Қожа Ахмет Ясауи (1093-1166) - қазақ халқының байырғы мәдениетінің тарихында айрықша орны бар ұлы ақын, сопылық поэзияның негізін салушы, күллі күншығыс мұсылмандарының рухани ұстазы болған ұлы ойшыл, діни қайраткер. Өз аты Ахмет, есімінің алдындағы «қожа» мұсылман дінін таратып, уағыздаушылық қызметіне орай берілген атау, ал соңындағы «Ясауи» ақынның қай жерден шыққандығын көрсетеді. Бірақ нақтылық үшін айтсақ, Йасы қаласы оның туған жері емес, жастайынан жетім қалып, ағайын туыстарының қолына келіп, бала кезінен өскен жері. Ақынның туған жері қазіргі Оңтүстік Қазақстан облысының Сайрам ауданы. Әкесі Ибрахим мұсылманша сауаты бар, сөз қадірін білетін білікті адам болған. Бала Ахметтің басты ұстазы, тәрбиешісі аталас туысы болып келетін Арыстанбаб болды. Ол өмірден қайтқаннан кейін Ахмет 17 жасында Йасы қаласына келеді. Дәл осы кезден бастап араб, шағатай, парсы, түркі тілдерінде өлеңдер жаза бастайды. Шығыс поэзиясы мен әдебиетіне ден қойды. Кейін Бұхара қаласында Жүсіп Хамаданидің діни медресесінде оқыды. Оны тәмәмдаған соң сопылық жолдың біраз ащы-тұщысын татып, көптеген қалаларды аралап, туған шаһары Түркістанға қайтып оралады да, Арыстанбаб қалап кеткен дәстүрді жалғастырды. Осында ол ислам дүниесі кең таныған кемеңгерге айналды. Ал 63 жасынан бастап қалған өмірін жер астында, яғни қылуетте өткізді. Бұны Ахмет «Пайғамбар жасына жеттім. Маған одан артықтың қажеті жоқ», - деп түсіндіреді. Қанша жыл ғұмыр кешкені жөнінде әр түрлі деректер бар. Бір деректе 73 жыл, келесілерінде 85 жас деп берілген. Ж.Аймауытов ақынның 149-шы хикметіне сүйеніп, Ясауиды 125 жас жасаған дейді. Оның бүгінгі ұрпаққа жеткен көлемді шығармасы - «Диуани Хикмет» (Даналық кітабы) қыпшақ диалектілерімен көне түркі тілінде жазылған. Өкінішке орай туындының түпнұсқасы біздің заманымызға жетпеген. Бізге жеткені XV-XVI ғасырлардағы көшірмесі ғана. Ондай нұсқалары өте көп. Олардың көбі Ыстамбұл, Қоқан, Ташкент, Мәскеу, Алматыда сақталған. Бұл шығарма алғаш рет 1878 жылы жеке кітап болып басылып шықты. Содан кейін ол Ыстамбұл, Қазан, Ташкент қалаларында бірнеше қайыра басылды. Соның бірі 1901 жылы Қазанда Тыныштықұлының қазақтарға арнап шығарған нұсқасы болатын. Төрт тармақты өлеңмен жазылған бұл шығармада ақын өзінің бала күнінен пайғамбар жасына келгенге дейінгі өмір жолын баяндайды, тіршілікте тартқан азабын, көрген қайғысын айтады, бұхара халыққа үстемдік жүргізуші хандардың, бектердің, қазылардың жіберген кемшіліктерін, жасаған қиянаттарын сынайды, бұл фәнидің жалғандығын білдіреді.
Cайты учителей Все блоги Все файлы Все тесты
Войти Зарегистрироваться / Создать сайт
×
Курсы для учителей от 750 руб. Документы об окончании по почте БЕСПЛАТНО!
