Ғылым таппай мақтаңба из этого стиха выписать 5 вредных и 5 полезных вещей

5 полезных : талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым 5 вредных : өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ.

Досы көпті жау алмайды.

Достық – ең ұлы сезімдердің бірі.Доссыз өмірді елестетуге келмейді десек те болады.Халқымыз "жүз теңгең болғанша,жүз досың болсын" деп бекер айтпаған.Достармен сен қуанышыңды да,қайғыңды да бөлісе аласың.Олармен бірге кез келген қиындыққа төтеп беру – ең үлкен жеңіс боп саналады.

Достардың арасында мызғымас,берік қарым-қатынас болса,алынбайтын асу жоқ дер едім.Мысалы,мына жағдаят сөзіме дәлел бола алады.Асан,Берік,Бағдат – үшеуі кішкентайларынан бері айрылмас достар.Бірге мектепке барып,бір үйірмелерге қатынасады.Бір күні олар мектепте жобалар сайысының ұйымдастырылатынын және жеңімпаз еліміздің көрікті жерлеріне экскурсияға жолдама алатыны туралы хабарландыруды естиді.Осы кезде Асан достарына бұл экскурсияға қатысуды армандайтынын,бірақ жоба жасау қолынан келмейтінін айтады.Берік пен Бағдат Асанның арқасынан қағып:"Жеңімпаз атануға көмектесеміз,біз біргеміз" деп қолдау көрсетеді.Кейін үш дос не істеп,не қоятындарын ақылдасып,іске кіріседі.Осылайша үш дос жұмыла жұмыс жасап,жеңімпаз атанып,Асанның арманын орындайды.

Ия,достық ол көптеген нәрселерге көзімізді жеткізеді."Досы көпті жау алмайды,ақылы көпті жау алмайды" деп дана халқымыз жөнсіз айтпаған.Әрине,досың көп болғанымен,олардың адал әрі нағыз достар екеніне назар салғайсың.

Ақбөкен - шөлге төзімді әрі жүйрік , ақылды жануар . Оны киік деп те атайды . Киіктер сағатына 60-70 шақырым жылдамдық пен ұзақ жүгіретін көрінеді . Ақбөкендер үйір - үйір болып топтасып тіршілік етеді . Бұл жауларынан сақтануына көмектеседі . Олар жайылып жүргенде , біреуі жан - жағын бақылап , « сақтық күзе тінде » тұрады . Қауіпті дер кезінде сезген ол тұра қашады да , қалғандарын үркітеді . Қорегі изен , қына , бидайық және тағы басқа өсімдіктер . Күз айларында жусанмен қоректенеді . Себебі оның құрамында іштегі зиянды құрттарды жоятын заттар бар . табиғаттың оларға берген та Міне , киіктердің өзін - өзі емдеуі маша қасиеті