4. а) Мәтінді тыңда және оқы. Кімнің? ненің? сұрақтарына жауап беретін сөздерді анықта.Отбасылық мерекеБүгін біздің үйде той болады. Менің қарындасымныңтұсауын кесеміз. Міне, қараңыз. Үйдегі адамдардың бәріұлттық киімдерін киген. Әжемнің кимешегі өзіне сондайжарасады. Қамзолдың ою-өрнегі қандай әдемі! Атам-ның шапаны да өте әдемі. Оның қалпағы өзіне жарасады.Әкемнің тақиясы мен менің тақиям бірдей. Анау – біз-дің үйдің ерке қызы. Оның жанындағы кіндік шешесі.Ол Томиристің тұсауын кеседі. Томириске қараңыздар-шы, сондай сүйкімді! Ол үстіне қосетек көйлек, басынатақия, аяғына былғары кебіс киген.​

1-билет

Дауыссыздар 3 ке жіктеледі:қатаң, ұяң, үнді

Дауыстылар тілдің қатысына қарай:жуан, жіңішке.

Жақтың қатысына қарай:ашық, қысаң.

Ерін мен езудің қатысына қарай:еріндік, езулік.

Фонетикалық талдау:

Хабар- 5 әріп, 5 дыбыс, 3 дауыссыз, 2 дауысты

Х-д-сыз, қатаң

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Б-д-сыз, ұяң

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Р-д-сыз, үнді

Жаңалық- 7 әріп, 7 дыбыс, 4 дауыссыз, 3 дауысты

Ж-д-сыз, ұяң

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Ң-д-сыз, үнді

А-Д-ты, жуан, ашық, езулік

Л-д-сыз, үнді

Ы-д-ты, жуан, қысаң, езулік

Қ-д-сыз, қатаң

2-билет

Үндестік заңы 2-ге бөлінеді: буын үндестігі, дыбыс үндестігі. Буын үндестігі сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке болып келуін айтады. мысалы: Әже, инелік. Ата, инабат, уақыт.

Дыбыс үндестігі сөз ішіндегі қатар келген 2 дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Дыбыс үндестігі 3-ке бөлінеді: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.

Берілген сөздерге жалғау жаса:суретші-ні, көрме-ні, өнертанушы-ны, көрермен-ді, шығарма-ны.

3-билет

Түбір – сөздің әрі қарай бөлшектеуге келмейтін, лексикалық мағынасын сақтаған негізгі бөлігі.

Қосымша – түбірге жалғанып, оның лексикалық немесе грамматикалық мағынасын өзгертетін, сөздерді өзара байланысқа түсіретін морфема.

Сөз құрамына талда: мұражайлардан- мұражай-түбір, лар, дан-жалғау, суретшілердің- сурет-түбір, ші-жұрнақ, лер, дің-жалғау, құндылықтарын--құнды-түбір, лық, тар, ын-жалғау.

Жердегі аспан түрі тәулік уақытына, жыл мезгіліне және ауа-райына байланысты. Аспанда әдетте бұлттар, жұлдыздар мен Жер серігі — Ай көрінеді. Ұшақ ішіндегі аспан көрінісі жер бетінің аралығында көк түсті болып көрінетін атмосфера қабаты болып табылады.

Күннің шығысы немесе батысы кезінде сары, сарғылт және қызыл түстерді аспанда байқауға болады.

Түндегі аспанда қара түстің дақтары көрінуі мүмкін. Ай, жұлдыздар және т. б. астрономиялық нәрселер айқын көрінуі мүмкін. Жұлдызды аспан — жарықыраған нәрселерден тұратын аспан.

Леонардо да Винчи алғашқы болып аспанның көк түстілігін «Кескіндеме жайлы» атты кітабында: «Жарқырайтын ұсақ бөлшек заттардың себебінен қараңғылық пен Жер арасындағы аспан көгілдір боп көрінеді» деп жазған.

Объяснение: