Септеулік шылауларды қолданып, сөйлемдер құрастырыңыз. септеулік шылаулар: үшін, сайын, туралы, кейін, соң, арқылы, жайлы, тәрізді, дейін, шейін, қарай, таман, бері, бұрын, бірге, жөнінде
аумағы жөнінен каспий, арал теңіздерінен кейінгі үшінші орында. алматы, жамбыл, қарағанды облыстарының шегінде, қаш-алакөл ойысында, теңіз деңгейінен 340 м биіктікте жатыр.
ауданы құбылмалы: 17 – 22 мың км², ұзындығы 600 км-ден астам, ені шығыс бөлігінде 9 – 19 км, батыс бөлігінде 74 км-ге жетеді. суының көлемі шамамен 100 – 110 км3. су жиналатын алабы 500 мың км²-ге жуық. орташа тереңдігі 6 м, ең терең жері 26 м. қаштың батыс бөлігіне іле (жер бетімен келетін судың 78,2%-ын береді), шығыс бөлігіне қаратал (15,1%), лепсі (5,4%), ақсу (0,43%) өзендері құяды. солтүстіктен ағатын аягөз, бақанас, тоқырауын, жәмші, мойынты, т.б. өзендер әдетте көлге жетпей сарқылады. көлдің солтүстік жағалауы сарыарқаның ұсақ шоқылы тау сілемдерімен ұштасып жатқандықтан, биік жарқабақ болып келеді және көптеген жыра-жылғамен тілімденген, ал оңтүстік жағалауы – суы біртіндеп тартылған кезде жиналған шөгінділерден пайда болған құмды ойпат. көлдің көптеген шығанақ, қойнаулары бар, аралдары аз, үлкендері: басарал, тасарал. қаш туралы алғашқы жазба деректер 13 ғасырдан белгілі. көлді тиянақты зерттеу 17 ғасырда басталды. орыс картографы және тарихшысы семен ремезов 1695 жылы «бүкіл сібір жері мен қалаларының » («чертежи всех сибирских городов и земель») атты атласында қашты «теңіз» деген атаумен көрсеткен. 18 ғасырдың басында көлде геодезиялық өлшеу жұмыстары жүргізілді. қаш 19 ғасырда клапроттың (1836) және швед картографы иоганн ренаттың (жоңғарияның картасын жасаған) карталарында бейнеленді. пауль рихтгофен (1877) мен александр гумбольдтың (1844) еңбектерінде қаш туралы деректер бар. қашты зерттеуге ресей ғалымдары да (иван мушкетов, лев берг, т.б.) ат салысты. қазақтың ұлы ғалымы шоқан уәлихановта қаш алабын зерттеп, сипаттаған. 1920 жылдан бастап қаш көлін кешенді зерттеу басталды, көптеген экспедициялар ұйымдастырылды. көлдің экологиялық жағдайын, суының қ құрамын, өсімдік, жануарлар дүниесін, алабының қ-қ сипатын зерттеумен 1970 – 90 жылдары ххқазақстан ғылым академиясының институттары, қазақ қ шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты, қазақ ххгидрометеорологияъъ ғылыми-зерттеу институты, бірнеше институттары, т.б. айналысты. бұл жұмыстардың нәтижесінде көлдің табиғи орнықтылығын сақтап қалуға бағытталған нақты шаралар белгіленді, олардың біразы жүзеге асырылып, көл деңгейінің құлдырауы тоқтады. көл шөл және шөлейт климаттық белдеуде орналасқан. қаңтардағы орташа температура –15 – 170с, шілденің орташа температурасы 240с. жауын-шашынның көп жылдық орташа мөлшері 120 мм. ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 55 – 66%, желдің жылдық орташа ғы 4,5 – 4,8 м/с. жел көлдің батыс бөлігінде көбінесе, солтүстіктен, шығысында – солтүстік-шығыстан соғады. осы себепті көлде үнемі күшті толқын болады. жаздағы булану ауа райына байланысты 950 мм-ден 1200 мм-ге дейін ауытқиды. көл беті көбіне қарашаның аяғында қатып, сәуірдің ортасында мұзы ериді. мұздың қалыңдығы кей жылдары 150 см-ге жетеді. таудағы мұздықтар еріген кезде (маусым – шілде) су деңгейі біраз көтеріледі. көп жылдық су деңгейі тербелісінің мөлшері үш метрден асады. 20 ғасырда қаш көлінің деңгейі 1908 және 1961 жылы көтеріліп, 1946 және 1987 жылы төмендегені байқалды.
Vasilisan
15.04.2023
Ежелгі күндерде көл тереңірек және ұзағырақ созылады. су жаңа, жұмсақ және салауатты. қараша айында көл мұзмен жабылған және сәуір айының соңында ашылады. зайсанның түбі кейде құмды және ұсақ тастармен жабылған. кейбір жерлерде тау бөктері көл жағасына енеді, олардың екеуі де ең танымал: вершинин, голодаевский, тополовый, сэнди, наке. көл өз қтарының көптігімен танымал. мұнда олар аң аулау, шортан, шұңқыр, перш, иде, лин, рак ауру, шұңқыр және кремний тұқы шөптерді ұстайды. ең жоғары тәртібі 1798 жылғы 24 қарашада өзендегі ресми қ аулау. бұқтырма бекінісінің үстінен ертіс сібір kazak сызықты армиясына берілді. бұл казактарға зайсанға қ аулауды таратуға себеп болды, бірақ көл әлі цин империясына тиесілі болған [3]. 1825 жылы казактар қара ертістің аузына соқты, бұл үшін цин билігінің рұқсаты болды.
Ответить на вопрос
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Септеулік шылауларды қолданып, сөйлемдер құрастырыңыз. септеулік шылаулар: үшін, сайын, туралы, кейін, соң, арқылы, жайлы, тәрізді, дейін, шейін, қарай, таман, бері, бұрын, бірге, жөнінде
аумағы жөнінен каспий, арал теңіздерінен кейінгі үшінші орында. алматы, жамбыл, қарағанды облыстарының шегінде, қаш-алакөл ойысында, теңіз деңгейінен 340 м биіктікте жатыр.
ауданы құбылмалы: 17 – 22 мың км², ұзындығы 600 км-ден астам, ені шығыс бөлігінде 9 – 19 км, батыс бөлігінде 74 км-ге жетеді. суының көлемі шамамен 100 – 110 км3. су жиналатын алабы 500 мың км²-ге жуық. орташа тереңдігі 6 м, ең терең жері 26 м. қаштың батыс бөлігіне іле (жер бетімен келетін судың 78,2%-ын береді), шығыс бөлігіне қаратал (15,1%), лепсі (5,4%), ақсу (0,43%) өзендері құяды. солтүстіктен ағатын аягөз, бақанас, тоқырауын, жәмші, мойынты, т.б. өзендер әдетте көлге жетпей сарқылады. көлдің солтүстік жағалауы сарыарқаның ұсақ шоқылы тау сілемдерімен ұштасып жатқандықтан, биік жарқабақ болып келеді және көптеген жыра-жылғамен тілімденген, ал оңтүстік жағалауы – суы біртіндеп тартылған кезде жиналған шөгінділерден пайда болған құмды ойпат. көлдің көптеген шығанақ, қойнаулары бар, аралдары аз, үлкендері: басарал, тасарал. қаш туралы алғашқы жазба деректер 13 ғасырдан белгілі. көлді тиянақты зерттеу 17 ғасырда басталды. орыс картографы және тарихшысы семен ремезов 1695 жылы «бүкіл сібір жері мен қалаларының » («чертежи всех сибирских городов и земель») атты атласында қашты «теңіз» деген атаумен көрсеткен. 18 ғасырдың басында көлде геодезиялық өлшеу жұмыстары жүргізілді. қаш 19 ғасырда клапроттың (1836) және швед картографы иоганн ренаттың (жоңғарияның картасын жасаған) карталарында бейнеленді. пауль рихтгофен (1877) мен александр гумбольдтың (1844) еңбектерінде қаш туралы деректер бар. қашты зерттеуге ресей ғалымдары да (иван мушкетов, лев берг, т.б.) ат салысты. қазақтың ұлы ғалымы шоқан уәлихановта қаш алабын зерттеп, сипаттаған. 1920 жылдан бастап қаш көлін кешенді зерттеу басталды, көптеген экспедициялар ұйымдастырылды. көлдің экологиялық жағдайын, суының қ құрамын, өсімдік, жануарлар дүниесін, алабының қ-қ сипатын зерттеумен 1970 – 90 жылдары ххқазақстан ғылым академиясының институттары, қазақ қ шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты, қазақ ххгидрометеорологияъъ ғылыми-зерттеу институты, бірнеше институттары, т.б. айналысты. бұл жұмыстардың нәтижесінде көлдің табиғи орнықтылығын сақтап қалуға бағытталған нақты шаралар белгіленді, олардың біразы жүзеге асырылып, көл деңгейінің құлдырауы тоқтады. көл шөл және шөлейт климаттық белдеуде орналасқан. қаңтардағы орташа температура –15 – 170с, шілденің орташа температурасы 240с. жауын-шашынның көп жылдық орташа мөлшері 120 мм. ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 55 – 66%, желдің жылдық орташа ғы 4,5 – 4,8 м/с. жел көлдің батыс бөлігінде көбінесе, солтүстіктен, шығысында – солтүстік-шығыстан соғады. осы себепті көлде үнемі күшті толқын болады. жаздағы булану ауа райына байланысты 950 мм-ден 1200 мм-ге дейін ауытқиды. көл беті көбіне қарашаның аяғында қатып, сәуірдің ортасында мұзы ериді. мұздың қалыңдығы кей жылдары 150 см-ге жетеді. таудағы мұздықтар еріген кезде (маусым – шілде) су деңгейі біраз көтеріледі. көп жылдық су деңгейі тербелісінің мөлшері үш метрден асады. 20 ғасырда қаш көлінің деңгейі 1908 және 1961 жылы көтеріліп, 1946 және 1987 жылы төмендегені байқалды.