Знайдзiце у практыкаваннi аднакаранёвыя словы i падкрэслiце iх. пачаўся сенакос. дзядуля ўзяў мяне з сабою. паспрабаваў і я касіць. нічога не атрымалася. каса ўразалася у зямлю. тады я пачаў разбіваць пракосы. гэта работа мне . пасля я доўга бегаў па лузе і куляўся ў пахучым сене. ах, як хораша на сенакосе!

Пачаўся сенакос. дзядуля ўзяў мяне з сабою. паспрабаваў і я касіць. нічога не атрымалася. каса ўразалася у зямлю. тады я пачаў разбіваць пракосы. гэта работа мне . пасля я доўга бегаў па лузе і куляўся ў пахучым сене. ах, як хораша на сенакосе!

    1.на мой погляд , кожны з нас павінен мець лепшую сяброуку , якая можа падтрымаць у цяжкую хвіліну. гэты чалавек разумее цябе з паўслова , ведае пра цябе нават крыху больш , чым ты сам.       на шчасце , у маім жыцці ёсць такі чалавек. маю сяброўку клічуць насця. не магу сказаць , што мы сябруем з самага ранняга дзяцінства , але , нягледзячы на гэта, маем масу агульных інтарэсаў і захапленняў. напрыклад , чытаем кнігі аднаго жанру , любім разам праводзіць час, захапляецца фiльмамi і  спортам.       таксама варта заўважыць , што мы з стасай вельмі падобныя. але справа не ў знешнасці , а хутчэй у характары . нас аб'ядноўваюць такія якасці, як дабрыня , спагадлівасць , сумленнасць . гэтыя рысы праяўляюцца і ў адносінах адзін да аднаго. асабіста я паважаю меркаванне сваёй сяброўкі , нярэдка прыслухоўваюся да яго.       вялікую ролю адыграў у нашай дружбе і той факт , што мы вучымся ў адным класе. гэта значыць, можна сказаць , увесь вольны час праводзім разам. я памятаю шмат розных падзей , якія дарогі нам абодвум .       я магу быць цвёрда ўпэўненая ў насце . яна не здольная на подласць , ніколі не здрадзіць мне. я лічу , што самае галоўнае ў дружбе - гэта казаць праўду , ні ў якім разе не хітраваць. аксана таксама прытрымліваецца гэтага правіла , і заўсёды адкрывае перада мной праўду, якой бы горкай яна часам не была . мая сяброўка паказвае мне на памылкі , спрабуе выправіць мяне ў лепшы бок. безумоўна , часам гэта не вельмі прыемна чуць , але я выдатна разумею , што насця права. менавіта за гэта я цаню яе больш за ўсё.       наўрад ці ў маім жыцці сустрэнеш такія людзі як аксана. я больш чым ўпэўненая , што наша сяброўства працягнуцца яшчэ вельмі доўга. па крайняй меры, я буду рабіць для гэтага ўсё магчымае    2.у мяне шмат сяброў і таварышаў : у школе, у двары, у секцыі  футбола, дзе я займаюся. а марат сярод іх – лепшы сябар. мы жывем з ім у адным двары і вучымся ў адным класе. праўда, за адной партай мы з маратам не сядзім. настаўнікі нас рассаджваюць, каб мы не адцягвалі адзін аднаго на ўроках.у майго сябра цёмныя валасы, карыя вочы. ён худы і трохі ніжэй за мяне ростам, хоць мы з ім аднагодкі. але пры гэтым марат моцны, трывалы і не скардзіцца на спартыўную форму. мы сябруем з маратам ўжо чатыры гады. разам мы гуляем у  футбол  і  баскетбол. ездзім на роварах на раку і ловім там рыбу. калі мае бацькі едуць на пікнік, то мы бярэм з сабой марата, і наадварот. яшчэ мой сябар прыходзіць да мяне гуляць у кампутарныя гульні і сядзець у інтэрнэце, таму што ў яго  дома  інтэрнэт не праведзены.марат добры і вясёлы хлопчык, ён заўсёды бадзёры і ў добрым настроі. сваімі жартамі ён умее падняць настрой мне і іншым сваім таварышам. у марата добра атрымліваецца распавядаць анекдоты і смешныя гісторыі. марат застаецца добрым сябрам не толькі ў гульнях , але і ў бядзе. таму складанне пра сапраўднага сябра я вырашыў напісаць менавіта пра яго, а не пра некага іншага. бо менавіта гэты хлопец заўсёды мне, і не толькі тады , калі я прашу. часта марат сам бачыць, што я сам не магу справіцца з нечым. тады ён , не чакаючы просьбы , спяшаецца ці даць карысную раду.

