9-тапсырма. Төменде берілген тұжырымдарға сәйкес «Бағалай білсең уақытты...» тақырыбында өз ережеңді ұсынып жаз. Тыныс белгілеріне сайкідірістің (пауза) екі түрін ажырат.1. Бір күннің қадірін ауырып жатқан науқас біледі.2. Бір сағаттың қадірін кездесуге асыққан адам біледі.3. Бір минуттың қадірін жолдан қалып қойған жолаушы біледі.4. Бір секундтың қадірін жеңіске жете алмай қалған спортшы біледі.​

қадірін,

қадірін,

қадірін,

ары қарай жалғастырып жаза беруге болад

  Дипломды арқалаған жастар бүгінде өз мамандықтары бойынша жұмысқа орналаспайды. Көп жағдайда оған себеп – мамандықтың дұрыс таңдалмауы. Мектеп алды даярлау ұйымдарының тәрбиешісі, наубайшы, аспазшы, тігінші, шаштараз-ұста, электргаздәнекерлеуші, электр құрылғыларына қызмет көрсету және жөндеу бойынша электромонтер, сауда менеджері, қадағалаушы-кассир және даяшы – бүгінгі күннің сұранысына ие мамандықтар. Сіз таңдаған мамандық бойынша жұмыс болмаса, жалақысы аз, мамандық көңіліңізден шықпаса не істеу керек?! Бүгінде Астана қаласы әкімдігінің Халықты жұмыспен қамту орталығы тек сұранысқа ие мамандықтар бойынша қысқа мерзімді қайта оқыту курстарын жүргізуде. Онда жас ерекшелігіне қарамай маман иесі болам, кәсібімді өзгертем, біліктілік жинайтаймын деген кез келген азамат білім ала алады.  Сол сияқты қазір кездегі осындай мүмкіндіктерді көріп,тырысу қажет.

Бүгінгі таңда үшінші мыңжылдықтың басында қоғам адамға көптеген мамандықтар ұсынады. Барлық осы мамандықтар әртүрлі критерийлер бойынша жіктелуі мүмкін: сұраныс, танымалдылық және төлем деңгейі бойынша. Өкінішке орай, әрдайым қажет және сұранысқа ие мамандықтар жоғары ақы төленушілер қатарына жатады.

Неліктен бұлай болатынын түсіну үшін сұрақ қою керек: әйгілі мамандық деген не? Көбінесе «ізденетін мамандық» түсінігі беделді және танымал мамандық сияқты ұғымдармен шатастырылады. Алайда, бұл дұрыс емес әдіс: өте танымал мамандықтар алған жастар - психолог, әлеуметтанушы, заңгер немесе экономист - жұмыс табуда үлкен қиындықтарға кезігеді, өйткені еңбек нарығында осындай мамандар көп.

Сонымен, мамандық сұранысқа ие деп саналады, онда жұмыс орындарының саны мен жұмысшыларға деген қажеттілік осы мамандықтағы жұмысшылар санынан асып түседі. Кадр жетіспеушілігі кез келген мамандық сұранысқа сәйкес жіктеледі.