2. Сөйлемдегі етістіктердің жасалуын түсіндіріңіз. Үлгі: Сақтайды – сақта+й+ды (ауыспалы осы шақ, III жақ, жекеше түрі) «Денсаулық – зор байлық» дейді халқымыз. Оны жас кезден сақтау керек. Ол үшін спортпен шұғылданумен қатар, уақытылы тамақтану қажет. Таңертең таза ауада серуендеу, жүгіру, жая жүру денсаулықтың шымыр болуына көп көмектеседі. Темекі шегу, есірткіге әуестену, ішімдік ішу денсаулықты құртып қана қоймайды, сонымен қатар адамның жүрек, ми, бүйрек ауруларын арттырады. Соңында адамның өмірден өтіп кетуі де мүмкін. Сондықтан денсаулыққа зиян келтіретін заттардан аулақ болған дұрыс. Жаман нәрсеге әуес болмай, үнемі спортпен шұғылдану керек. Қонақжай халқымыз дәмге ерекше көңіл бөлген. Ұлттық тағамдарымыз өзінің құнарлығымен, дәмділігімен, ерекшеленеді. Шұбат, қымыз, айран – шөлді қандыратын сусуындар. Ірімшік, құрт, қаймақ және сүзбенің адам денсаулығы үшін пайдасы зор. «Дұрыс тамақтану – денсалық кепілі» деп бекер айтылмаса керек.

Көшпелілер туралы диалог.

Кенжебек: Мұратхан, сен көшпелілер жайлы ең бірінші кім жазғанын білесің бе?

Мұратхан: Ия, даңқы шыққан атақты тарихшы Геродот көшпелі скиф тайпаларының тұрмысын мадақтап жазғанын кітаптан оқыған болатынмын.

Кенжебек: Дұрыс айтасың. Мен үй тапсырмасын оқып отырып, көшпелілік тақырыбына қызығып, қосымша мәлімет іздей бастадым.

Мұратхан: Ия, тарих қашан да қызықты мәліметтерге толы болады ғой. Сонда тағы не білдің?

Кенжебек: Ат құлағында ойнаған көшпелілердің табиғат аясындағы өмірін басқа антик тарихшылар, философтар, орта ғасыр ойшылдары сипаттаған екен.

Мұратхан: Сонда, жалпы «көшпелілер» деген кім екен?

Кенжебек: Көшпелілер немесе көшпелі қоғам, көшпелі өркениет дегеніміз — негізгі кәсібі мал шаруашылығы болып, күнкөрісінің көзі мал өнімдерінен тұратын, белгілі бір қалыптасқан жүйемен көшіп-қонып тіршілік ететін адамдардың әлеуметтік-экономикалық, саяси қауымдастығы және өркениеті.

Мұратхан: Көшпелі халықтар, оның ішінде ғұндар мен түркілердің тарихына ерекше мән беріп, оларды түбегейлі зерттеуге ықпалын тигізген тарихшы Л.Н. Гумилев болды. Сол туралы естуің бар ма?

Кенжебек: Ия, Ол Еуразия көшпелілерінің бұл құрлықтың тарихында алатын орнын өте жоғары бағалады.

Мұратхан: Қазақстан жерінде көшпелі мал шаруашылығы негізі қашан қаланды?

Кенжебек: Археолог К. Ақышевтің пікірі бойынша, Қазақстан жерінде көшпелі мал шаруашылығының қалыптаса бастауы қола дәуірінің соңы, темір дәуірінің басына, яғни б.з.д. IX—VII ғасырларға дәл келеді. Осы кезден бастап, Орталық, Батыс Қазақстан жерінде меридиан бойымен көшу, ал Шығыс Қазақстан мен Жетісуда қыста жазықтар мен қар аз түсетін таулардың қойнауын қыстап, жазда биік таулы жайлауларға көшу қалыптасқан. Оңтүстік Қазақстан аймағында ерте заманнан-ақ көшпелі, жартылай көшпелі, отырықшы шаруашылық пен тұрмыс орын алған екен.

Объяснение: этот ответ я ношол у maudarbekova

главный мозг

7.3 тыс. ответов

41.3 млн пользователей, получивших