Айтылым жазылым9-тапсырма. сызбадағы сөздерді тіркестіріп, тыйым сөздердісәйкестендіріп, сөйлем құрап жаз. мағынасын түсіндір.су ішкенсудыөзенге төкпе.кір жуғансуғашашпа.түндесудытүкірме.ғаашықлайлама.судың бетінқұдыққабарма.тұныққалдырма.су 15 ​

Республиканың барлық өзендері солтүстік мұзды мұхит және ішкі тұйық көлдер алаптарына құяды. екі алап арасындағы суайрық  сауыр-тарбағатай  тау жүйесінің қырқасы мен  сарыарқа,  торғай үстіртіарқылы өтіп, оңтүстік оралға тіреледі. солтүстік мұзды мұхит алабы  өзендерінің су ағыны тұрақты келеді. бұл алқапқа жататын өзен  ертіс  (есіл және тобыл салаларымен). республика өзендерінің едәуір бөлігі ішкі тұйық алапқа жатады. ішкі тұйық алап ірі көлдерге құятын өзендер жүйесімен келесі сатыдағы кіші алапқа бөлінеді. бұл көлдердің ірілері — каспий, арал теңіздері және қаш көлі. ішкі тұйық алапқа ұсақ көлдерге құятын, құмға барып сіңіп кететін, сондай-ақ уақытша ағатын өзендер де жатады. каспий теңізі алабы  батыс қазақстан өзендерін қамтиды. оларға жайық, жем, сағыз, ойыл, сары өзен, қара өзен және т.б. жатады. арал теңізі  алабына оңтүстік жәнеорталық қазақстанның  оңтүстік бөлігінің өзендері жатады. өзендер шөл зонасында орналасқан және өзен желісі сирек. басты өзендері сырдария, арыс саласы мен  шу,сарысу,  торғай,  ырғыз,  талас өзендері. бұлардың ішінде сырдариядан басқасы арал теңізіне жетпей құмға сіңіп кетеді. қаш-алакөл көлдер жүйесінеқазақстанның оңтүстік-шығысындағы өзендер кіреді. олар: қаратал, лeпci, ақсу, іле, тентек, сарқан, басқан және т.б.

Шоқан Уәлиханов — XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда туған ағартушылық мәдениеттің негізін қалағандардың бірі. Өзінің жасындай жарқ еткен ғұмырында философия, этнография, география, экономика мен құқық салаларына атсалысқан әрі зерттеу жұмыстары бүгінгі ғылымда жоғары бағаланатын жазбалардың бірі болмақ

Ол сөз өнері адамдарды тәрибиелейді деп түсінеді. Сонымен қатар, дәстүрлерді назарға ала отырып, жастарға арамтамақтық пен қулықтан бойын аулақ салуға шақырып, жексұрын қасиеттер адамды адам етуден қалдыратынын айтқан.

Шоқан қазақтың шоқ жұлдызы болып қалады. Өйткені, оның әр сөзі мен сыны, сабағы мен жинағы мәңгілік мұра.