тапсырма. Мәтінді оқыңдар. Көтерілген мәселелерді тезис түрінде жазыңдар. Қазақ құқығының қалыптасып, дамуына алғышарт болған үш фактор болды. Біріншіден, қазақтар және олардың ата-бабалары мекендеген Еуразия континентіндегі жердің байтақ кеңдігі. Қазақстан Республикасы бүгінгі күні аумағы бойынша әлемде 9-орында, 2, 72 миллион шаршы шақырымды алып жатыр. Бұдан 200 300 жыл бұрын одан 1, 5-2 есе үлкен аумақты алып жатқан. Екіншіден, Шығыстан Батысқа қарай ауысқан көшпелі халықтың жолдары осы Еуразия даласы арқылы өткен. Орталық Азия мемлекеттік құрылымдарының бөлшектері осы «Қазақия» деп аталатын еркін аумақты мекендеді. Үшіншіден, осы ұлан-байтақ далада соғыстар тоқтап, бейбітшілік өмірге ерте ауысты. Жаулап алушылық пен жорықтар жерді қорғау және өзін-өзі нығайту идеяларына ұласты. Қазақ сахарасындағы ірілі-ұсақты мемлекеттік құрылымдар ұлан- ғайыр далада «әділеттік», «бостандық», «еркіндік» идеяларын мұра етіп артына қалдырды.​

Менің Отаным - Қазақстан! Сонау Каспий теңізі мен Алтай тауларын алып жатқан атырапты қаншама адам өлең - жырларына қосқан. Кіндік қаным тамған туған жерім қасиетті әрі жұмбақ өлкелерге толы. Әсіресе Оңтүстік және Шығыс Қазақстан облыстары тарихқа бай. Сонымен қатар, біз білмейтін құпия да жетерлік. Биыл жаз айларында Шығысымның көрікті, киелі өңірлерінде болып қайттым. Солардың бірі - Бөрілі, Жидебай және Қарауыл аудандарына тоқталып кетейік.

Жалпы көпшілік білетін Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім Құдайбердіұлы, Мұхтар Әуезов - Шығыстан шыққан ұлы тұлғалар. "Абай жолы" роман - эпопеясын жазған Мұхтар Әуезов Бөрілі ауылының тумасы. Бөріліге келген сәтте бізді адамдар құшақ жая қарсы алды. Далада үлкен киіз үй тігіліп, қойылым көрсетуге дайын тұр еді. Бізге "Абай жолы" роман - эпопеясындағы "Қайтқанда" тарауын көрініс ретінде қойып берді. Адамдар тап бір сол ғасырға түскендей күй кешті. Айта кетсек, Мұхтар Әуезов шығармаларының көпшілігін осы Бөрілі ауылында жазған екен. Бұл жерде жазушыға арнайы салынған мұражай бар. Мұражайда оның қолданған қаламы, мүсіні, суреттері, сол уақыттарда пайдаланылған әртүрлі бұйымдары сақтаулы, өмірі мен шығармашылығы жайында мол мағлұматтар жинақталған. Бұған қоса, мұнда қазақтың ұлттық салт - дәстүрін айқындайтын, аса бір шеберлікпен жасалған сандықшалар, ас үй жабдықтары бөлек орынға ие. Тіпті, жолаушылардың саяхаттан алған әсерін жазуға кітапша да бар екен. Меніңше, бұл Абай ауданын жер - жерге танытуда үлкен рөл атқарады. Себебі, қазіргі таңда, жастар Абайды әрі шәкірттерін толық танып білмейді. Бөріліден шыға салысымен, алғаш "Еңлік - Кебек" пьесасын қойған жер - Ойқұдық жайлауы көзге көрінеді. Пьеса Абайдың аяулы жары Әйгерімнің сегіз қанат үйінде қойылған. Қазір де бұл жер - Ералы жайлауы деп аталады. Ералы баба Абай елінің шежіресінде ерекше орын алады. Бабамыздың елдің береке-бірлігін нығайтуда үлесі зор екендігінен бүгінгі ұрпақ хабардар. Халық оны жас кезінде ел билеу ісіне араласқан, сырқат адамдарды емдеген, емдік шөптерді шәй ретінде қайнатып ішуді шығарған жан деседі.