Түркі дәуірі Қазақ жерінде жазу-сызу сақ дәуірінен пайда болған. 1960 жылы Ертіс өзенінің оң қанатынан табылған V—IV ғасырларға жататын сақ дәуірінің марал сүйегінен жасалған тұмарда жазу болған. Ол оңнан солға «Ақ сықын» — «Ақ марал» деп оқылған. Түркі дәуірінен қалған атақты «Күлтегін», «Білге қаған» сияқты тасқа жазылған дастандар қазақ тіліне аударылып, содан кейін біздің қолымызға тиіп отыр. Қазақ халқы ол дастандарды өздерінің төл дүниесіндей қарсы алды. Оған басты себеп, ондағы жазылған әдет-ғұрып пен салт-сана, діни-наным сенім, мақал-мәтел мен батырлық жырлардың үлгілері бәрі-бәрі халқымыздың тірлік-тіршілігінен алынғандай ұқсас. Бұл мұралар қазақ халқының ертеден келе жатқан бастауы. Түркі дәуіріндегі ескерткіштердегі жазулардан бір байқалатыны — өздері мекен еткен географиялық аймақтың бағыттарын барлай білген. Шамасы, көшпелі өмірге байланысты мал шаруашылығының және табиғаттың ерекшеліктері ескеріліп отырған. Түркілер өздері өмір сүрген кеңістіктің төрт бұрышын жаз жайлауы, қыс қыстауы, мал жағдайы үшін ғана біліп қоймай, өздерімен көрші жатқан мемлекеттермен байланыс, қарым-қатынас жасауда да, соғыс іс-әрекетінде де географиялық бағдар жасай білген. 1-тапсырма ( ) Мәтін ішінен шылау сөздерді теріп жаз. 2-тапсырма ( ) Мәтіннің негізгі ойы не? Ойыңды жинақтап, жүйелеп, өзіндік көзқарасыңды қоса отырып 3сөйлеммен жаз. 3-тапсырма ( ) Мәтін негізінде "Түркілер" сөзіне синквейн құрап жаз

3-тапсырма

1.Түркілер

2.Көне,батыл.

3.Өмір сүрген,тұрған күрескен.

4.Көне түрлілер-көшпенді халык.

5.Көшпенділер

Баяғы өткен заманда бір патша базардан екі құл сатып алыпты. Құлдарының бірі сиықсыз, тістері шірік әрі аузы сасық екен, ал екіншісі болса келбетті, маржандай тістері бар әрі аузынан хош иіс шыққан жағымды адам екен. Патша келбетті құлын сыйға бөлеп, моншаға жібереді. Аузы сасыған екінші құлды қасына шақырып: 

– Сені ұнатып-ақ едім, бірақ ана моншаға кеткен досың сен туралы көп жаман нәрселер айтты. Сен де, қаласаң маған оның жаман тұстарын айтып бер, – дейді. Құл болса, жолдасына шаң жуытпай, ол туралы еш жаман сөз айтпады. Патша қалай тырысса да, мақтаудан басқа ештеңе айттыра алмапты. Екінші құлы моншадан қайтып келгенде, патша оны да сынамақ болып қасына шақыртты. Біраз мақтау сөз айтқан соң:

– Ана досың айтып берген жаман мінездерің болмаса, жап-жақсы жігітсің, – депті. Сөйтсе, әлгі ашуланып, жолдасы туралы қайдағы жоқты айтып, жамандай бастайды. Патша біраз тыңдаған соң: 

– Доғар сөзді, кімнің кім екенін енді білдім. Мен сені тексеру үшін айтқан едім. Оны осылайша тексергенімде, ол сен туралы тек жақсы сөздер айтты. Сен жамандаған жолдасыңның аузы сасыса, сенің ішің сасыған, шірік екенсің. Бар, сол жамандаған досыңның қол астында жұмыс істейтін боласың, – депті. 

Адамның ішкі дүниесі, мінезі жаман болса, сұлу келбетінің құны көк тиын. 

Ақпарат дереккөзі: https://massaget.kz/layfstayl/debiet/tmsil/48559/

Объяснение:



Қазقاز Кіру 

Тәуелсіздік тұғыры - мемлекеттік тіл

МЕНЮ

Тұғыр / Үздік сабақ

Дискуссивті эссе жазуға машықтандыру

6.9.2017 10256

Тегтер: Дискуссивті эссе, денсаулық

Авторы: Джумабаева Гулжан Ауганбаевна



КӨП ОҚЫЛҒАНДАР

Баланың сөйлеу тілінің даму кезеңі

61403

Алаш зиялылары және ұлт тілі

59236

Латын әліпбиіне көшу: мәселе, пікір, ұсыныс

47689

Н мен Ң-ды ажыратудың ең тиімді 3 жолы

41057

Қазақстандағы БАҚ-тың рөлі және ұлттық идея

36232



ТІЛ РАЙЫ

Атауларға абай болайық

Екібаста бір тіл

Қазақ тілінде оқымаса, не үшін мектеп салдық?!

Ана тілі – арым дейтін жастар көп

ТұғырАқпаратӘдісТіл райыҮздіктерТартуТолғанысҚонақ кәдеОртаБайланыс

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тіл саясаты комитетінің

тапсырмасы бойынша «Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталы