Қыран, қыран бүркіт. Түсіндірме сөздікте «қыран» сөзінің мағынасы — бүркіт, қаршыға, қырғи, ителгі сияқты алғыр құстардың жалпы атауы деп баяндайды. Әрине, бұл мағына аталған құстардың қасиетіне қарай кейін пайда болса керек. Кейбір түркі тілдерінде, атап айтқанда, қырғыздарда қыран — епті, алғыр сияқты мағыналарда қолданылады. Және бұл тілде тек жыртқыш құс қана емес, аңға салатын иттерге де (тазыға) айтыла береді. Шамалауымызша, сөздің алғашқы тұлғасы «қыр» болып, мағынасы — жою, құрту етістіктерімен синонимдес болуы ғажап емес. Құс атауы — «қырғи» да осы түбірден туындаған деуге болады. Бұл деректер бойынша, «қыран бүркіт» тіркесі «епті, алғыр бүркіт» түсінігімен деңгейлес келеді. «...жаз — қаршыға, қыс — бүркіт дегендей босағасынан бір қыраны арылмайтын еді» (С. Мұқанов, Аққан жұлдыз.).[1]
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
ЙТЫЛЫМ ЖАЗЫЛЫМ -тапсырма. Сездер мен сөз тіркестерінмағынасына қарай сәйкестендіріп, сөйлемқұра.1 дарындыақын2 ақиықболған3 сөз құдыретіне 6адам4 елең-жырсебебі бар5 шығармашылықбелегенбайланыста6 адамғаF Әсер еткен7 сұлулыққакырлаған8 нәзік сезімменк Тәнті болғанМұқағали кімдерге жыр арнаған?