Тапсырма 1. Мәтіндерді мұқият оқып, стильдерін анықтаңыз. Әр стильге тәнерекшеліктерді сөздікқолданыстар арқылы ажыратыңыз.1-мінКеліннің тапқырльныЦртеректе бір қария ірың балаларының аты қамысбай Қасқырбай ҚанбайКуба СубайҚайрақбай Пышақбай Баубай Балтабай екен. Балтабайы үйге келін түсіріп, Dan TYCKERАкае келді сып амақ болған атасы өзеннің ар жагынан сасқалақтагансыпжүгіріп келіп:«Келін ау, келін, судың ар жағында, Қамысын бер жагында қойды қасқыржеп жатыр. Тез ауылга бар да, хабар бер, Балтабай ақ қайрап әкеліп, Код дал бауыздап алсын. Мен қасқырды қуып кеттім. Шүү, - дегiМұнысы - «қысылтаяң шақта келінім көргенсіздік танытып, өзінің қайынаға, қайші атасының атын ата қояр ма екен?- деген ойы гой. Сойтсе, келіншек не істепті десетиши, шапшаң тобеге күтіріп шығып, күйеуіне:«ШаңынауСаркыраманыңсылдыраманың бер жағында маңыраманы улыма жеп жатыр. Атам«Жаныма ншы білемеге жанып акелсіне дейді. Өзі үлшаны қуып кетті», -депті.2-мат інҚайта оралды қазагыма бүгін дәстүрлері.Көптен күткен халқымыздың асыл арманы еді.Берекелі қазақ жері - ел мерекеліДәстүрлерін жоғалтпағанқазағымның бұл ежелгі.Шілдехана бесік той, Тусау кесер сүндет той.Ай, шіркін-ай!Кұда түсіп сырға салу.Беташарым-ай.Алтыбақан аясында сүлу бойжеткен, Кыз-бозбала кең даланыднімен елтіп тербеткенЕр жігітке жарасады озып шыққан баrеден, Қыз балага жарасады алқа шашбау сәукелеЖоғалмасын дәстүріміз үмытылмасын, Ата-баба козiндей қылып сақтайық қазақ дәстүрін2. Екі мәтінді қайталап оқыңыз. Түсіп қалған тыныс белгілерін тауып, тиісті орнынақойыңыз. ​

1. Мәтіндерді мұқият оқып, стильдерін анықтаңыз. Әр стильге тән

ерекшеліктерді сөздік

қолданыстар арқылы ажыратыңыз.

1-мін

Келіннің тапқырльны

Цртеректе бір қария ірың балаларының аты қамысбай Қасқырбай Қанбай

Куба Субай

Қайрақбай Пышақбай Баубай Балтабай екен. Балтабайы үйге келін түсіріп,

Dan TYCKER

Акае келді сып амақ болған атасы өзеннің ар жагынан сасқалақтагансып

жүгіріп келіп:

«Келін ау, келін, судың ар жағында, Қамысын бер жагында қойды қасқыр

жеп жатыр. Тез ауылга бар да, хабар бер, Балтабай ақ қайрап әкеліп,

Код дал бауыздап алсын. Мен қасқырды қуып кеттім. Шүү, - дегi

Мұнысы - «қысылтаяң шақта келінім көргенсіздік танытып, өзінің қайын

аға, қайші атасының атын ата қояр ма екен?- деген ойы гой. Сойтсе,

келіншек не істепті десетиши, шапшаң тобеге күтіріп шығып, күйеуіне:

«Шаңынау

Саркыраманың

сылдыраманың бер жағында маңыраманы улыма жеп жатыр. Атам

«Жаныма ншы білемеге жанып акелсіне дейді. Өзі үлшаны қуып кетті», -

депті.

2-мат ін

Қайта оралды қазагыма бүгін дәстүрлері.

Көптен күткен халқымыздың асыл арманы еді.

Берекелі қазақ жері - ел мерекелі

Дәстүрлерін жоғалтпағанқазағымның бұл ежелгі.

