Аяз би ертегі идеясы негізгі​

әлемді 80 күнде

Іскесуші Емес кедергі келтіру үшін Фростың соңына түседі „

Калькуттаға жеткен кезде ол Фикс пен Паспартуды тұтқынға алады Ізкесуші бұл жолы Фоггты бірден тұтқындайды .

Ал Ауда оған өзінің жүрек түкпіріндегі сезімін жайып салады . Ол Фогты сүйетінін , оның өзіне үйленгенін қалайтынын айтады.Сол заманда үндістерде күйеуі өлген әйелді құрбандыққа шалу дәстүрі бар болатын . Сөйтіп , Мистер Фогг пен Паспарту Ауда есімді бикешті өлімнен құтқарып қалады .

қазір бары дамыған

Фогг пен Паспарту теміржол стансасына жеткен кезде , алдарынан қайыршы әйел шығып , садақа сұрайды . Мистер Фогг . — қолы ашық , жомарт адам . Ол кейуанаға жиырма гиней * ұсынады . Паспарту да сезімтал , мейірімді жан . Қожайынның әр не риза болған оның көзіне жас үйіріледі .

Ақша-тауар қатынасының дамуы кедей-батрақтардың пайда болуына әкелді. Ақша табуға жұмысқа кеткен көптеген қазақтар балық аулаумен айналысты, шеп бойындағы бай тұрғындарға жалданып түрлі жұмыстар істеді. Қазақтардың тек аз бөлігі ғана тау-кен өндірістерінде (Баянауыл таскөмір өндіру, Қарқаралы қорғасын, т.б.) жұмыс істеді. Шеп бойындағы орыс шаруашылығына жалданған қазақтардың жағдайы өте нашар болды, олар көп жағдайда еңбек ақыларын да дұрыс ала алмай, өз қожайындарының қанауына түсті.

Елдің шаруашылық жағдайының өзгеруі қазақтардың әлеуметтік қарым-қатынасына әсер етпей қоймады. ХVІІІ ғ. аяғы мен ХІХ ғ. басында қазақ қоғамында үстемдік құрушы ру старшындары мен билер болды. Олар елге әдет-ғұрып заңдарын сақтаушы әрі түсіндіруші болып саналды. Билер хандар және сұлтандармен қатар сот істеріне араласып, түскен пайданы бөлісуге, қоғамдық жерлерді біріктіру үрдісіне қатысып отырды.