10 1 тапсырма: -тапсырма.Мәтіндегі зат есімдерді түрлеріне қарай бағандарға бөліп жаз.ДараКүрделіЖалпыЖалқыДеректіДерексізӘкеата-анамтілҚазақстанРеспубликасыӘжемүмкіндік​

Екінші дүниежүзілік соғыс майданында ерлікпен қаза тапқан қазақтың даңқты қызы Әлия Молдағұлованың туғанына биыл 90 жыл толды.

Жеке құжатындағы дерек бойынша, Әлия Молдағұлова 1925 жылы 25 қазанда қазіргі Ақтөбе облысы Қобда ауданында дүниеге келген. Анасы Маржан 1930 жылдары ашаршылық кезінде қаза болып, әкесі Нұрмұханбет байдың баласы болғаны үшін қуғын көрген соң, кішкентай Әлия нағашысы Әбубәкір Молдағұловтың тәрбиесінде болады. Сол кісінің фамилиясын алған Әлия Ленинградтағы мектеп-интернатта білім алады. Соғыс басталғанда Әлия Қазақстанға өздерімен бірге алып кетпек болған туыстарына көнбей Ленинградта қалады. Кейін өз еркімен майданға сұранған 17 жастағы бойжеткен мергендер мектебіне қабылданып, дайындықтан өткен.

Әлия Молдағұлова майдандағы алғашқы әскери наградасы – Даңқ орденін 1943 жылы Псков облысындағы Холм қаласы үшін болған ұрыстарда алған. Ал 1944 жылдың 14 қаңтарында Казачиха селосы үшін болған ұрыста опат болған командирдің орнын басып, жауынгерлерді шабуылға бастаған Әлия сол шайқаста өзі де ерлікпен қаза тапқан. 1944 жылы маусымда үкімет қаулысымен Әлия Молдағұловаға «Совет одағының батыры» атағы берілген.

Ресми деректер бойынша Әлия Молдағұлова 78 фашисті өлтірген. Оның денесі Ресейдің Псков облысында жерленген. Әлияның қабірінен ондаған шақырым жерде қазақтың тағы бір ержүрек қызы – Совет одағының батыры Мәншүк Мәметованың зираты бар.

1 НА КАЗАХСКОМ
ханталапай ойыны бүкіл қазақ жеріне кең тараған. Ойынға екеуден 10 адамға дейін қатысады. Асықтың көп болғаны жақсы. Көп асықтың ішінде біреуін қызыл түске бояйды. Сол асық хан деп аталады. Ойынды бастайтын бала асықтың бәрін қос уысына жинап алып, отырған балалардың алдына шашып жібереді. Балалар ханныңқалай түскенін бақылап отырады. Егер хан бүк, шік, не тәйке түссе, ойын бастаушы бала ханның түсуіне қарай жақын жатқан асықтарды бас бармақтың көмегі арқылы сұқ саусағы­мен итере ыр­шы­тып бір-біріне дәл тигізуі қажет. Тигізген асықтар­ды ол өзіне алады. Ханды жатысы хандыкіндей ең соңғы асықпен ғана атып алады. Сондықтан асықтарды атқан кезде есепке, дәлдікке, мергендікке жүгінуге тура келеді. Ойын бастаушы баланың қолы басқа асықтарға тисе, сондай-ақ атқан асығы басқа асыққа барып тисе, ойынды келесі бала жүргізеді. Ал хан алшы түссе, балалар жарыса хан талапай деп дауыс­тап, ханды өз қолына түсіруге тырысады. Хан кімнің қолына түссе, сол бала жеңіске жеткен бо­лып есептеледі. Онда ойынды сол бала қайта бастайды.
НА РУССКОМ
Ханталапай игра в земле весь казах широко распространена. Будет посещать до двоих 10 людей в игру. Асика хорошо много были. Много спешил внутри окрасит в біреуін красный цвет. Называется левый берцовый хан. Вырезной начал ребенок убрав всей пригоршне в асика, сел обдаст перед ребятами. Ребята будут контролировать ханныңқалай спустились. Если гни хан, шік, что тәйке спустится, родственник к ханский спуску игры заводилы ребенок лежал палец по через пальца головы асики ­ я надо попадание один-один тып ­ шы ­ ыр толкнуть. Попадали асики ­ ды тому себе получат. Безделье хана подстрелит только хандыкіндей самым последним асиком. Счет атқан когда поэтому асиков, в точность, придет в коленопреклонение в снайперство. Игры заводила кроме рука ребенка если трогает в асики, также если трогает пойдя кроме атқан асик в асик, водит вырезной следующий ребенок. А хан получит, может размножает голос наперебой ханский дележ ­ найди, будет стараться в свой капкан хана. Хан кого попади, левый ребенок дошел расколоти бо будет учитывать ­ шмыг.  Возобновит там вырезной левый ребенок.