геранёны — замак, якога няма.
аднойчы мне давялося пабываць на гродненскай зямлі. каб больш даведацца аб гэтым краі я адправіўсяна экскурсію. аўтобус хутка даставіў нас у геранёны.
знаходзяцца яны ў некалькіх кіламетрах ад мяжы з літвою. пра былую веліч геранёнскага замку нагадваюць зараз хіба што земляныя валы і невялікія фрагменты каменных вежаў, парослыя хмызняком. тут пачалася гісторыя барбары радзівіл і скончыўся летапіс роду гаштольдаў.
у захаваным дагэтуль касцёле святога міколы пайшла пад вянец за станіслава гаштольда першая прыгажуня вялікага княства барбара радзівіл.
можна сказаць, што геранёнскі замак — яркі ўзор замкавага будаўніцтва ў беларусі на мяжы хv-хvі ст. хоць тут і ёсць асобныя элементы еўрапейскай фартыфікацыі, усё ж больш ярка і выразна вылучаюцца мясцовыя ваенна-будаўнічыя традыцыі. пра гэта сведчаць і будаўнічыя матэрыялы, і прынцып узвядзеньня валоў, і мураваны замак з чатырма вежамі, размешчаны на штучнай выспе, што было найбольш характэрна для беларускага ваеннага і царкоўна-цытадэльнага дойлідзтва тых часоў.
пляцоўка геранёнскага замка была абнесена валам вышынёй каля 4 метраў і аточаная ровам глыбінёй каля 15 метраў.
падчас вайны з маскоўшчынай 1654-1667 гг. замак быў разбураны, але, відаць, неўзабаве яго зноў аднавілі.
у пачатку хіх стагодздзя замак пуставаў, а потым, у сярэдзіне стагодздзя, яго пачалі разбураць.
сумна, калі святыні знікаюць з твару зямлі, але яны застаюцца ў дакументах, у фотаздымках, у памяці народнай. значыць гэта камусці трэба…
якім і паўлінка раяцца, што рабіць, каб бацькі дзяўчыны далі дазвол на шлюб. стары крыніцкі не любіць настаўніка і не жадае мець зяця з мужыкоў. якім прапаноўвае ўцячы і абвянчацца цішком: «бацькі спачатку пазлуюць,
пазлуюць трохі і адпусцяцца, — , бацькоўскае сэрца». паўлінка баіцца. ўляюцца, што заўтра пасля вечарынкі самы раз здзейсніць задуманае. якім дае дзяўчыне свой фотаздымак. паўлінка хавае яго за абраз, калі настаўнік пакідае хату.
вяртаюцца з кірмашу п'янаваты крыніцкі з жонкай. альжбета пытаецца, з кім ён начаставаўся. муж адказвае, што з зяцем, панам быкоўскім. альжбеце «зяць» не падабаецца. дачка заяўляе, што пойдзе замуж толькі за якіма сароку. бацька злуе і сварыцца.
у хату ўвальваецца п'яны пранцысь пустарэвіч з жонкай. крыніцкі скардзіцца на дачку, што «спуталася з бязбожнікам, і хоць ты ёй вар на галаву лі».
паўлінка расказвае агаце пра сваю бяду. старая кабета раіць слухаць бацьку і маці, хваліць якіма. дзяўчына палохае агату, што павесіцца, калі яе разлучаць з каханым.
высвятляецца, што пустарэвіч дрэнна прывязаў кабылу і яна ўцякла. агата з крыкам гоніць пустарэвіча ў.
крыніцкі загадвае паўлінцы заўтра «злавіць зяця, аб якім ён ёй сягоння гаварыў». дастае з-за абраза куплены на кірмашы каляндар, а разам з ім — фотакартку якіма сарокі. паўлінка хоча забраць здымак, бацька не аддае.
вяртаюцца пустарэвічы, знайшоўшы кабылу прывязанай пад паветкай. усе фотакартку, потым крыніцкі рве яе. пранцысь прапануе выпіць хаўтурнага. паўлінка са словамі «па кабыле сваёй пі хаўтурнага, а не па чалавеку, якога і падноскаў не варты! » вырывае з рук пляшку і б'е яе. усе здзіўлены.
Поделитесь своими знаниями, ответьте на вопрос:
Прадолжить пераказ расла некальки стагодяу таму назад