Абылай хан (шын есімі әбілмансұр) — 1771—1781 жылдар аралығында билік құрған қазақ хандығының 18-ші ханы. қазақ ордасының тарихындағы ең ұлы хандардың бірі. арғы тегі ақ орданың негізін қалаған орда ежен ханнан бастау алады. абылай онымен қоса ұрыс хан, барақ хан, әз-жәнібек хан сияқты билеушілердің тікелей ұрпағы. абылай хан қазақ тарихындағы бірегей тұлға кенесары ханның атасы.абылай – жәңгір ханның бесінші ұрпағы, рахметтің досы. жәңгір ханның уәлибақы, тәуке деген екі ұлы болады. жәңгір қайтыс болып, таққа тәуке отырғанда уәлибақы хандыққа өкпелеп, үргенішті билеген нағашы атасы қайып ханның қолына барады. уәлибақының абылай жекпе-жекке шыққанда жауы шақ келмейтін батыр болып, қанішер абылай атаныпты. осы абылайдан көркемуәлитуады. оның әбілмансұр (кейін қазаққа хан болып абылай атанған) «ақтабан шұбырынды» жылдарында жетім қалып, үйсін төле бидің қолына келеді. аш-жалаңаштықтан жүдеген өңіне, өсіп кеткен шашына қарап төле биоған «қ» деп ат қойып, түйесін бақтырады. әбілмәмбет төренің жылқысын да бағады. бұл, ш.уәлихановтың айтуына сүйенсек, абылайдың 13 жасар кезі болса керек. төле бидің тәлім-тәрбиесінде болуы абылайға зор ықпал жасады. қазақ даласының даналығын бойына жинаған баба ақылы мен парасатын, ел билеу қабілетін, анталаған жауға қарсы қазақ халқы басы біріксе ғана тойтарыс бере алатынын жас ң санасына ұялата білген. оған қоса кезінен көрген жұпыны тіршілік, өмірлік тәжірибе абылайдың ел өміріне ерте араласуына себепші болды. бұқар, үмбетей жыраулардың, т.б. ауыз әдебиетінің ірі өкілдерінің мәліметтеріне қарағанда, абылай жиырма жасында қан майданда ерлігімен танылған. бұқардың абылайға «сен жиырма жасқа жеткен соң, алтын тұғыр үстінде ақ сұңқар құстай түледің» деуі осының дәлелі.
Ответить на вопрос
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Н.ә.назарбаевтың қазақстан халқына арнаған жолдаулары туралы не білесің?
ырыс – 2 буын (ы – ашық, рыс – бітеу)
ы – дауысты, жуан, қысаң, езулік
р – дауыссыз, үнді
ы – дауысты, жуан, қысаң, езулік
с – дауыссыз, қатаң
4 әріп, 4 дыбыс.
іле – 2 буын ( і – ашық, ле – ашық)
і – дауысты, жіңішке, кысаң, езулік
л – дауыссыз, үнді
е – дауысты, жiңiшке, ашық, езулік
3 әріп, 3 дыбыс.
ірге – 2 буын (ір – тұйық, ге - ашық)
і – дауысты, жіңішке, кысаң, езулік
р – дауссысыз, үнді
г – дауыссыз, ұяң
е – дауысты, жiңiшке, ашық, езулік
4 әріп, 4 дыбыс.
раушан – 2 буын ( рау – бітеу, шан – бітеу)
р – дауссысыз, үнді
а – дауысты, жуан, ашық, езулік
у – дауыссыз, үнді
ш – дауыссыз, қатаң
а – дауысты, жуан, ашық, езулік
н – дауыссыз, үнді
6 әріп, 6 дыбыс.
лашын – 2 буын (ла – ашық, шын - бітеу)
л – дауыссыз, үнді
а – дауысты, жуан, ашық, езулік
ш – дауыссыз, қатаң
ы – дауысты, жуан, қысаң, езулік
н – дауыссыз, үнді
5 әріп, 5 дыбыс.