Лық ауа райын қалай болмаған? (Сейіт Кенжеахметұлының «Жеті қазына» кітабынан)Жылан мезгілінде ұйықтамаса — күз ұзақ әрі жылы болады Ордалы жылаң, құрт-құмырсқа топ-тобымен басқа жаққа көше бастаса, көп ұзамай жер сілкінеді, болмаса басқа бір табиғаттың тосын апаты болады ит ұлыса жаманшылықнемесе табиғат апатының белгісі. Аяқ-қолы сынған адамдардың сүйегісырқыраса, ауа райы өзгереді. Жазда құйын көп болса, қыс аязды болады. Егерқараша айында күн күркіресе, қыс қысқа болады. Жаз найзағайлы болса, қысжайлы болады. Көктемде күн көп күркіресе, егін, шөп мол болып шығады. Егерқой тұяғымен төсін қаситын болса, қыс боранды болады. Қой тісін қайраса бораннемесе дауыл болады. Батар күн қызыл шапаққа малынса, келер күн жазда ыстық, қыста жұмсақ болады. Қыста күн құлақтанып шықса суық болады, құлақтанышбатса суық сынады. Егер бұлт ортасынан ыдыраса, ауа райы бұзылады, егершетінен ыдыраса күн жылынады деген сөз. Оңтүстіктен ұзақ соққан жел өзгеріпшығыстан соқса, ауа райы жақсарады да, батыстан соқса, ауа райы қаттыбұзылады. Жаз айында аңызақ ыстық болса, ол қыста қатты аяз болатындығыныңанық белгісі. Қызара батқан күн мен ашық сары болып батқан күн желдің жәнежаңбырдың белгісі болып табылады. Күн шыжып, тымырсық болса, артыншанайзағайды күте беріңіз. Ай қызыл түспен қораланып, әлгішеңбер кеңейіпжоғалса, келесі күні ашық болады. Осындай екі шеңбер, немесе күңгірт біршеңбер қатты суыққа көрінеді. Егер ай бұлыңғыр болса жаңбырға қарсы, ал ашықO​