140. сабақтас сөйлемнің түрін анықта абыз шежіре айту үшін, ел-жұрт мұрағаты, тарихынан білімдар болуы қажет. а) себеп бағыныңқы в) мақсат бағыныңқы с) шартты бағыныңқы d) қарсылықты бағыныңқы е) мезгіл бағыныңқы 141.қарсылықты салаласты көрсет a) қуаныштың жаны да таза, ары да таза. b) ол өлең айтайын деп еді, дауысы шықпай қалды. c) күн суық, үй жылы. d) бүгін киноға барасыңдар ма, әлде сабаққа дайындаласыңдар ма? e) мұқата сөйлеген шұғылдың сөзін хакім де естіді, бірақ бұл сөзді ол кек тұтқан жоқ. 142.қарсылықты салаласты көрсет a) абай енді байқады: әкесі сөзін аяқтап келеді екен. b) оның қорыққандығы сондай – не айтып, не қойғанын білген жоқ. c) көзі жұмулы, бірақ бетінде әсем күлкінің табы бар. d) шығанақтікі де дұрыс: көптің қамы ғой айтқаны. e) күн бұлттанып-ақ тұр еді, алайда жауа қоймады. 143.қарсылықты салаластың жалғаулықтарын көрсет a) я, немесе, болмаса, әлде. b) сондықтан, егер, сол себепті. c) бірақ, дегенмен, алайда, ал. d) және, тағы, әрі, да, де. e) сонда да, сөйтсе де, өйткенше. 144. қарсылықты салаласты көрсет a) малды не жерден сұрау керек, не аққан терден сұрау керек. b) оларды жазықсыз сөгуге болмайды: қыз ұзату оңай емес. c) жиналыс бітті, – халық тарамай отырып қалды. d) сөз осымен бітті де, екеуі айрылып кетті. e) теңіз тынышталды, бірақ ешнәрсе көрінбейді. 145.қарсылықты салаласты көрсет a) жалт қарап еді, есінен тана жаздады, айдай сұлу бір қыз жымиып күліп тұр. b) не ғылым жоқ, немесе еңбекте жоқ. c) суға ау салуға рұқсат жоқ, бірақ жыртқыш қтарға қармақ құрғызады. d) манастың жыры да айтылып бітті, ағарып таң да атты. e) ыстықтықты салқындату үшін суық су қолдануды барлығымыз да мақұлдаймыз, бірақ польшадағы врацлав политехникалық институтының ғалымдары осы жағдайда ыстық суды қолданудың өте пайдалы екенін анықтады. 146.күрделі баяндауышты тап a) болат отынға ағаш жарды b) білегі жуан бірді жығады, білімі толық мыңды жығады. c) мұрат диссертациясына материал жинап жүр. d) салиқа қырман басына келді. e) самат біздің институттың көркем әдебиет үйірмесіне жиі келіп жүр. 147.есімдіктен жасалған баяндауышты тап a) жылқыда өт жоқ. b) біз – бесеуміз. c) сен басқаға үлгі боласың d) әскери ң өңі суық, сөзі қысқа. e) сен кімсің? 148.зат есімнен болған баяндауышты тап a) өнерлі өрге жүзеді. b) ақыл - көпке жеткізер, өнер - көкке жеткізер. c) ағаш көркі – жапырақ, көркі – шүберек. d) мектеп ға жүйелі білім береді. e) халықтың ортақ үйі – отаны. 149.зат есімнен болған баяндауышты тап a) түлкі төменге қарай жүгірді b) атты қамшымен , жеммен айда. c) еңбек түбі – береке, көптің түбі –мереке. d) еңбексіз отырған жалқау болып кетеді. e) ырыс алды –ынтымақ. 150. қарамен берілген сөйлем мүшесін тап. жақсы көпке ортақ a) бастауыш b) баяндауыш c) анықтауыш d) пысықтауыш e) толықтауыш 151.бастауышы үстеуден болған сөйлемді тап a) кеме ақырын жылжып келеді. b)еріншектің ертеңі бітпес. c) бүгін әжем ауылдан келеді. d) төмендегілер сыртқа шықты. e) ол досын әдейі іздеді. 152. бастауыш қызметін атқарып тұрған сан есімді көрсет а) сексенді екіге бөл. в) қызыл шұбары – он үш. с) жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар. d) отыз онға бөлінеді. е) сабақты екеулеп оқыды. 153. бастауышы есімдіктен болған сөйлемді белгіле a) әкем маған сыйлық әкелді. b) мен еңбекті бағалаймын. c) әлижан спортпен айналысады. d) біреу есік қаққандай болды. e) өзімнің айтқаным дұрыс болды. 154. бастауышы жоқ сөйлемді тап a) жақты сөйлем b) толымды сөйлем c) жайылмасөйлем d) жақсыз сөйлем e) жалаң сөйлем 155. дара бастауышы бар сөйлемді тап a) төрт жердегі төрт – он алты. b) келе жатқан – самал. c) республика сарайы ға лық толды. d) ана – ардақты есім. e) ұлжан – сыншыл . 156. талғаулы салалас құрмалас сөйлемді көрсет а) ұялғанымнан бетімнің оты шықты, бірақ ішкі сырымды байқатпадым. в) бұл жерде я сен тұрарсың, я мен тұрармын. с) сабырлы олжабектің сасқаны сонша – орнынан атып тұрды. d) кімде-кім орамалды іліп әкетсе, оны өзіне тартылған жас келіннің тарту сыйы деп біледі. е) бірде ұйқы еңсереді, бірде ерік еңсереді.