Халықтың тығыздық картасын пайдаланып, елдерді тығыздығы бойынша жікте. Тығыздығы жоғары елдер Тығыздығы төмен елдер

қазіргі заманның бүкіл жағдай жасалған. неге десеңіз мына дүрбелең заманда техниканың ған заманында неше түрлі гаджеттер, неше түрлі смартфондар қолданыста . бұл техникаларды тиімді қолданса нұр үстіне нұр болады. дегенмен менің ойымша осы кезде кітап оқу ұмыт қалып бара жатқан сияқты. қазіргі заманда не ішем, не кием деп ойламайды, құдайға шүкір басымыздан соназ 1933 жылдары ашаршылықты да 1942 жылы  ұлы отан соғысын да, 1986 жылы желтоқсан оқиғаларын бастан кештік, мен сол заманды тоқырау заманы деп айтар едім. ол кезде бір бөлке нанды да талонмен беретін еді. ал қазір жастарға да недеген салалардың есігі ашық тек қана білімді азамат болсаң болды және ұмтылыс керек. өткен заманмен салыстыруға тура келмейді. бұл заманның ға да мүмкіндіктері орасан деп айтар едім тек білім аып өз заманыңның озығы болу үшін әр ң харизмасы мықты болу керек сияқты 

күрілдектің күтірінде жеген таяқтан кейін қатты ауырып еңбекке күші келмеген мұқаң зәуре атты ұзатқан қызының аулына көшіп келеді. зәуренің күйеуі — бес мың жылқы біткен есеней байдың інісі, еменалының кенже . — аты — сүлеймен — әкеммен жасты. зәурені ол тоқалдыққа алған. бұл ауылда біздің үй бір қыс болған деседі. ол жылы мен төрт-бес жаста болсам керек. со жылы кездескен ң ішінде, менің сәбилік есімде апам да, жездем де, басқалар да сақталмаған тек қана елесі сақталған жалғыз — саятшы ораз. кейін ол ң түр-тұлғасың кескін-кейпін айқын танып, қызыға қарап жүрдім. орта бойлы, кең жауырынды, төстек кеуделі, мұрнының екі жақ сайынан басқа бетін түгел жапқан, ұзындығы кіндігіне түсетін қалың ақ сақалды, кішірек келген дөңестеу мұрынды, ойнақылау келген дөңгелек қара кезді, желкілдеген ұзын ақ қасты, кең маңдайлы, әжімсіз қызыл-күрең кескінді, ықшам сыртқы киімдерін шалбарланып алатын кең шалбарының ғын ішіне сала, қонышын тізеден асыра етік киетін, беліне қазақша кісе буынатын кісесінің төңірегінде: мылтықтың оғың дәрісің тазалайтын саймандарын салатын салпыншақтары көп, кішігірім тебінгідей оқшантайлы, сол жақ бүйірінде қынды ұзын кездігі салбырап жүретін арқасынан асынған шиті мылтығы түспейтін еді менің есімде бұл кісі соншама айқын сақталмас па еді, қайтер еді, — егер со қыста, біздің үйдің күн көруіне оның көп жәрдемі

кейін білдім, жездем сүлеймен орта дәулетті болғанмен сараң екен. сондықтан ба, болмаса оразбен бұрыннан көңілдестігі бар ма, менің әкем 1904 жылы жездемнің аулына көшіп барғанда, қысқы үйін күйеуінің қасынан емес, ораз үйінің қасына салыпты.

шала-шарпы есімде: ораз бен біздің үй су жататын сайдың күнгей жағындағы қалың ағаштың қойнауында, өзге үйлерден оғаштау отырды. біздің үйде ол жылы мал атаулыдан жалғыз-ақ сиыр болыпты. оразда да бір ат, бір сиырдан басқа мал жоқ еді деседі. сондықтан оның да шымнан салынған үйімен қамыспен қоршалған қорасы да, біздің де шымнан салған үймен қамыстан салған қорамыз да шап-шағын, кіп-кішкене.

ораз ең алдымен мылтықшы екен және жалғыз оқты шитімен ғана атады екен. бертініректе аспанда зырлап ұшып бара жатқан үйректі шитімен атып түсіргенін өзім де көзіммен көрдім. ес біліп, қасына ерген кезімізде ораздың ұсынған оғы тимегенін көрген емеспін. өзгелер де, ораздың қолы өмірде мүлт кеткен емес» деседі. оның үш мергендігі елдің есінде ерекше сақталған.