Цитатный план к расскажу "паром на бурнай рацэ" это беларуская 8 класс

1. "справа ішла больш чым пра хлеб. справа ішла пра свабоду".   2. "- на той бераг, калі ласка, - сказала жанчына"   3. "- паром немінуча знясе. пачакайце да раніцы". 4. " - мы не маглі патануць, -упэўнена сказала яна. - неслі жыццё". 5. "капітан пора-леановіч, вы нягоднік" 6. "вы сваёй мужнасцю далі мужнасці і дай бог, каб мае ўнукі ніколі не варагавалі з вашымі".

сумленне-гэта маральнасць, мараль, справядлівасьць, дабро, прыстойнасць, сумленнасць. прыслухоўваючыся да яе, чалавек будзе ісці па правільным шляху, развівацца, удасканальвацца. яго жыццё не будуць абцяжарваць дрэнныя ўчынкі, якія нікому не дзьмуць свабодна дыхаць і радавацца жыццю. таму так важна на працягу ўсяго свой жыцця прыслухоўвацца да таго, што кажа сумленне, і не забываць пра тое, што яно заўсёды з табой. сумленне ва ўсіх такое рознае. у каго-то яна схаваная далёка-далёка, што чалавеку часам нялегка адразу-нешта выявіць. у каго-то яно чыстае. а што ў мяне з сумленнем? ёсць ці ўвогуле яно ў мяне? я вырашыў праверыць сябе. вось ем на перапынку булачку, да мяне падыходзіць мой таварыш і кажа, што сёння грошы на абед ён забыўся дома.але я адвярнуўся ад яго і працягваю есці булку, не звяртаючы ўвагу на яго. настаўніца папрасіла мяне падзяжурыць каля яе стала, каб дзеці нічога не чапалі і не бралі яе рэчы,я пастаяў трохі і потым пайшоў,стаміўся дзяжурыць, а ў ніны васільеўны зніклі ручкі і падручнік з яе стала. у двары хлапчукі мучалі котку, але я так хацеў засесці за кампутар, што мне бяла не да іх прайшоў міма і толькі ўздыхнуў. мама патэлефанавала і спытала, ці выканаў я урокі. я пачухаў патыліцу і схлусіў, каб не сварылася, а то яшчэ гуляць не пусце.сказаў, што даўно ўжо зрабіў. і яна адказала ўзрадаваная мне, што я магу пайсці пагуляць на вуліцы.

увечары я лег спаць,але мяне мучыў пытанне: ”сумленны я чалавек? ” тады я вырашыў спытаць маму.яна цяжка ўздыхнула, мае сшыткі і адказала: ”ведаеш, сумленне ў цябе ёсць, толькі ты яе яшчэ не пабудзіў, задрамала ояно. не хоча прачнуцца, вось і ты стаў падманваць, і што абяцаеш, не робіш.

і тут я задумаўся, сумленне – гэта усё маё жыццё. і яго трэба пражыць прыгожа, вось я і вырашыў па жыцці быць сумленным.

  асабліва ў лесе зараз. гэта восень: жоўтае лісце, залатыя сцежкі, толькі дзе-нідзе яшчэ па-летняму зялёныя ялінкі і сосны.

асабліва самотна ў такі час у лесе  — быццам ніводнай жывой душы навокал няма. але лес жыве. і аб гэтым сведчаць шматлікія сляды, пакінутыя яго жыхарамі на пажоўклым лісці. калі пашанцуе, то ў асеннім лесе можна пачуць і сапраўдную звонкую песенку. гэта крыжадзюб  — адзіная птушка нашых лясоў, якая выседжвае птушанят нават да самых моцных маразоў. заліваецца каля свайго гнязда, якое надзейна схавана ў самай гушчыні яловых лапак. але восень ёсць восень. вельмі цяжка даводзіцца ў гэтую пару працавітым лясным жыхарам. раскопваюць капытамі лісце і гразь у пошуках апошняй травы алені і казулі, ціснуцца да жытла чалавека, чакаючы надыходзячых маразоў, сінічкі і снегіры. кожны прыстасоўваецца, як можа. дрэмле ў цішы дня лісцёвы лес. шырока раскінулі цёмна-зялёнае вецце магутныя дубы, цягнуцца ў вышыню стройныя хвоі, нібы праз дробную сетку прапускае сонечнае святло ясень. воддаль бялее гонкімі стваламі чарада бяроз, а крыху правей распрасцёрся стромкі і роўны сасновы бор. паветра насычана мядовым пахам ліпы і смалы, расплаўленай сонцам на хвоях. у лесе лістапад. стракатыя дрэвы з хмызнякамі паволі скідваюць долу свой дарагі асенні ўбор.хораша ў гэты час прысесці дзе-небудзь на сухі пянёк або бураломіну і паназіраць за гэтай прывабнай урачыстасцю ў прыродзе.