Мемлекет атауы Этникалық құрамы 1 Түрік қағанаты А Сары және қара түргештер 2 Батыс түрік қағанаты Ә Үш бескіл, үш жікіл, бұлақ, көкеркін, және тухси, лазана мен фаракия рулары 3 Түргеш қағанаты Б Түрік тілдес тайпалар 4 Қарлұқ қағанаты В Байандур, эймур, татар, ланиқаз, ажларлар имек, ең атақтылары қыпшақтар мен қимақтар. 5 Оғыз мемлекеті Г Дулулар мен нушебилер 6 Қимақ мемлекеті Д Арғы тегі үнді-европалық, финн-угорлар кірген. Байандұр, имур, қайлар, қимақтар

Повесте кішкентай Қожаның мектеп жасындағы бастан кешкен әр түрлі қызықты оқиғалары жайлы баяндалады. Ол қанша бұзықтық жасаса да жақсы адам болуға талпынысы бар. Өзінің жасаған бұзықтығының бәрі әкесіз өскендігінен деп ойлайды. Қожа өзінің мінезін, тәртібін өзгертуге тырысады. Әңгімеде Қожаның балалық махаббаты да үлкен рөл ойнайды. Ол сыныбындағы үлгілі, тәртіпті әрі сабағын үздік оқитын Жанар деген қызды жақсы көреді. Тіпті кей кездері Жанарға арнап өлең де шығарады. Жанарды әрқашан көргісі келіп тұрады. Қожа жазушы болуды армандайды.

Шахмат ойыны жоғары интеллектуалдық спорт түрі. Шахмат - адамның ақыл- ой дамуына ықпал ететін білім. Шахмат ойыны балаларға тек қуаныш сыйлайтын ойын ғана емес, ойлауды дамытудың тиімді құралы. Шахмат ойыны сонымен қатар, кеңістікті бағдарлай алу қабілетін дамытуға , ойлаудың аналитикалық жолдарын, ой тұжырымдарын жасау, есте сақтау, қорытынды жасай алу қабілетін, мақсат қос білу қабілетін дамытуға көмектеседі. Шахмат  - адамды жылдам ойлауға, шешім қабылдауға және қадам жасауға итермелейді. Ойнау логикасы зейінділікті дамытуға, әр алуан варианттарды жылдам әрі дәл есептей білуге, жеңіске жетуге деген ерік-жігерді қалыптастыруға және басқа да моральдық қасиеттерге тәрбиелейді.