В.Томсен "Орхон-Енисей ескерткіштері" түркі халықтарының тілінде жазылғаны туралы алғаш рет мәлімдеме жасады.Ғалымның ең алдымен оқыған сөздерін тап​

Біз құстардың достары мен көмекшілері екенін білеміз. Олар бағбаншылар мен фермерлерге айтарлықтай пайда әкеледі. Құстардың арқасында зиянды жәндіктердің тұрғындарын бақылауға болады. Гүлдер мен түбірлерді тамақтандыру, қабығының астындағы саңылауларды, жәндіктер өсімдіктерге үлкен зиян келтіреді. Сондай-ақ құстар шұңқырларға, вегетариаларға, тильдерге тамақтанады және оларды балапандарын тамақтандырады. Менің ойымша, бұл химиялық заттар мен уларды әртүрлі ағаштарды шашыратқаннан әлдеқайда жақсы. Сондықтан таза, қауіпсіз егінге қол жеткізе аламыз.Құстар, шие, тау күлі, ит раушандары және тағы басқалар сияқты кейбір өсімдіктерге таралады. Олар барлық жемісті жейді, асқазанға тән ерігенде, сүйек жапырағы және кейінірек өсіп шығады

Құстар – табиғаттың көркі! (шығарма)

Құстар өзгеше болып жаратылған құбылыс иесі. Бейне біздің аспан Әлеміндегі қорғаушымыз сияқты. Сияқты емес солай да. Себебі көк аспан олардың туған мекені. Көкті құссыз, құсты көксіз елестету қиын. Біздің көгімізде құстар сайрап жүрсе, жердегі адамдар да тыныш, бейбіт өмір сүре алады. Біз көкке қарағанда көзіміз ең әуелі ұшқан құсқа түседі. Көп жағдайда күйкі тірлікпен олардың тыныс - тіршілігіне мән беріп, тіпті көкке көз тастап, бір де қарамаймыз. Ал, олардың көкте ұшқанын, жерге қонғанын зер салып, бақылап қарайтын болсаң, олар бейне бір жұмбақ құбылыс сияқты. Ешнәрсені ашып айта алмайды. Қуанышы да, реніші де ішінде сияқты. Бір құдіретті күшің болып, құстардың тілін меңгеріп алсаң, яғни құстардың тілін түсінер болсаң, тіпті басқаша әлемде өмір сүрген болар ма едік. Өзім солай ойлаймын, себебі, құс киелі жануар.