Етістіктер мағынасына карай сабақты етістік жәнесалт етістік болып екіге бөлінеді . мағынасы жағынан тура объектіні, табыс септіктегі сөзді кажет етеп туратын етістік тер сабақты етістіктер деп аталады сабакты етістіктер кімді? нені? (кеиде жасырын турде не? )деген суракка жауап береді мысалы созды сен баста.мен жазбаймын өлеңді ермек үшін кеидеондай сөздер септіктің жасырын турде туруы да мүмкін ондацда екі создің табыс септікті соз бен етістіктің арасына баска соз келтіріп колданып кору керек мысалы өлең аит-олеңді сен айт т.б магынасы жағынан тура объект іні табыс септіктегі срзды кажет етпеитын етістіктер салт етістік тер деп аталады.салт етістік барыс жатыс шыгыс комектес создермен тыркеседы бырак табыс септікпен баиланыспайды мысалы ауылга каит.каладан каит.жолдасымен каит. болды
vsbrelok
21.08.2022
Аққудың көркі, мінез-қылығындағы ерекшеліктер сонау дәуірден бері халықты таңдандырып келеді. оның су бетінде маңғаздана жүзгені, ұшқанда қанатын қағып көтерілуі, табиғаттың берген әсем бір құбылысы емес пе! тіпті, қазақ халқы бойындағы жақсы қасиеттерді осы құсқа ғой. мәселен, «аққу-мысық көлдегі, асылымсың елдегі» деп ән шырқауда да аққуға теңеп, оны әсемдіктің, сұлулықтың символы ретінде бағалап отыр емес пе? аққулар суда жақсы жүзеді. бірақ сүңги алмайды. ұшқанда су бетінен ауыр көтеріледі. екі аяғымен суда артқа қарай итере желге қарсы ұшады. өте сақ та, батыл да, күшті құс. ол туралы халық аузында көптеген аңыз-әңгімелер бар. оның бірі былай дейді: бір табиғат әуесқойы «аққу» әнін жазып алмақ болып, ертемен оны ұя салған көліне келеді. қамыс арасында тығылып отырып, аққулардың келуін күтеді. бір уақытта кербез сұлу құстар шалқар көлдің айдынына қона бергенде, «мерген» оның біреуін атып та үлгереді. біреуін қанатынан жарақаттайды. қанатынан отырған аққудың соңғы «әнін» жазып алудан үміткер болған аңшы оны жағаға алып шығып, басында телміріп отырады. аққудың әнін жазып алып үлгерді ме, жоқ па, ол жағы бізге белгісіз, бірақ сол кезде кенеттен көл бетіндегі аққулар тобы аспанға көтеріліп жанағы мергенді тұмсықтарымен тістеп, қанаттарымен өлердей соғып, өлім халіне жеткізіпті. бұл әңгіме де шындыққа онша жақындалмайды. әйтсе де, аққудың күшті екені ақиқат. ол қанатымен соғып ң қолын сындырып жіберуге бар. қазақ халқы аққудың «киелі, қасиетті» құс деп санайды. оған тимей, қайта оның көл маңында көбірек жүруін ұнатады, өзінің сұлулығымен жұртты таңғалдыратын аққу бүкіл елімізде қорғауға алынған. қазіргі міндет – осы «құс падишасы» сақталып қалған көлдерде оның ұя жасауын керекті материалды қолдан жасасақ, ол сол суда көбірек тоқтайтын болады.