Ялы телефоны жие қолдану денсаулыққа зиян ба ? эссе на казахском ​ !

тауларда қандай аңдар тіршілік етеді

тауларда тіршілік ету ортасы әртүрлі болып келеді. тау шыңдарында қоршаған ортаның температурасы төмен, ультракүлгін сәулесінің деңгейі жоғары болады. климат өзгерген сайын ондағы флора мен фауна да өзгере түседі.

жануарлардың көпшілігі төменгі биіктікте өмір сүреді, тек жануарлар дүниесінің ең төзімді өкілдері ғана тауларда кездеседі.

сонымен, тауларда кездесетін жануарларға тоқтала кетсек:

1. қоңыр аю – 5000 м биіктікке дейін кездеседі. қоңыр аюлар қалың жүні мен тауға көтерілуіне бейімделуімен жоғары биіктікте кездеседі. олар ақ аюлардан кейін жердегі ең ірі жыртқыш аң болып табылады және салмағы 750 кг дейін өседі. қоңыр аюлар жидектермен, шөптермен, бұталармен, жаңғақтармен, жәндіктермен, сондай-ақ сүтқоректілермен қоректенеді.

2. тибет түлкісі – бұл жануарлар тас астындағы індерінде өмір сүреді. ұзындықтары 70 см, ал салмақтары 4 кг дейін жетеді. жүндері қызғылт түсті келеді.

3. гималай суыры бүкіл гималай таулары мен тибет үстіртін мекендейді. бұл жануарлар топтасып, терең қазылған індерде тұрады. жүндері қоңырқай түсті, басы мен кеудесінде сарғылт дақтары болады.

4. жабайы қодастар – бұл ірі жабайы жануарлар. олардың салмағы 1000 кг асады, ал ұзындығы 3 м дейін жетуі мүмкін. жүндері қатты, әрі ұзын болып келеді. сол себепті суықтан жақсы қорғайды. олар көбіне тундрада 6000 м биіктікке дейінгі жерлерді мекендейді.

5. тибет антилопасы – ұзындығы 65 см, ал салмағы 16 кг дейін жететін жабайы жануар. көбіне тибет үстіртін мекендейді. альпі шалғындары мен далалары - бұл жануарлардың негізгі тіршілік ету ортасы. кішігірім топтарда өмір сүреді, бұларға негізгі қауіп төндіретін жыртқыш – қасқыр.

«ошақтың бұты – үшеу, жағар оты – біреу» деген тәмсілді бекер айтпаған. осы ұлағатты ұғым бізді береке-бірлікке үндеп, ұрпақтар сабақтастығының тұтастығына шақырды. бұл орайда елбасы н.ә. назарбаев әрдайым ұрпақтар сабақтастығына терең мән беріп келеді. қазақстан президенті жуықта қасиетті ұлытауда сан қатпарлы тарихымыздың түптамырын толғаған мағыналы сұхбатында еуразия кеңістігіндегі мемлекеттік дәстүрдің үзілмей жалғасып келгендігін, ғұндардан бастау алған осы үдерістің көк түріктер, алтын орда арқылы сабақтасып, қазақ хандығына жеткендігін айтты. тарихшылардың саралауына қарағанда, қазақ хандығы құрылғанға дейін ертістен еділге дейін созылған ұланғайыр далада үлкенді-кішілі саяси құрылымдар, ұлылы-кішілі мемлекеттер өмір сүрген. мұның бәрі – қазақ хандығына дейінгі ізашар буын-бунақтар, қазақ елі деген алып бәйтеректің өзегіне нәр берген түптамырлар, қайнар бастаулар. сол себептен де елбасы нұрсұлтан назарбаев «тарих толқыны» атты кітабында «қазақ хандығы орталық азия аумағындағы алғашқы ұлттық сипаттағы мемлекет болды», – дейді. расында, ұлы далада алтын орда ыдырағаннан кейін көптеген хандықтар, мемлекеттер пайда болды, бірақ олар өздерінің атауын көбінде билеуші әулеттердің есімімен байланысты атаса, қазақ хандығы отанымыздың негізін қалап отырған ұлағатты ұлтымыздың атымен аталды. бұл дерек – қазақ халқының ежелгі заманнан елдік санасы ерте оянып, бірегей дара кескін-келбеті сомдалып, тарих толқынында ұранды ұлысқа, ордалы жұртқа айналғанын, толысып қалыптасқандығын көрсетеді. осы орайда асқақ астанада сәулетті ескерткіші бой түзеп, асыл әруағына керей-жәнібек көшесі беріліп, ұлықталған әзиз хандарымыздың шу өзені бойындағы қозыбасыда қазақ хандығының дербес шаңырағын көтергеніне, ел байрағын жербіреткеніне келесі жылы 550 жыл толып отыр. өкінішке қарай, соңғы кезде кейбір көршілеріміз қасақана немесе хабарсыздықтан біздің мемлекеттілігіміздің бай тарихын жоққа шығарып отыр. бұл – біздің ұлттық тәуелсіздігімізге күмән келтіру әрекетіне тең деп санаймыз.осыған жол бермеу үшін, біз, таласып-дауласпай мемлекетіміздің терең тамырын бүкіл әлемге ашық көрсетуіміз керек.