Құм мінезі Бархан қой соңына ерген жылдарда қаншама су ақты, қаншама жапырақ сарғайды, қаншама рет құстар келіпқайтты? Құдай-ау, қанша рет ұшақ ұшып өтті?.. Тек баяғы-да сусылдап, қоныс таппайтын ұшқалақ құмдар ғана іштейтынып, жым-жырт жатып алған. Қызылқұмның көшіп-қон-бай, бүк түсіп жатуы бұл мекендегі елді елеңдетпей қойғанмізді алар сусылынан гөрі осы момақан мінезі дұрыс. Құмжоқ. Қайсыбірі жаман ырымға жорыса, енді бірі: «Береке-Соңғы кезде Қызылқұм мінезі мүлдем өзгеріпті. Бая-күнде азайып бара жатқаны Барханның қабырғасына қат-ғыдай емес, ит тұмсығы өтпейтін қалың сексеуілдің бұлжөн-жосықсыз отынға жөнелтіп жатқан қайран сексеуіл-ты бататын. Трос тағып, трактормен қопарып-қопарып, адамға зеңбірек снаряды түскен ұрыс даласындай шұрық-жұлып әкеткен әлгі сексеуілдің орны алыстан қарағандің, әне, тек ойдым-ойдым орны ғана қалған. ТамырыменӘлі есінде, баяғыда, баяғыда емес те-ау, үлкен ұлы туғанжылы осы Қызылқұмның сексеуілі мен түргенi есен-саубірге өріп, қоймен бірге жусайтын аң екеш аңның дашақта, бұл өңірде аң-құстан аяқ алып жүргiсiз еді. ҚойменОсыншалық ұлан-ғайыр даланы шекпен киген қазақ-сын, тозсын, шөлден қаталап өлсін, жан бағып көшіпкетпей, осы қатыгез құмда рақаттана жан тапсыруы нелік-түсініп оқыкөшпесе, шөп шығады, малға өріс болады», – десті.шұрық жыртық еді.тұқымы құрып, азып-тозып барады-ау!тың ғасырлар бойы қимауы, қаншалық зорлық көріп, азтен? Жаздың жаймашуақ күндерінің бірінде киіз үйдің керегесін түріп қойып, таң атқанша құлақ түрер еді...Иә, құм жылайтын... Иә, құм сөйлейтін... Иә, құм жыр-лайтын... Иә, құм ән айтатын...Қызылқұмның тілін тек өзі ғана білетін Бархан оныменкүбір-күбір әңгіме шертісер еді.Күні кеше қатыстыра жортып жүрер аң құс қайда Адамдар түні бойы мәшиненің жарығымен аулап құртқан ей Қызылқұм баяғыдай неге көшпейсіңКөше бергеннен көрген пәтуаң кәнеАдамдар үшін жалғыз жұтым суыңды​ неге қимайсың Қазған сайын қаша бересіңҚазір адамдардан​ су ғана емес табиғаттың орман аң құс бәрі бәрі қашып барадыЕй Қызылқұм неге күлесіңСені​ мазақтап Алдыңдағы малдың амандығынамэ мәзсің Жалпақ жаһанда не болып жатқанын хабарың жоқ3 тапсырма Қойшы Бархан құм даланың​ қандай өзгерістерін көрді​