Была в сети 08.12.2021 11:51
Базулина Наталья Николаевна
воспитатель
45 лет
2 153 13 201
Подписчики
8
Подписки
6
Местоположение
Россия, с.Петровское
Специализация
Всем учителям
Рассказать о сайте
Обо мне Блог Файлы Тесты Галерея Активность Награды
Диалог "Мои права"
Категория: Всем учителям
07.09.2017 08:48
Права человека и роль закона в жизни общества
Просмотр содержимого документа
«Диалог "Мои права"»
Диалог «Мои права»
Тема: права человека, роль закона в жизни общества
Форма проведения : диалог
Цель : Дать понятие термина «ЗАКОН», «ПРАВО»
Задачи : показать роль ЗАКОНА в обществе , подвести детей к осознанию неразрывности прав и обязанностей , обобщить представления из области правоведения.
Оборудование:
Вопросы, текст по раскрытию смысла слов «закон, права, обязанности», заготовки кроссвордов; пословицы о законе ; советы и пожелания воспитанникам; книга Астахова «Детям о праве»
Участники: воспитанники и педагоги.
План
1.Вводная часть «Приветствие»
- Вступительное слово ведущего.
- Раскрытие темы.
- Озвучивание цели.
- Представление участников.
2. Основная часть «То, что каждый должен знать. Закон»
2.1. Появление Закона. Можно и Нельзя.
2.2. Основные законы государства
2.3. Права и обязанности
2.4.. Рассмотрим несколько ситуаций:
2.5. Решение кроссвордов по теме
2.6. Игра «Сказочные герои»
3.Заключительная часть
3.1. ОБОБЩЕНИЕ.
3.2. Рефлексия. 3.3. Памятка школьнику
1.Вводная часть «Приветствие»
- Вступительное слово ведущего.
– Здравствуйте! Я с вами поздоровалась. Что обозначает слово “здравствуйте”? (Пожелание здоровья и счастья) А что для вас здоровье? Счастье? (Дети отвечают)
- Раскрытие темы.
Ведущий : Как видите в руках у меня две нити.
(нити приклеплены к доске, одна прямая, другая извилистая и запутанная)
- С чем можно сравнить эти нити? (с жизнью)
- А если сейчас сможем найти конец нити, что это может означать?
(Что наша жизнь протекает легко и гладко.)
- Что будет если нить запутанна? (трудно найти концы)
А применительно к нашей жизни?
- Представьте себе, что жизнь любого Человека – это наша нить, и любой заворот и узелок может привести к тяжелым последствиям. Есть такая пословица “от сумы и то тюрьмы не зарекайся ”
- Ребята, вы вступаете в сложный, но интересный возраст 14-15 лет. Вокруг много соблазнов. И вы должны выбрать правильный путь! Подростки могут свернуть на преступный путь по разным причинам. От банального отсутствия денег, воспитания и условий, до погони за легкими деньгами. Однако, незнание закона не освобождает от ответственности, а умышленное нарушение приводит к тяжелым последствиям.
- Озвучивание цели.
- И сегодня – это начало знакомства с законами, определяющими нашу жизнь. И попробуем в ходе игры разобраться, где в повседневной жизни мы реализуем свои права, обязанности и за что несем ответственность.
Помимо общественных государственных норм и права, есть и нравственные законы. Народ всегда осуждал тех, кто нарушал законы: «Вино да игра не доведут до добра», «Живет не по карману», «Без трудов праведных, не построить палат каменных».
- Представление участников.
2. Основная часть «То, что каждый должен знать. Закон»
«Ничто так плохо не знаем, как то, что каждый должен знать: закон» (О. Бальзак); «Закон должен быть краток, чтобы его легко могли вспомнить и люди несведущие» (Сенека).
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
.Қатесіз жазылған қатарды көрсет. Найди слова без ощибок. а аке, әпке, әже; б). ага, ыні, карындас; в). әке, аға, іні, қарындас.
в). әке, аға, іні, қарындас
Объяснение: