Написать сочинение по беларускай по теме "мой любимец"

Дуб і сасна
Увагу ўсіх, хто едзе ў горад па старой дарозе Гарадзея-Нясвіж, прыцягвае незвычайны помнік прыроды: дуб і сасна стаяць абняўшыся, ях закаханыя на ўсё жыццё. Вакол помніка - агароджа і надпіс: "Аберагаецца дзяржавай". У нашы дні тут пабудавана арка з заручальнымі пярсцёнкамі. Сюды прыязджаюць маладыя ў дзень рэгістрацыі шлюбу, каб прысягнуць на каханне, і абяцаюць зберагаць адзін аднаго так, як робяць гэта дуб і сасна на працягу стагоддзяў.

Шмат легенд звязана з гэтымі дрэвамі. У іх абавязкова прысутнічаюць закаханыя, якіх разлучылі сілаю. Адна з легенд апавядае пра тыя часы, калі ў Нясвіжы быў створаны прыгонны тэатр.

Падзеі адбываліся ў другой палове XVIII стагоддзя. У Слуцку таксама існаваў у той час прыгонны тэатр. Браты Міхал і Геранім Радзівілы часта пазычалі адзін аднаму артыстаў. На слуцкай сцэне балет развіваўся значна раней, чым у Нясвіжы, дзе спачатку аддавалі перавагу драматычнаму мастацтву. Калі ў Нясвіжы задумалі паставіць некалькі балетных спектакляў, са Слуцка прывезлі артыстаў-танцораў у абмен на таленавітых нясвіжскіх музыкантаў.

Паданне расказвае, што сярод балерын вызначалася талентам і прыгажосцю семнаццацігадовая Гануся. Стройная, з вялікім блакітнымі вачыма, якія ў танцы запальваліся агнём незвычайнага натхнення, яна пакарала сэрцы гледачоў. Не маглі застацца раўнадушнымі да вялікага таленту простай дзяўчыны нават князі і іх шматлікія знакамітыя госці. Некаторыя з гасцей спадзяваліся знайсці спагадлівы адказ на свае заляцанні і былі пакрыўджаны, калі артыстка рэзка і рашуча адмаўляла ўсім, нягледзячы на паходжанне і званні. Гэта абражала фанабэрыстых паклоннікаў, якія нават спрабавалі скардзіцца самому князю і патрабавалі адправіць яе на канюшню. Каб пазбегнуць прызнанняў у каханні, зневажальных падарункаў, танцорка вымушана была пасля спектакля хавацца ў патаемных месцах. Часта для гэтай мэты яна выкарыстоўвала старыя дэкарацыі за сцэнай.

Нясвіжскі мастак, малады прыгажун Язэп, які не аднойчы рыхтаваў дэкарацыі да спектакляў, ведаў, дзе хавалася дзяўчына. У яго сэрцы агонь кахання гарэў яшчэ з таго моманту, калі ён першы раз убачыў Ганусю ў замку. Гануся таксама марыла аб вялікім каханні, якое часта павінна была перадаваць у танцы, але ніколі яшчэ не перажывала ў сапраўдным жыцці. Яна даўно звярнула ўвагу на маладога мастака і чакала прызнання толькі ад яго. Язэп жа лічыў сябе недастойным увагі такой таленавітай балерыны. Дзяўчына здавалася яму недасягальнай зоркай, ідэалам. Больш за ўсё ён баяўся словамі прызнання абразіць, напалохаць каханую і страціць яе давер і прыхільнасць.

Такое становішча цягнулася амаль два гады. Хутка закончваўся тэрмін дагавору, і Гануся павінна была вярнуцца ў Слуцк. Адчай, які перажываў юнак пры думцы аб расставанні, дапамог яму перамагчы нерашучасць і прызнацца любай у сваім вялікім каханні. Доўгачаканыя словы ўсхваляванага хлопца знайшлі водгук у сэрцы дзяўчыны. Шчаслівыя закаханыя вырашылі звярнуцца да князя Міхала за дазволам на шлюб. Нясвіжскі князь даў згоду на вяселле, але патрэбна было ведаць яшчэ, што скажа слуцкі Радзівіл. Тут трэба зазначыць, што слуцкі князь вызначаўся хваравітай жорсткасцю ў адносінах да прыгонных. Для яго найвялікшай асалодай было слухаць енкі паднявольных, якіх сурова каралі за самую нязначную правіннасць. Здарылася самае страшнае: жорсткі князь у вялікім гневе загадаў закаваць дзяўчыну ў кайданы і даставіць яе назад у Слуцк. Пачуўшы гэта рашэнне, закаханыя вырашылі ўцякаць. Але салдаты злавілі ўцекачоў недалёка ад Нясвіжа. Апошні абдымак іх і роспач былі такімі адчайнымі, што нават сэрцы салдатаў не вытрымалі: яны плакалі разам з тымі, каго павінны былі разлучыць. Закаваную ў кайданы Ганусю павезлі ў Слуцк, а праз некалькі дзён у Нясвіжы даведаліся, што дзяўчына загінула. Ніхто дакладна не мог сказаць, што з ёй здарылася: ці яна сама дабравольна пакінула гэты свет, у якім не магла жыць без каханага, ці загінула ў страшэнных пакутах у змрочным падзямеллі.

