Это СОЧ ⊙﹏⊙ Мәтінді мұқият тыңдап, төменде берілген тапсырмаларды орындаңыз. Қазақстан — қорықтар мен ерекше аймақты табиғатқа бай өлкс. Қорық аумағындағыбарлық табиғи кешен толығымен шаруашылыққа пайдаланылудан алынған және үкіметтіңқорғауында болатын арнайы қорғау режимі бекітілген ерекше қорғалатын табиғи аумақ.Қорық — қорғалатын аумақ қана емес, сонымен қатар табиғатты қорғау жөніндегімемлекеттік ғылыми мекеме болып табылады. Мұндай жабайы хайуанаттарға санақжүргізу әдістері, оларға әсер ететін факторлар анықталып, саны сиреп бара жатқанжануарлар мен қоры азайып кеткен өсімдік түрлерін қалпына келтіру мәселесі тереңзерттеледі. Қорықтағы табиғи ресурстарды сақтаудың жолдары белгіленеді.Қазақстанда Ақсу-Жабағылы қорығы, Алматы қорығы, Барсакелмес қорығы, Қорғалжын қорығы, Марқакөл қорығы, Наурызым қорығы, Үстірт қорығы, Алакөл, БатысАлтай қорықтары бар117 сез)1-тапсырма. Тірек сөздерін анықтаңыз.Мәтіндегі тірек сөздерді анықтаңыз. (3 сөз немесе сөз тіркесі)2-тапсырма. Сұрақтарға жауап берініз.Қорықта қандай зерттеулер жүргізіледі. Бір сөйлеммен жауап беріңіз.(1)3-тапсырма. Мәтіннің негізгі ойы қандай?​

ІІ

Бір көргенге Ұлытау өңірі сұрықсыз өлке – сусыз-нусыз  

құба жон, өсімдіктен де жылан жалағандай тұлдыр. Сол себепті  

оны күзден гөрі көктемде көру оңды.  Көктемде бұл өңір адам  

танығысыз шырайға еніп құлпырып ке  

теді: көз жеткісіз кең  

жазық қызыл ала орамал жамылғандай боп жайқалған гүлге то-

лады; шоқ өскен көкпек жыңғылын ту алыс тан қарауытқан орман  

дерсің; шайыр мен қырмызы, баялыш қаулаған алқаптар көрмеге  

қойылған кілемдей; боз да бұл шақта тұтаса көгеріп, айрықша  

көріктеніп тұрады; ал сай-салаға жамырай шыққан жауқазын мен  

алқызыл қызғалдақтар ше?!  Тіпті қараған, тобылғы, тікенекті  

бұта бастарына де й ін сәукеле киген қыздардай аппақ гүлден алқа  

тағып, жасанып алады. Өлкеге тұс-тұстан құлаған өзендер де мей-

лінше ағынды. Мың сан бұлақтар бір-біріне қосылып, ағыл-тегіл  

сарылдап еңіске қарай жөң кіліп жатады.

Амал не, бұл дәурен ұзаққа созылмайды. Он иә жиырма күн,  

асса бір ай. Іле-шала Бетпақтың шөлі мен Жетіқоңыр құмынан иә  

Мойынқұм, Қарақұм жағынан үдемелеп соққан ыстық аңызақ бас-

талады. Қуаң даланың соры осы. Гүл жарып, енді-енді бой сала  

бастаған тырбық өсімдіктердің өсуі тежеледі. Ақырында өңірдің  

құлпырған келбеті сағымдай бұлдырап, бірте-бірте құлдырап,  

біржола өлеусірейді.

Ұлытаудың жазы да сорақы: өрт шалғандай қап-қара болып  

күйіп жатқан тақыр да ла; әуе айналып жерге түскендей аптап  

ыс тық; болар-болмас жел соқса, оның арты құм боранға айнала-

ды... Жаз ғы тұрымғы өзендер тартылып қалған, кеше ға на сылды-

рап жатқан бұлақтар да құрдымға айналған. Жиде өсетін саздақ  

ойпаңдар ғана жасыл реңін өзгертпей, жалпақ өлкенің әр жерінде  

арал сияқтанып желкілдеп тұрады. Осы ғана көңілге уаныш…

160

Медеу СӘРСЕКЕ

Екі жарым айға созылған төр жайлаудағы рахат демалыстың  

соңында Қаныш салт атпен Семейге жетіп, одан Сібір темір  

жолының бірнеше бекетінде пойыз ауыстырып, қыркүйектің орта  

шенінде Қызылордаға келген. Қазақ АКСР Халық ша р уашылы-

ғы кеңесінің басшылары оған өлке өндірі сіне жөн-жоба нұсқай-

тын бас маман мансабын ұсынады. Жас маман одан үзілді-ке сілді  

бас тартады. Айтқан желеуі – геолог кә сібін игеру!.. Сөйткен-

дегі таңдауы – Ұлытау жонында өндіріс ашқан Атбасар түсті ме-

талдар тре сі. Тек қолайсыз жайт: трест басқармасы – Мәс кеуде,  

Бүкілодақтық Халық шаруашылығы кеңесінің (ВСНХ СССР)  

Главметалл қарауында; демек, Қа ныш Имантайұлына сол күзде-

ақ Одақ астанасына баруға тура келген.

Атбасар түсті металдар тресі Еңбек және Қорғаныс Кеңесі-

нің (СТО СССР) 1925 жылдың 10 маусым күнгі қарарымен  

ұйымдас қан. Қарауында екі өндіріс бар комбинаты, оған  

Қарағандының көмір кендері мен Өспен (Нілді) мыс кеніш

(Көкөзек жә  

Объяснение: