1-тапсырма. «Қазтуғанның қонысымен қоштасуыр» өлеңі мазмұны бойынша сұрақтар 1. Қайыланып асып барамын Ноғайлы қазақ елімнен!- деген өлең жолын қалай түсінесің?2. Толғауда автордың айтқысы келген ойы не?3. «Қайран менің Едім» деген жолдар неліктен жиі қолданылып тұр?4. Толғауда қандай мәселе қозғалған? Қазтуған мен Един өзені туралы ақпараттарды ортағасалыңыз​

ДАРА ЕТІСТІК-бір ғана сөзден тұратын негізгі етістік дара етістік деп аталады. Мысалы: Өнер-білім бар жұрттар тастан сарай салғызды.Қозының жамырағанын Байторының сақ құлағы бағана сезген.Бұл сөйлемдегі салғызды, жамырағанын, сезген деген етістіктер дара етістіктер болып табылады. Өйткені бұлар — бір ғана сөзден тұратын етістіктер.

КҮРДЕЛІ ЕТІСТІК-Екі не одан да көп сөзден құралып, бір ғана мағынаны білдіріп, бір сұраққа жауап беріп, сөйлемнің бір ғана мүшесі қызметін атқаратын етістіктер күрделі етістіктер деп аталады. Мысалы: Ауылда қосактағы қойлар да маңырап жатыр екен.

БОЛЫМДЫ ЕТІСТІК-етістік негізгі түбірде де, туынды түбірде де қимылдың іс-әрекеттің болуын білдіреді. Сондықтан етістік негізгі я туынды түбір күйінде болымды мәнді білдіреді. Оларды болымды етістік дейді. Етістіктің түбірі бұйрық райдың жекеше анайы II жақ тұлғасымен сәйкес келеді.

БОЛЫМСЫЗ ЕТІСТІК-қимыл, іс-әрекеттің болмауын, жүзеге аспауын білдеретін етістік. Қимыл, іс-әрекеттің яғни етістік білдіретін мағынаның жүзеге аспауы, болмауы арнайы грамматикалы амал-тәсілдер арқылы беріледі.

Туынды сөздер

Есім сөзден зат есім тудыратын жұрнақтар:

–шы, - ші: бағдарламашы, күзетші

–шылық, -шілік: адамшылық, малшылдық

–лас, -лес, -дас, -дес, -тас, -тес: замандас, бауырлас

–лақ, -лек, -дық, -дік, -тық, -тік: орындық, түндік

–хана: асхана, дәріхана

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақтар:

-м, -ым, -ім: байлам, күзем, қысым, түсім.

-ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе: ұрма, көрме, сүзбе, кеспе.

-қы, -кі, -ғы, -гі: шалғы, тепкі, бұрғы.

-с, -ыс, -іс: талас, айтыс, жүріс.

-қ, -к, -ық, -ік, -ақ, -ек: тарақ, күрек, қызық, түкірік.

-ыш, -іш: қуаныш, таяныш, өкініш, сүйініш.

-н, -ын, -ін: боран, жуын, түйін.

-у: сабау, жамау, көсеу.

-ынды, -інді: шайынды, үйінді.