- 3- тапсырма. Берілген мәтіндегі асты сызылған тірек сөздер мен сөз тіркестерін синонимдік қатармен ауыстырып, жинақы мәтін жазыңыз, тақырып қойыңыз. Көлемі 60-70 сөз [5] Қоңқайдың «Қамбардың майда қоңыры» күйінің аңызы домбыра аспабының шығу тарихынан сыр тартады. Жылқының пірі атанған Қамбар ата алғаш домбыра аспабын жасап, онда алғаш күй шығарып тартқан адам деген аңыз қазақ пен қатар түркі халықтарының біразында кездеседі. Осы аңызды Қоңқай күйшінің білгені анық. Қоңқайдың «Қамбардың майда қоңыры» күйінің аңызында осы жағдай егжей-тегжейлі баяндалған. Осы бір күйді орындап, әрі аңыз-әңгімесін айтып жеткізуші Күнес ауданы Талды ауылы Шегірбұлақ қыстағының тұрғыны домбырашы Шыңғысхан Тұтқабекұлы: «Жылқы пірі Қамбардың жорға-жүрісі бірдей қоңыр аты болыпты. Ол осы атына мініп, қайыру бермей жабайы болып кеткен жылқыларды өрістен айдап келіп ауылдың атпал азаматтарына құлындарды шыңғыртып байлатып, асау биелерді ұстатып саудырып, тұңғыш рет қымыз ашытыпты. Қамбар ата қымыз іше отырып, мүсіні мен жүрісіне, желісі мен шабысына жылқы малы тең келмейтін қоңыр атына арнап күй шығарыпты. Ең алғаш домбыра жасап күй шерткен де осы Қамбар ата екен.

3 тапсырма жоспар бойынша мазмұн жазу:

су- тіршілік көзі.

жоспар бойынша бырыншы:

Су - тіршілік көзі, өмірдің қуаты. "Судың да сұрауы бар" дейді аққан судың қадірін  білген дана халқымыз. Күнделікті судың қадірін біле бермейтініміз - шындық. Сарқырап су ағып тұрған соң бір тамшы суға зар болған жандардың басындағы ауыртпашылықты қайдан білейік? Ағызып қойып соны ойлай бермейміз-ау. Ал барша мұсылманға қасиетті Рамазан айында ораза ұстағанда, Алла разылығы үшін ас-судан тыйылып, күн батқанша қара су аузың жетпегенде ғана не дүниенің парқына барасың. Күн еңкейе батып, ауызашар уақыты кіргенде ұрттаған суыңнан балдай, одан артық бақыт сыйлар дүние бар ма, шіркін! 

жоспар бойынша екінші:

Суды тіршілік тұрмыста, өсімдік пен жануарларға,салқындату, жылыту жүйелерінде қолданады.

жоспар бойынша ушыншы:

Қол жуу, ыдыс шаю сынды көптеген іс барысында қатты ағатын су керек болады. Шүмектердің аузына тағылатын үнемдеу аппараттары аз мөлшерде суды қатты ағызуды қамдайды. Осылайша 70 пайызға дейін су үнемдеуге болады.

Су ысырабының алдын алатын басқа бір құрал да – үнемдейтін душ тұмсығы. Осындай тұмсықтар судың тең әрі қатты ағуын қамдайды. Осылайша әрі сапалы душ аласыз, әрі судың босқа ағып кетуіне кедергі боласыз.

Сонымен бірге уақытпен істейтін, тигенде істейтін немесе қимыл-қозғалысқа қарай ағатын шүмектер бар. Бұлар да суды үнемдейді.

Айырықша бау-бақшада шлангтардың ұшына тағылатын құралдар су үнемдеуге көмектеседі.

Суды тиімді қолдануға пайдалы осындай құралдар суды үнемдеу тұрғысынан өте маңызды. Тиімді және экономикалық су қолдану үшін барлық жерде осындай аппараттар таңдау керек. Суды босқа ағызатын, тесігі бар құралдар қолданылмау керек.

Суды қорғау тіршілікті қорғау екенін ұмытпайық.