Міне 1)
Күлтегін ескерткіші 1889 жылы орыс археологиялық-экспедициясының басшылығымен Көкшін-Орхон өзенінің оң жағалауынан Кіші-Цайдам деген жерден табылған. Бұл ескерткіш Түрік империясының тарихы жайлы әңгімелейді.2)Оны алғаш тауып, ғылым әлеміне мәлімдеуші-орыс ғалымы Н. М. Ядринцев. 1890 жылы Гейкель басфин – угор қоғамының, 1901 жылы В. Радлов бастаған Орыс ғылым Академиясының Экспедициялары ескерткіш орнатылған жерге барып, жазуды өз көздерімен көріп, тексеріп қайтады. 1902 жылы Ужчжоудағы ағылшын консулы К. Кэмппель Күлтегін ескерткішіне бірсыпыра зертеу жұмысын жүргізді. 1909 жылы француз саяхатшысы Де Ля Кост келіп кетсе, 1912 жылы ғалым В. Л. Котвич зерттеу жұмыстарын жүргізді.
3)Күлтегін» жырының кіші жазуындағы екінші топтаманың алғашқы үш жолы Білге қағанның түркі халқына айтқан үндеу сөзі, одан кейінгі төрт жол өлеңде Түрік қағандығы жерінің ұланғайыр кең екендігі, одан кейінгі екі жол осы топтаманың түйіні – түркі елінің жері мол, ал халқы көп екендігін баяндауға арналған. «Күлтегін» жырының үлкен жазуы көлемі жағынан 428 өлең жолынан тұрады (құлпытастағы руналық жазу бойынша есептегенде 53 қатар). Бұл жыр дербес алты хикаядан, яғни алты оқиғадан құралған. Бірінші хикая – түркі халқының ұлы ата-бабалары туралы; екінші хикая – түркілерді табғаштардың бағындырып алғаны жөнінде; үшінші хикая – Елтеріс қағанды сипаттауға арналған; төртінші хикая – Қапаған қаған туралы; бесінші хикая – Білге қаған жайлы; алтыншы хикая – Күлтегін туралы.
4)Тас жазудың авторы Йолығ тегін
Қалғандарын білмейді екенмін
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Фантазия сөзіне дербес пікір жазу
ответ: 1. Құстың, шөптің, адамның жаманын Кедейлігіне қарама, кісылігіне қара. Табуға ханнын уәзірлерін жұмсауы.
2. Хан сөзін шеше алмаған уәзірлердің Жаманға келуі. Алдыңа келсе атаңның құнын шеш.
3. Жаманның жақсы мен жаманды Есірген хан елді ермек етер. Айыры білуі.
4. Жаманның сертке берік болуы. Ащы мен тұщыны татқан білер.
5. Ханның жаманды уәзір етуі.
6. Меңдінің Жаманды таңдауы.
7. Қырық уәзірдің Хан мен Жаманды араздастыруы.
8. Жаманның Барсакелмеске баруы.
9. Ханның Жаманды сағынуы.
10. Хан тағына отырған Жаман.
Объяснение: