Сочинение на тему : "ең құрғақ жер". желательно собственного сочинения..

кез келген қ кітаптарды немесе ғаламтор беттерін ашар болсаңыз, «әлемдегі ең құрғақ жер қайсы? » деген сауалыңызға чили жеріндегі атакама деген жауап аласыз. алайда, бұл жаңсақ жауап. атакама - антарктиканың құрғақ жазықтықтарынанан кейін екінші орында тұр. бұл – 2 миллион жылдан бері жауын-шашын көрмеген (атакамаға 400 жыл бойы жаумаған) жер бетіндегі ең құрғақ жер саналады. аталған көрсеткіштер өз алдына көп нәрсені айтып тұр.

сенер сенбесіңізді білмей әбігерге салынып отырғаныңызды жақсы білеміз. өйткені, біздің ұғымымыздағы антарктика мұз бен қар жамылған, мәңгі қыс орнаған мекен екені айдан анық. десе де, мак-мёрдо бұғазына таяу маңдағы 8 мың шаршы шақырым жерді алып жатқан виктория, райта, тейлор атты үш аңғардың аумағын ешқандай мұз баспаған, керісінше, сусырап жатыр.

бұл құбылыстың себепкері - 320 км\сағат қпен соғатын катабатикалық желдер (бұл жер бетіндегі максималды қ). аталған желдер бүкіл дымқылды буландырып, кептіріп жібереді. осының арқасында аңғарлар 8 млн. жылдан бері қар мен мұзға тәуелсіз болып келеді.құрғақ дала дегенде көз алдыңызға өзен-судан жұрдай жазықтықтың келетіндігі қалыпты жағдай. солай болғанымен, бұл дала өзгелерге ұқсамайды. бұлай дейтініміз, аумақта антарктиканың оникс және вида атты әлемдегі ең тұзды өзендері ағып жатыр. оның тұздылық мөлшері өлі теңізден әлдеқайда күштірек. өкініштісі, өзен беттерінде қалың мұз қаптап жатыр.

жазықтықта қалың қар мен қаусаған мұз жоқ болғандығымен, мұндағы жануарлар басқа құрлықтарға қарғанда өте аз. шамасы, олар да мұндай құрғақ жерде өмір сүруге икемсіз секілді.

мұндай климат марс планетасының табиғи жағдайларына аса ұқсас болғандықтан, ғалымдар зерттеу жұмыстарын осы мекендерге тікелей бағыттап отыр. 2004 жылдан бастап антарктиканың шөл аңғарлары юнеско-ның қорғауына алынды.

 

 

 

 

 

 

1-тапсырма.

1.Талап ету.

2.Міндет қылу.

2-тапсырма.

Көптен бері ең бағалы металл алтын болған.Алхимиктер ғасырлар бойы әр бөлшектерден алтын жасамақшы болған.1885жылы алюминий ең құнды металл болып есептелген.Оны құны алтын мен күмістен жоғары болған.Француз офицерінің формасындағы алюминий түйме оның жоғары тектілігін көрсеткен.Әлемде өндірілген титанның 7%ғана машина істеу өндірісінде қолданылады.13%-қағаз өндіруге,20%-пластик өндіруге,60%-красска өндіруге жұмсалады.

3-тапсырма.

1.Өнеркәсіп өрге басар.2.Техникаң болса тіленбе.3.Өнеркәсіп -өнерің.4.Техника-тірегің.

5.Өнерлі өнеркәсіп ашар.

Сүйінбай Аронұлы- айтыс өнерінің алтын діңгегі.Сүйінбайдың айтыстары мен өлең толғауларын жинау,жариялау ісі XX ғасырдың бас кезінде қолға алына бастады. Сүйінбай-айтыстың асқан шебері және қазақ пен қырғыз елдеріне өткір тілі, озық ойымен танылған ақын.Көптеген айтыстарының ішінде қырғыз ақыны Қатағанмен айтысы ерекше орын алады.Қанда тулап жатқан өнердің төбесінде тұрған Сүйінбай мен Қатаған айтысы өнер өлкесіндегі саф алтын.

1848жылдың қоңыр күзінде қырғыздың бай шонжар манабы Орманхан шешесіне ас береді.Бұл жиынға аралас- құралас отырған Тезек төре,Бөлтірік шешен бастаған игі жақсылары бір қауым ел болып қалыптасады.Астың ақындарсыз өтпесін білген ақын жанды Тезек төре елге аты жайылып,таныла бастаған Сүйінбай ақынды ала барады.Ас ішіліп қызық думан басталарда қырғыздың шоң манабы Қара Бәйтік Тезек төреге бөлтірік шешенің қасында отырған бадана көз, сұлу жігітті көрсетіп: -Ана отырған Сүйінбай аөындарың емес пе?-деп сұрайды.

Бөлтірік «Ия»деп жауап бергенше, Сүйінбай домбырасын қағып-қағып жіберіп,заулатып бастап кетеді.Екеуі әртүрлі тақырыптарды қозғап,айтысады.Ең үлкені сол өз жұртын, өз елдерін мақтап-мадақтау. Айтысып келе жатып, Қатаған сөзін аяқтап тоқтағаны да,Қатағанның екпінінен жасынған Тезек төре Сүйінбайға жалтақ-жалтақ қарай береді.А дегенде Сүйінбай булығып қалады. Сол кезде Бөлтірік батыр Тезек төреге: «Ей,төрем, көтер басыңды, қаныңды қашырма, Сүйінбай өлең таппай отыр дейсің бе?! Булығып отыр. Сүйінжан шығар даусыңды»-дегенде, Сүйінбай бастап кетеді.Сондағы айтқаны:

Қашырма төре,қаныңды

Кіргізейін жаныңды,

Қатағаннан жеңілсем,

Талап алғын малымы!

Іздегенім осы еді,

Іздегенім табылды

Қатаған сөзден жаңылып

Өз-өзінен жаңылды

Қызып тұрған темірге,

Өзі келіп қарылды!

Сөйтіп Сүйінбай үш жүзді бастан аяқ,батыр-бабаларымызды айтып,оның қазақ ақындарымен салыстыруға келмейтінің айтады. Сонда көппін деп мақтанған Қатаған өзінің жеңілгенің мойындап, құр алақан жібермейміз деп,сыйлыққа Мейіз атты сұлу қызды,алты қанат ақ орда,бүркіт,екі тазы ит сыйлайды.Асқа жиналған күллі қазақ пен қырғыздың ортасында Сүйінбай жеңіске жетеді.

Объяснение: