Ауаны ластанудан қорғау Қазiргi уақытта атмосфераны завод құбырларынан, жылу электростанцияларынан, жарылғыш құбырлардан, автомобильдерден шығатын түтiннен, қаракүйеден, газ тəрiздi заттардан жəне шаңнан қорғау туралы мəселесi тұр. Бұл заттың барлығы ауаны бұзады, тiрi организмдердi жою қаупiн тудырады. Күйе, шаң өсiмдiктiң жапырағына жабысып, олардың фотосинтез, тыныс алу, булану процесiн бұзады. Мысалы, шегiршiн ағашы орманда өссе, 300 жыл жасайды, ал қалада орташа 45 жыл тiршiлiк етедi. Орманда жасы 400 жыл болған жөке ағашы кездеседi, ал қала көшелерiнде ол 50-80 жыл ғана өседi.Күйе - бұл бу тəрiздi судың жəне түтiннiң қо Күйе ауаны тыныс алуға қажетсiз етiп, қан құрамының бұзылуына, тұншығуға əкеп соқтырады, организмнiң аураларға қарсы тұру қабiлетiн төмендетедi.Өсiмдiктер атмосфераны көмiрқышқыл газынан тазартады, оттегiн бөледi. Ауа ластанған жерлерде, яғни қалаларда, түтiндi жақсы көтеретiн өсiмдiктердi отырғызады. Мұндай өсiмдiктерге терек, үйеңкi, жөке, бузина, емен, сары акация, түймедақ, жауқазын жатады.Жер атмосферасына көмек қажет.4. Мəтіннен сын есімдерді тауып, жаз​

Қазақ халқы туралы басқа ұлт өкілдерінің сөздері:

1) “Қазақ халқының мәдениетінің, рухының қаймағы бұзылған жоқ. Тегі - сол тек, ол - "көк бөрі". Қанша дауыл соқсын, үскірік аяз шалсын қиындықтарды жеңіп, даламен де, қаламен де, жалпы әлеммен бірге үндестікте келе жатыр. Бұл көкжалдық емей немене?!”–деген екен Түркия Республикасының бұрынғы мәдениет министрі Намык Кемал Зейбек.Мен бұл пікірмен толықтай қосыламын.Себебі, қазақ халқы қаншама бейнетті көрсе де,ажырамады,өзгелерді жеңе білді.Кезінде қазақ халқы білімімен,бірлігімен егемендігін сақтап қалса,бүгінде білімімен өзгелермен теңеседі.

2) Ал ресейлік дәрігер Николай Зеленд:“Қазақ – қызу қанды халық. Оның рухында жайсаңдық, ізгілік тән, ұдайы жайдары жүреді. Сергек әрі еліктегіш келеді. Жүйкесі көмбіс, ашуланбайды” – депті.Шынында да,қазақ халқы күні бүгінге дейін өзінің жомарттығымен,қонақжайлылығымен,ақкөңілдігімен өзгелерге өнеге.Пікірде айтылған қасиеттер әр қазақтың бойынан табылады десек, қателеспейміз.

3) “Бүкіл еуропалық Ресейдің көлеміндей жерді Еділ жағалауынан Тарым алқабына дейін, Амударияның аяғынан Ертіске дейінгі өңірді алып жатқан қазақ ұлтын бөгде әскерлерге ұшырамаған ең таза түрік нәсіліне жатқызуға болады. Олар жақыннан қыз алыспайтын эгзогамистерге жатады”,-депті француз географы Элизе Рекло .Иә, қазақ халқы жеті атаға дейін қыз алысып,қыз беріспейді.Соның арқасында қанымыз таза,деніміз сау.Халық арасында қанның араласуынан,орынсыз некенің кесірінен балалар неше түрлі аурумен туып жатқан жоқ.Бұл біздің тағы бір мақтанар тұсымыз.

еменов-Тянь-Шанский қазақтар туралы: "Бұларды оқытудың қажеті жоқ. Салт-дәстүрлері түгел тұнып тұрған білім!" деген екен.

Италияның қазіргі заманғы кәсіпкері Реналью Гаспирин: «Мен әлемнің 141 елін аралаған адаммын. Солардың ішінде өз мемлекетінде өз тілінде өмір сүре алмай отырған бейшара халықты көрдім. Олар — қазақтар», — деп жазыпты.

Қазақ әні Москваны басып кетті ғой! Қазақтың қандай талантты ел екенін білгің келсе, "Қыз Жібегін" көр! Күләш Бәйсейітова артық-кемі жоқ - бұлбұл!

(с) Александр ФАДЕЕВ, (1936 жылғы онкүндіктен кейін Всеволод Ивановқа айтқаны).

"Қазақтар мен тү­ріктердің мемлекеттік шекараларының қиыспайтындығы да, елтаңбаларының бір-біріне ұқсамайтындығы да бір-бірінен бөле алмайды. Біз түбі де, тегі де бір халықпыз. Аталы тұқым ешқашан азып-тозбайды»

(с) Тайып Ердоған.

 

"Қазақ халқының мәдениетінің, рухының қаймағы бұзылған жоқ. Тегі - сол тек, ол - "көк бөрі". Қанша дауыл соқсын, үскірік аяз шалсын қиындықтарды жеңіп, даламен де, қаламен де, жалпы әлеммен бірге үндестікте келе жатыр. Бұл көкжалдық емей немене?!"

(с) Намык Кемал Зейбек.

P.S. Намык Кемал Зейбек - Түркия Республикасының бұрынғы мәдениет министрі.

Григорий Потанин, орыс ғалымы:

Қазақтар – еті тірі, дені салауатты, өмірге іңкәр халық. Олар сауық-сайранды жаны сүйеді, ашық түсті киім-кешекті, өмірінде мереке, той-думандарды ұнатады. Әртістік өнер мен сәнді жасану жарыстары қазақтардың бойына атаққұмарлық нышанын дарытуы да ықтимал, мұның өзі оларды француздарға ұқсататын секілді. Афиндықтар тәрізді қазақтар жаңалықты әдеттен тыс ұнатады.

Мейлі дала құнарының аңқасы кеуіп қалса да, мейлі табиғат шөлейтке төнген қатерге қарсы күресте дәрменсіз болса да, қазақ өмірі үшін халықтың рухани қан-тамырында күш-жігердің көл-көсір қайнар көзі бар, тек қазақтардың өздері осы қайнардан теріс айналмаса болғаны.

«В юрте последнего киргизского царевича»

 

Николай Зеленд, ресейлік дәрігер:

Қазақ – қызу қанды халық. Оның рухында жайсаңдық, ізгілік тән, ұдайы жайдары жүреді. Сергек әрі еліктегіш келеді. Жүйкесі көмбіс, ашуланбайды. Бар ниетімен ақкөңіл, адал, басқаның қайғы-қасіретіне ортақтасқыш, қонақжай, салауатты және төзімді. Олардың бойында қатыгездік пен кекшілдік жоқ. Ұрыста немесе шабуыл кезінде ажалмен бепте-бет келсе ешқандай абыржымайды. Мейілінше тату-тәтті өмір сүруді қалайды. Әйелдері иманжүзді, ақылды.

«Киргизы» Омск, 1885

 

Түркі халықтарының ішіндегі ең суретшіл, образды тіл – қазақ тілі. Қазақтар өзінің шешендігімен, әсем ауыз әдебиетімен де даңқты.

(с) С.Малов.