1-тапсырма Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап беріңіз. Прочитай текст и ответь на вопросы. Дүниежүзіндегі жеңіл автокөліктер жылына 1 триллион литрдей жанармай жағады. Қазіргі таңда шамамен 806 миллион көлік құралы бар екен. Көліктің саны да, ауаға шығарылатын зиянды газдың көлемі де қарқынды өсіп келеді. Ал оларға қажетті табиғи отынның қоры азайып бара жатыр. Жердегі қуат көздері тиімді пайдалануға шындап кіріскен болсақ, әуелі адамзат үшін аса маңызды көлік мәселесін тиімді шешу керек. Ал оның қандай жолдары бар? Көлікте пайдаланылатын биоотынның екі түрі бар: биодизель және этанол. Биодизельмен жүретін көліктер дизельді отын мен өсімдік майының қо жүреді. Этанолды көлік қант құрағы, жүгері немесе арпа сияқты дақылдардан жасалатын отынмен жүреді. Биоотын да парниктік газдар шығарады, бірақ оның мөлшері табиғи отынға қарағанда аз. Электр көліктер тек электр энергиясымен қозғалады. Олардың үнемі зарядталатын үлкен аккумуляторлары бар. Олар атмосфераны ластамайды, бірақ қуаты біткен аккумулятор он сағатқа дейін күш жинайды және оларды электрмен қамтамасыз ету парниктік газдар шығаратын электр станциялары арқылы ғана жүзеге асады. Сутегімен жүретін көліктер ең тиімді эко-көлік технологиясына жатады. Сутегімен жүретін көлік шығаратын жалғыз ғана қалдық – су, сондықтан да бұл ең таза экокөлік технологиясы деп танылған. Бірақ, мұндай көліктер жасау өте қымбат және көпшілікке қолжетімді болғанша көп уақыт керек. Сұрақтарға жауап беріңіз.1. Табиғи отынға қарағанда биоотынның ерекшелігі неде?2. Қуаты азайған аккумуляторлар қайтадан қалай қуаттандырылады?3. Көліктердің қай түрі зиянсыз?4. Сумен жүретін көліктерді шығаруда қандай мәселелер бар?2-тапсырма Берілген тақырыптардың бірін таңдап, болжалдық және бөлшектік сан есімдерді пайдаланып, мәтін құрастырыңыз. Выбери один из предложенных тем составь текст используя примерные и дробные числительные.Ұсынылатын тақырыптар:ЭКСПО – 2017Жаңа өнертабыстар көрмесіБолашақтағы кітапханаМедицина саласындағы жетістіктерӨмірді жеңілдететін өзгерістерАдамзаттың ұлы өнертабыстары​

1 - тапсырма

1. Биоотын жер үсті энергия көздерінен жасалады. Қант қамысы, жүгері немесе арпа сияқты дақылдардың ішінен. Биоотын атмосфераны ластамайды.

2. Батареялар электр станциялары арқылы зарядталады.

3. Сутегі автомобильдері зиянсыз көлік түрлеріне жатады.

4. Мұндай көліктер жасау өте қымбат және көпшілікке қолжетімді болғанша көп уақыт керек.  

Объяснение:

1..Жасы үлкеннің сөзін бөлме – в разговоре не перебивай старших.

2. Жасы үлкеннің жолын кеспе – не пересекай дорогу старшему.

3.Ата-анаңа қайда барасыз деп сұрама – не спрашивай родителей, куда они идут.

4.Үлкенге сыртыңды беріп отырма – не садись спиной к старшему.
.5Кісі жолын кеспе – не переходи дорогу перед старшим.

6.Қонаққа берер затты сол қолмен берме – то, что даешь гостю, не протягивай левой рукой.

7.Кісіге қару кезенбе – не направляй оружие на человека.

8.Жалғыз ағашты кеспе – не руби одинокое дерево.
9.Жыңғылмен атты қамшылама – не погоняй лошадь гребенщиком.
10.Көгалды таптама – не топчи поляну.

Грек тілінен бастау алатын үш түбір: ГЕО/ЭКО/ЛОГ/ия сөзіне бірікті.

Сөздің түбірін түсінік білдіретін иероглиеф ретінде қарастыруға болады.

Ортасында гректің «ойкос» яғни үй деген мағынаны білдіретін түбір сөз

орналасқан. Бұл әр түрлі деңгейдегі тірі организмдердің мекені болып

табылады: экожүйенің, ірі кеңістіктік биологиялық жүйе ретінде биомалар

және Жердің биосферасын құрайтын тірі жиынтығы туындайтын түрлері,

олардың комбинациялары болып табылады. Бұл жағдайда қарым-қатынас

және «үйдің» іші аясында және «үй» және қоршаған әлем арасында өзара

байланыс жатады. Осыдан Геоэкологияға негіз болып табылатын: сөзсіз

табиғи және әлеуметтік ғылымдар бағыттарын араласып орналасқан

ғаламдық (әлемдік) мәселелері бойынша нақты қызығушылықпен Жерді

жүйе ретінде зерттеу.

Бұл адамзат қоғамының пайда болуынан бастап «үй» болып табылады.

Алайда, соңғы жылдары, әсіресе, соңғы онжылдықта, адамзат, бұл жай ғана

өз үйлерінде өмір сүріп емес, осындай қуатты, табиғи, жалпы дүниежүзілік

күшті қоғамға айналып, өз іс-әрекеттерімен оның жекелеген құрамдас

бөліктерін жоюға дейін өзгертті. «OIKOS» түбірінде тұрған түсініктер

маңыздылығы және адамзатпен байланысты уақыттың тарихи масштабында

экспоненциалды түрде шкаласы артады. Антропогендік әсер барған сайын

қайтымсыз болып, тіпті апатты күйге ұшырап отыр. «Экология» сөзі,

негізінен, адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынас кешенін айқындауы

арта түсті. Эрнст Геккель1866 жылдан бастап пайдаланып жүрген бұл сөздің

тағы бір мағынасы, тірі заттар мен қоршаған орта арасындағы өзара

тәуелділікті зерттейтін, биология бөлімі болып табылады.

"Геоэкология" сөзіндегі «гео» түбірі Гео Жерінің грек құдайының есіміне

байланысты. Ол дәстүрлі түрде Жер туралы ғылымдарды баурап, олардың

біртұтастығы мен өзара тәуелділігін нақтылай түседі. «Гео» түбірі атап

айтқанда, өңірлер мен елді мекендерді немесе процестерге байланысты төмен

иерархиялық деңгейде, құбылыстар, ортақ жер үсті, жаһандық процестерді

негізге ала отырып, тұтастай алғанда, бірінші кезекте Жерді қояды.

«Эко» түбірі табиғаттың тірі бөлігіне жатса, ал қарапайым жағдайда,

«эко» түбірі жансыз табиғат болып табылады. Осы мағынада, "геоэко"

комбинациясы шын мәнінде тірі және өлі табиғат бірлігін көрсетеді.

"Геоэко" комбинациясы, сондай-ақ біздің «үйдің», яғни Жердің жағдайы

адам әрекетіне тәуелді екенін еске түсіреді

«Логос» түбірі ғылымды немесе белгілі бір затты табиғи және әлеуметтік