казыр
Объяснение:
Ерте, ерте, ертеде, ешкi куйрыгы келтеде, Каратаудын ойында, Карасудын бойында Казангап деген бiр кедей болыпты. Казангап кус атып, балык аулап кун коредi екен. Эйелi ау токып, жамау жамайды екен. Осылай ез кундерiн ездерi керin, журе берinтi. Кундерде бiр кун Казангаптын эйелi босаныпты. Торсык шеке, аппак ул тауыпты. Ата-анасы куанып, тебелерi кекке жетinтi. Баласына Кендебай деп ат койыпты.Кет Кендебай ай сайын емес, кун сайын ocinti. Алты кунде кулiптi, алпыс кунде жуpinti. Алты жылда алып жirit болыпты. Сондай куштi болыпты, алысканын алып урыпты, курескенiн жыга берinti. Шынырау кудыкка кулаган атандарды жалгыз o3i тaртып шыгара бepinti. Ан аулап, экесiнe жардемдеcinti. Бара-бара кулан атыпты. Куралайды козiнен тигiзген мерген болыпты. Аркар мен киiктi, кулан мен маралды мая-мая уйiп тастапты. Карасудын бойындагы жыртык уйлi кедейлер карыкболыпты да калыпты. Кундерде бip кун Кендебай ан аулап журсе, Каратаудын ойында, терец куздын бойында арыстандай кекжал берi бip буаз биенi жана гана жарып, жегелi жатыр екен. Кендебай жуripin барып, кекжалды куйрыгынан устай алып, булгап-булгап лактырып кеп жiберinti, Каскыр аpс etin, аузын кисандатып, влinтi де калыпты. Кендебай каскырдын теpiciн сойып алып, биенiн касына келсе, бие жанталасып элгелi жатыр екен. Кендебай алмас канжарымен биенiн карнын жа- рып жiберiп, кулынын суырып алыпты. Арыстай еркек кулын екен. Кендебай кулынды уйiне алып кайтыпты, оны куланнын cутiмен асырапты. Кулын сагат сайын емес, минут сайын ecinti. Алты айдын iшiнде алты кез ат болып шыгышты. Аттын тусi керкула болыпты. Кендебай Керкуланы уйретiп miнin, тун катып журiп ан аулапты. Керкула куса жетiп, кашса кутылатын, аузымен кус тiстеген орен жуйрiк большты.
Маңғыстау табиғаты
Маңғыстау Қазақстанның оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Өлкемізге Маңғышлақ жарты аралы және Үстірт жазығының оңтүстік-батыс бөлігі кіреді.
Маңғыстау облысының жер бедері сан алуан,оған жазық жерлер Үстірт жазығы,Бозашы түбегі,таулы жерлер: ең биік нүктесі- Шығыс Қаратау жотасындағы Бесшоқы тауы,биіктігі теңіз деңгейінен 556м жоғары.Ал ең төменгі нүктесі-Қарақия ойпаты,ол теңіз деңгейінен 132метр төменде жатыр.Бұл ойпат тереңдігі жөнінен дүниежүзінде 3-інші орын алады.Маңғыстаудың климаты кенеттен құбылмалы,континенталды: жазы ұзақ,ыстық,құрғақ болып келеді де,қысы қатты және аязды.Жалпы сипаттағанда жазы-Ливия шөліндегідей,қысы-Норвегиядағыдай.
Маңғыстау және Каспий теңізінің картасының жасалуының өзіндік тарихы бар.Мына карта 1558-1562 жылдар аралығында Маңғыстау арқылы Жібек жолы сауда керуеніне еріп Үндістанға сапар шеккен ағылшын көпесі А.Дженкинсонның жасаған картасы.Каспий теңізі туралы толық карта XYIII ғасырда жасала бастады.Оған Бекович-Черкаский және т.б. саяхатшылар өз үлестерін қосқан.
Таулы,құмды,сортаңды және бұлақты,оазисті жерлері,теңіз жағалауы және жайқала өскен ағаштарды көріп тұрсыздар.Жер шарының шөлді жерлерін зерттеген ғалым Борис Федорович былай деген екен: Егер сіз дүние жүзіндегі шөлді аймақтардың,таулардың,сортанның түрлерін,сондай-ақ теңіз деңгейінен 132метр төмен жатқан сусыз тереңдіктерді,желдің ғаламат күші мен басқа да табиғаттың тамаша құбылыстарын көргіңіз келсе Маңғыстаудан басқа жер таба алмайсыз.Мына жерде сол ғалымның Маңғыстаудың жер бедері туралы еңбегінде жазған сөздерін оқи аласыздар.
Маңғыстаудың тамаша жері мен табиғаты көптеген ғалымдарды ерте кезден-ақ қызықтырған.1825-1826 жылдары Үстірт жазығымен орыстың полковнигі Ф.Ф.Бэрг басқарған әскери топографиялық экспедициясы өтті.
Сол экспедиция дәрігері Эдуард Эверсман Қазақстан мен Орта Азия жануарлары мен өсімдіктерін зерттеуші.Ал мына суретте орыс саяхатшысы Г.С. Карелинді көріп тұрсыздар.Карелин ең алғашқы Маңғыстау түбегінің табиғатын зерттеушілердің бірі.50 жыл өмірін Қазақстанды зерттеуге арнады.Ол Маңғыстау және Каспий теңізіне 1832-1836 жылдары келіп,1834 жылы Каспий теңізі жағалауына бекініс тұрғызуға ат салысты.Ол өз күнделігінде Маңғыстаудың өсімдіктері мен жануарларының тізімін жазып кеткен.Маңғыстаудың ең басты байлығы мұнай туралы өзінің күнделігіне қолжазбалар қалдырып кеткен болатын.
«Мен бір тамашаны көрдім,ескегіміз қайранға әр тиген сайын,майлақы жасыл бірдеңе су бетіне жүзіп шығады.Сол бір үлкен дөңгелек майлақы шелпекшелерді тексеріп көріп едік,Каспийдің батыс жағалауы мен шығысы шылқи бөгіп жатқан ақ мұнай болып шықты»
Объяснение:
,
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Оқиғаның басталуы Төлегеннің Қаршығамен кездесуі Оқиғаның дамуы Сансызбайдың Жібекпен бас қосуыОқиғаның шиеленісуі Төлегеннің жар іздеуге аттануыОқиғаның шарықтау шегі Төлегеннің мерт болуыОқиғанң шешімі Қыз Жібек пен Төлегеннің кездесуі
Оқиғаның басталуы- Төлегеннің жар іздеуі
Оқиғаның шиеленісуі- Қыз Жібек пен Төлегеннің кездесуі
Оқиғаның шарықтау шегі- Төлегеннің мерт болуы
Оқиғаның шешімі- Сансызбайдың Қыз Жібекпен бас қосуы
Объяснение: