жолмен жүзеге асырылады: ашылулар мен олжалардың біртіндеп өсуі, сондай-ақ материалдық және рухани эволюциядағы дәуірлерді құрайтын сапалы секірулер немесе төңкерістер арқылы.

Көл — тікелей теңізбен қосылмаған құрлықтар өңіріндегі суға толы дербес ойыстар. Ауқымды кеңістікті қамтитын, суы ащы көл түрлері теңіз деп аталып жүр (Каспий, Арал теңіздері).[1] Жер шарындағы көлдердің жалпы ауданы 2,1 млн. км2 (құрлық ауданының шамамен 1,4%-ы). Ондағы жинақталған судың көлемі 176 мың км3, оның 52%-ы тұщы су, 48%-ы ащы су. Көлде эндемик түрлер, кейде реликт түрлер тіршілік етеді. Жер шарының ең ірі көлі – Каспий теңізі, ең терең көлі – Байкал. Қазақстанда Каспий мен Аралды қоспағанда, 48262 көл бар, олардың жалпы ауданы 45032 км2.[2]

 жаңытпаштар  мөлшер үстеу

Дөң жатыр,  
Дөнде тон-тоң (қанша?) көн, жатыр

Қырқада қырық (қанша?) арқар бар. 
Қырық арқарда ақ арқар бар. 
Алты арқарда марқа арқар бар.

Үш кіші ішік піштім, 
Бес кіші ішік піштім, 
Неше кіші ішік піштім?

Класта ақ бор бар,  
Көк бор бар,  
Көп бор бар.

Талғат балға тап,  
Оншақты жаңғақ шақ,  
Шақсаң, сақ шақ.

Жұмбақтар:

1) Айуан екі аяқты, асқан батыр,

 Басына о батырдың тіккен шатыр. 

Шешерсің дана болсаң бұны біліп, 

Кел-кел деп, қан майданға шығысқанда, 

Бір айла адамзатта болып жатыр. Бүркіт

2) Бес жігіт біреуінен біреуі аласа,

Тұрады төрті көрші, бірі оңаша.

Бастары бірікпесе кетер әлі,

Ырқына бір-бірінің ұнамаса.

Тастайды тау қпарып, көл қотарып,

Бесеуі бір ниетпе шыға қалса. (5 саусақ)

3)

Бір итім бар үрмейді,

Ары-бері жүрмейді.

Тамақ берсең жемейді,

Су ішуді білмейді.

Ол тұрғанда еш адам,

Үй ішіне кірмейді. (Құлып)