Скланенне назоўнікаў. змяненне слова па склонах называецца скланеннем. таксама скланеннем называюцца словы, аб’яднаныя агульнасцю змянення назоўнікаў па склонах. узгадаем парадак склонаў у беларускай мове і пытанні да кожнага з іх. назоўны склон: хто? што? родны склон: каго? чаго? давальны склон: каму? чаму? вінавальны склон: каго? што? творны склон: кім? чым? месны склон: аб кім? аб чым? у залежнасці ад канчаткаў у назоўным склоне адзіночнага ліку і граматычнага роду назоўнікі адносяцца да 1, 2 ці 3-га скланення. да першага скланення адносяцца назоўнікі жаночага роду з канчаткам -а(-я). да другога скланення адносяцца: назоўнікі мужчынскага роду з нулявым канчаткам; назоўнікі ніякага роду з канчаткамі -о(-ё), -а, -е; пяць назоўнікаў на -мя: семя, цемя, бярэмя, вымя, полымя. да трэцяга скланення адносяцца назоўнікі жаночага роду з нулявым канчаткам. не адносяцца ні да аднаго з тыпаў скланення: рознаскланяльныя назоўнікі: бацька, жарабя, імя; нескланяльныя назоўнікі: кафэ, адажыо, метро; назоўнікі, якія ўжываюцца толькі ў форме множнага ліку: нагавіцы; назоўнікі, утвораныя з прыметнікаў: хворы. асаблівасці склонавых канчаткаў назоўнікаў. сістэма канчаткаў першага скланення (да першага скланення адносяцца назоўнікі мужчынскага роду з нулявым канчаткам у назоўным склоне адзіночнага ліку, назоўнікі тыпу паўло, дняпро, назоўнікі на -а з ацэначнымі суфіксамі -іск-а (-ыск-а), ішч-а тыпу агніска, вятрыскд, ішча і т.д., назоўнікі ніякага роду, якія ў назоўным склоне адзіночнага ліку маюць канчаткі -о (-ё), -а, -е тыпу акно, жыццё, мора, поле, пяць назоўнікаў на -мя бярэмя, вымя, полымя, семя, цемя): наз.скл-нулявы(муж), о,ё,а,е(ніякі); родны скл- а,я,у,ю(муж), а, я(ніякі); давальны скл- у,ю(муж, ніякі); вінавальны скл- як наз або родны скл(муж), як наз(ніякі); творны скл- ом,ём,ам, ем (муж, ніякі); месны скл- е,у,ю,ы,і (муж, ніякі). сістэма канчаткаў другого скланення( да другога скланення адносяцца назоўнікі жаночага роду з канчаткам -а (-я) у назоўным склоне адзіночнага ліку ) : н.скл-а, (на ж,ч,ш, дж,р, ц), я (на мяккі зычны); р.скл- ы(на ж,ч,ш, дж,р, ц), і (на мяккі зычны, г, х, к); д.скл- е(на цверды зычны), ы(на ж,ч,ш), ы, е, і(на г, х, к), і(на мяккі зычны ); в.скл.- у(на ж,ч,ш), ю(на мяккі зычны); т.скл.- ой, ою(на ж,ч,ш ), ей, ею, яй, яю(на мяккі зычны ); м. скл. - е(на цверды зычны), ы(на ж,ч,ш), ы, е, э(на г, х, к), і(на мяккі зычны ). сістэма канчаткаў другого скланення(да трэцяга скланення адносяцца назоўнікі жаночага роду з нулявым канчаткам і асновай на цвёрды, зацвярдзелы або мяккі зычны): н.скл.- няма канчатка; р.скл.- і, ы (на мяккі, губны зычны, ж, ч, ш, р, ц); д.скл.- і, ы (на мяккі,губны зычны, ж, ч, ш, р, ц); в.скл.- няма канчатка; т.скл.- у, ю (на мяккі,губны зычны, ж, ч, ш, р, ц); м.скл.- і, ы (на мяккі,губны зычны, ж, ч, ш, р, ц). нескланяльныя назоўнікі. назоўнікі, якія не змяняюцца па склонах, называюцца нескланяльнымі. да іх адносяцца: а) прозвішчы на -о: з сцянько верай; б) прозвішчы на зычны гук, калі яны абазначаюць асоб жаночага полу: з сідарчук ганнай, у дарашэвіч вольгі; в) некаторыя запазычаныя назоўнікі, якія заканчваюцца на галосны гук: метро, радыё; г) складанаскарочаныя словы: вну, бду. рознаскланяльныя назоўнікі (назвы маладых істот, назоўнікі на -мя, назвы асоб са значэннем сацыяльнага становішча, назоўнікі агульнага роду, назоўнікі муж роду на -а, (-я), некаторыя наз ніякага роду і і асобны тып скланення ўтвараюць субстантываваныя прыметнікі, дзеепрыметнікі, якія скланяюцца па ўзору прыметнікаў мужчынскага, жаночага і ніякага роду, а таксама множналікавыя назоўнікі тыпу нажніцы, сані і да т.п.