3 той пары Язэп у любое надвор'е хадзіў на месца іх апошняга расстання і праводзіў там цэлыя гадзіны. Можа гэта ён пасадзіў і выгадаваў у памяць аб сваім адзіным каханні незвычайныя дрэвы. Фактам з'яўляецца тое, што ён адрокся ад свету, пайшоў у манастыр і ўсё жыццё аддаў мастацтву.

Дуб і сасна дажылі да нашых дзён. Расказваюць, што ў час апошняй вайны немцы хацелі вывезці гэты цуд прыроды ў Германію, але не паспелі. Неразлучныя дрэвы неаднойчы прыцягвалі ўвагу мастакоў, паэтаў, музыкантаў. На жаль, сасна ў 1999 годзе загінула.

1. Белорусский относится к восточнославянским языкам. Используется он, в основном, в Республике Беларусь, где является государственным. Также небольшое число носителей проживает в Украине, Польше и Чехии. На сегодняшний день белорусским владеет приблизительно 6,5 миллионов человек (по данным 2009 года). При этом число носителей постепенно сокращается.
2. Белорусский язык имеет сразу три алфавита — это кириллица, латиница и арабская вязь. Первая использовалась ещё с 14-го века, латиница пришла позднее, когда территория современной Белоруссии входила в состав Великого Княжества Литовского. Что же касается арабской письменности, то она возникла в 16-м веке, благодаря литовским татарам, которые переняли местное наречие, но сохранили привычные им арабские буквы.

3. Считается, что процесс выделения белорусского в самостоятельный язык начался в 14-м веке. Именно тогда был сформирован западнорусский литературно-письменный язык, который сегодня называют старобелорусским. До 1696 года он был одним из официальным языков Великого Княжества Литовского (наряду с латинским и польским). Затем, после раздела Речи Посполитой западнорусский был вытеснен русским языком
4. Длительное время белорусский существовал исключительно как язык простонародья, выживший вопреки постоянному давлению со стороны русского и польского. В 19-м веке он был фактически воссоздан заново, усилиями представителей интеллигенции. Но использовать его для издания книг и газет стало возможным только после революции 1905 года. До этого момента белорусский не признавался со стороны России как самостоятельный язык. Его считали лишь одним из наречий русского.

5. Белорусский язык сохранил большое количество слов с древнеславянскими корнями. Одновременно с этим в нём очень много заимствований из польского и русского языков, а также немецкогои вездесущей латыни.

6. У современного белорусского языка существуют две грамматических нормы — официальная орфография и т. н. тарашкевица, известная также и как классическое написание. Появилась последняя в 1918 году усилиями политического деятеля, языковеда и переводчика Б. А. Тарашкевича. Необходимость возникла в связи с получением Белоруссией независимости, в результате чего была образована Белорусская Народная Республика. Тарашкевица официально использовалась до 1933 года, когда была произведена реформа белорусского языка, получившая неофициальное название «наркомовка». Её отличительной особенностью стало насильственное внедрение некоторых норм, присущих русскому языку.

7. Одной из отличительных особенностей белорусского является буква Ўў (у краткое или «нескладовае»). Более того — эта буква стала своеобразным символом языка, в 2003 году ей даже установили памятник в Полоцке. Также её охотно используют в качестве логотипа различные медиапроекты, связанные с белорусским языком.

8. Сегодня официальная редакция белорусского языка резко осуждается многими представителями белорусской интеллигенции. Многие из них считают «наркомовку», навязанной и плохо соответствующей реалиям живого языка. Так что хотя тарашкевица и не была признана официально, на ней издаётся всё больше печатной продукции. Также именно на неё были осуществлены переводы многих классических произведений. При этом «наркомовка» считается негибкой и ненатуральной.

9. Существует также и такое понятие, как «трасянка» — так называется грубая смесь русского и белорусского языков. Термин возник 80-х годах века, хотя впервые о подобной языковой смеси зоговорили ещё в 30-х годах. Слово «трасянка» происходит от названия низкокачественного сена, полученного в результате смешивания сухой травы со свежескошенной. Схожее явление существует и в соседней Украине, где бессистемное смешение украинскогои русского языков называют «суржик».

10. На сегодняшний день белорусский переживает далеко не самые лучшие времена. Число говорящих на нём стремительно сокращается, уменьшается число учебных заведений, в которых бы велось обучение на этом языке. И если он ещё довольно активно используется в быту и СМИ, то литературы на нём фактически не существует. Более того, всё чаще даже стали раздаваться заявления, что белорусский вымирает. Главной причиной столь печального положения языка называют политику, проводимую бессменным президентом страны А. Г. Лукашенко. Сам он предпочитает использовать исключительно русский язык.