ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ -тапсырма.4Мәтінді тыңда. Оқы: «Жигсо» «Бөлшекте, жинақта!».Сынып үш топқа бірігеді. Әр топтағы оқушылар № 1, №2, № 3 түрінде белгіленеді. 1-кезеңде әр топтағы балалар мәтіннің өздеріне тиесілі бөлігіноқиды. 2-кезеңде әр топтағы балалар нөмірлеріне сәйкес бір топқа бірігеді. Олар өздеріоқыған мәтін бөлігінің мазмұнын бірігіп талдайды, ой бөліседі. 3-кезеңде топ мүшелеріқайта өз орындарына барады да жалпы мәтіннің мазмұны бойынша кеңесіп, өздері қалағантәсілмен (тірек сөздер кестесі, кластер, диаграмма, сурет, карта және т.б.) ойларынжинақтайды. 4-кезеңде әр топ өз жұмыстарын сыныптың алдында қорғайды.Көшпелілер деген кімдер?1. Көшпелілер өркениеті мал шаруашылығымен айналысатын, белгілі бір қалыптасқанжүйемен көшіп-қонып тіршілік ететін адамдардың қауымдастығы, өркениеті.Көшпеліліктіңшығуына географиялық орта мен ауа райы әсер етті. Көшпелілік белгілі бір геофизикалық, табиғи-климаттық аймақтарда қалыптасады. Бұл қандай аймақтар, олардың экологиялықжүйесі қандай? Әдетте, бұл — далалы, жартылай шөлейт, шөл және құрғақ далалар, таубөктері, тау қойнаулары. Мұндай жерде көбінесе жаңбыр аз, жылдық ылғалдың мөлшері 200-400 мм арасында ғана болады. Осындай аймақтарға Қазақстан да кіреді.2. Көшпелі өмір салты ол халықтарды табиғатқа жақын болуға, табиғатты қадірлеуге, оныңсырын тануға мүдделі етті. Сондықтан көшпелі елдерде «жабайы табиғат» деген ұғым мүлдежоқ. Көшпелілердің табиғат аясындағы өмірі жайында тарихшылар, философтар, орта ғасыройшылдары тамсана жазды.Сақтар туралы өзге елдердің зерттеушілерінің құнды жазбалары сақталған. Оларкөшпелілерді «рухы биік, жаны таза, бейбітшілік сүйгіш, әділ, батыр, ұйымшыл халық» депбағалады. Біздің заманымызға дейінгі V ғасырда өмір сүрген тарихшы Геродот көшпелі скиф-сақ тайпаларын мадақтап жазды.3. Алайда, көшпелілер туралы теріс түсініктер бұрын да, кейін де кездесіп отырды. КөнеҚытайда «көшпелілер — жабайы, мәдениеттің қас жауы» деген түсінік қалыптасты. Еуро-пада да көшпелілерді «тағы, жабайы, өркениеттің жауы» деп есептеді. Себебі сақтар соғысөнеріне жетік, жауынгер, батыр, ержүрек халық болды, сондықтан айналасындағы көршілеріолардан қауіптеніп отырды. Ал кеңестік идеология көшпелілер туралы мүлде кері көзқарасқалыптастырды. Өйткені бұл саясат кез келген халықтың тарихын, дәстүрі мен мәдениетінжоюды мақсат етті.764-тақырып​