Шілдехана бесік той,

Тусау кесер сүндет той.

Ай, шіркін-ай!

Кұда түсіп сырға салу.

Беташарым-ай.

Алтыбақан аясында сүлу бойжеткен,

Кыз-бозбала кең даланы

днімен елтіп тербеткен

Ер жігітке жарасады озып шыққан баrеден,

Қыз балага жарасады алқа шашбау сәукеле

Жоғалмасын дәстүріміз үмытылмасын,

Ата-баба козiндей қылып сақтайық қазақ дәстүрін

2. Екі мәтінді қайталап оқыңыз. Түсіп қалған тыныс белгілерін тауып,

тиісті орнына

қойыңыз.

Объяснение:

Біздің заманымызға дейінгі IV-V ғасырларда тұңғыш рет асау тұлпарды тізгіндеп, даланың ерке тіршілік иесін елден бұрын ерттеп мінген, VIII-IX ғасырларда Ақыртастай жауһар қаланы салып, қыр астынан құбыр тартып, Мұзарттың мөлдір, бұлақтың бал суын тұтынған бабалардың даналығында шек жоқ. Бұл жайында күні кеше ғана Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев жариялаған «Ұлы даланың жеті қыры» атты маңызды мақаласында да айтылды. «Атқа міну мәдениеті мен жылқы шаруашылығы жер жүзіне Ұлы даладан тарағаны тарихтан белгілі.

Еліміздің солтүстік өңіріндегі энеолит дәуіріне тиесілі «Ботай» қонысында жүргізілген қазба жұмыстары жылқының тұңғыш рет қазіргі Қазақстан аумағында қолға үйретілгенін дәлелдеді.

Жылқыны қолға үйрету арқылы біздің бабаларымыз өз дәуірінде адам айтқысыз үстемдікке ие болды. Ал жаһандық ауқымда алсақ, шаруашылық пен әскери саладағы теңдессіз революцияға жол ашты» деді Ұлт көшбасшысы бұл туралы. Сонымен қатар рухты жансыздандырып, ғұрыпты материалдық дүниелерге тәуелді етуді көксеген нарық заманында әл-Фараби мен Ясауи, Күлтегін мен Бейбарыс, әз Тәуке мен Абылай, Кенесары мен Абайдай тағдырлы тарихымыздың тау тұлғаларын да тілге тиек етті. Ұлы дала мұрагерлерінің өткен мыңжылдықтағы халық ауыз әдебиетінің таңдаулы үлгілері – ертегілері, аңыз-әпсаналары, қиссалары мен эпостары жинақталатын «Дала фольклорының антологиясын» жасауды тапсырып, міндеттеді. «Төл тарихын білетін, бағалайтын және мақтан ететін халықтың болашағы зор болады деп сенемін. Өткенін мақтан тұтып, бүгінін нақты бағалай білу және болашаққа оң көзқарас таныту – еліміздің табысты болуының кепілі дегеніміз осы» деп қорытындылады Мемлекет басшысы мазмұнды мақаласын. Яғни, түп-тамырымыз, бастау-бұлағымыз болған ұлттық құндылықтарымызды асқақтата ұлықтайтын кез жетті деген сөз.

Тарқатып айтсақ, ұлт – ұл, перзент деген түбір сөзден құралған. Ұлдың мағынасы баршамызға белгілі. Ол ел қамын жейтін азамат болса, бүкіл елдің де ұлы. Ұл – түбірінен ұл мен қыз, ұлан, құлан, құлыншақ, ұланақ, ұлы, ұлық, ұлықтау, ұлыс деген сөздер дүниеге келді. Ұлы сөзі кез келген жақсы ұғымның апогейін білдіреді. Мысалы, ұлы дала, ұлы адам, ұлы тұлға, ұлы тау деп жалғаса береді. Демек, ұлттың аты артына арлы, иманды ұрпақ қалдырған, халқына қаяусыз қызмет еткен, жақсы ісімен ұрпағына үлгі болған сонау түкпірдегі Ұлы Атамыздың аты. Ал салт – ата салты. Ата-әжені сыйлаудан басталып, соңы әкені, ағаны және әрбір қазақ баласы өзінен үлкендердің бәрін құрметтеумен жалғасады. Мен қазақпын деген жанға бұл қағида ешқашан өзгермейді. Һәм тілі мен діні, дәстүрі де оның ажырамас бөлігі. Сол себепті, бабаларымыз бізге «Тілің тұғырың, дінің – діңгегің» деген ұлағатты өсиет қалдырған. Мұны әрбір қазақ азаматы бес саусағындай білуге және оны көзінің қарашығындай сақтауға тиіс. Онсыз біртұтас қазақ ұлтын сақтау – утопия. Жер бетінен ғайып болған ұлттардың бәрі осындай қарапайым қағиданы ұстана алмағандықтан жойылғанын ұмытпаған абзал.

«Біз бүгінгі бейбіт тірлігіміз үшін, Қазақстан деп аталатын Республиканың жер бетінде барлығы үшін, тарихтың әр тұсында осы елді, осы жерді қорғаған қайсар жандардың аруағының алдында қашан да қарыздармыз», – деп Мемлекет басшысы айтқандай, бүгінгі ұрпақ бабалардың алдындағы рухани борышын адал өтеуге жауапты. Осы орайда, дана халқымыздың «Балаңды өз тәрбиеңмен тәрбиелеме, өз ұлтыңның тәрбиесімен тәрбиеле» деген терең мағыналы сөзі ешқашан өз маңызын жоймайтын тұжырым. Қазақтың көрнекті ақыны Мағжан Жұмабаев: «Ұлт тәрбиесі – баяғыдан бері сыналып, көп буын қолданып келе жатқан тақтақ жол болғандықтан, әрбір тәрбиеші сөз жоқ, ұлт тәрбиесімен таныс болуға тиіс. Және әр ұлттың баласы өз ұлтының арасында, өз ұлты үшін қызмет қылатын болғандықтан, тәрбиеші баланы сол ұлт тәрбиесі мен тәрбие қылуға міндетті» десе, мемлекет және қоғам қайраткері Мұстафа Шоқай: «Ұлттық құндылықтардан жұрдай рухта тәрбиеленген ұрпақтан халқымыздың қажеті мен мүддесін жоқтайтын пайдалы азамат шықпайды» – деп тайға таңба басқандай ақиқатты шындықпен нақтылаған болатын.

Осындай текті тұлғалардың бүгінгі ұрпағы, қазіргі жастар сол ұлттық құндылықтарды қаншалықты қадірлеп жүр? Салт-дәстүрді қаншалықты біледі, ұстанады? Елінің әдебиеті мен мәдениетіне, руханияты мен тарихына қалай алаңдайды? Бір сөзбен айтқанда, олар үшін ұлттық құндылық дегеніміз не? Сананы тұрмыс, моральді материализм билеп-төстеп тұрған бүгінгі нарық заманының жастарына осындай салмақты сауалдарды қойып, ой-пікірлерін білдік.

Объяснение:

Достық-тәуелсіздік кепілі.Өйткені біз мынандай бейбіт елге басқа елдермен достасу арқылы жеттік.Тәуелсіздікке жету үшін ең бірінші басқа елдермен қарым қатынасты жақсарту керек.Тіпті президентің өзі елді басқару үшін ең бірінші өз елімен қарым қатынасты жөндеп,сенімдеріне кіріп,өз халқымен достасып алады.Ал басқа елдермен қарым қатынасты жөндеу арқылы елдер бірігеді немесе достасады.Соның арқасында біз бейбіт әрі тәуелсіз елге жете аламыз.Сондықтан да достық-тәуелсіздік кепілі.

Объяснение:

Каз өзім жаза салдым көп нәрсе күтпе