, Пазнай героя па знешнім выглядзе: а. “Як і кожны з малых, меў не адну, а некалькі мянушак – Сівы, Гусак, Манька… Была і яшчэ адна, чацвёртая мянушка… Называлі яго Жабраком…” б. “Мілы, прыгожы твар, абапал якога звісаюць чорныя кучаравыя пасмы коратка, “пад польку”, астрыжаных валасоў”. в. “Худая, крыклівая…, якая вучыць і нецікава, і нудна. Стаіць каля грубкі, залажыўшы назад сухія бяскроўныя рукі з пярсцёнкамі”. г. “Рабенькі…, якога за кірпаты нос празвалі Лычыкам… Вушы нейкія круглыя і адтапыраныя, нібы яны з ружовай паперы”. Пазнай героя па яго гаворцы: а. – Я разумею цябе – ты любіш толькі бедных. І я, Данік, не з багатай сям’і. Вы тут усе не любіце паноў. А я таксама палячка. І гэта, хлопчык, не адно і тое ж. І ў нас, у Польшчы, усякія людзі ёсць. Ты зразумееш мяне, калі падрасцеш. б. “І пра мяне ён напісаў… І пра цябе напісаў. Пра цябе і пра маму тваю. Вось паглядзім. Ага! Ну, слухай”. в. – Ух, панок! – уздыхнула яна, папраўляючы хустку. – Хай іх нечага ліха! Наце вам і запіску яшчэ. г. – А натура, дальбог жа, таткава!.. д. – Я ўсё ведаю! Гэта – камуна! е. – І не брыдка вам, драні? Ваша ранейшая настаўніца колькі ўжо часу хварэе, а вы?.. Хоць бы разочак схадзілі адведаць! Ганьба!.. ж. – Ты не гаруй, Даніла, …Дзядзька грошай прышле. Падрасцеш яшчэ трохі, купіш каня, можа, і поля шматок… з. “Даніку Мальцу, майму светлавокаму хлопчыку, каб дачакаўся светлага жыцця”. і. “Малец, ты выключаны са школы, ідзі дадому і падумай, што ты натварыў”. к. – Яшчэ ты, брат, не нацешыўся з панскай ласкі? Пакінь! л. – Ну, быў у цябе яшчэ раз дзень нараджэння? Не чырванейся. Ты зманіў, я ведаю. м. – Увага, увага! Сёння Малец частуе! Рыхтуйцеся, хто галодны!.. Пазнай героя па паводзінах: а. “Неяк улетку яны, пастушкі, спаткалі яго на пашы. Ішоў ён з-пад рэчкі з трыма вудамі, са збанком і з нейкай торбай за плячыма”. б. “Ён сам дастаў з печы капусту, з паліцы – хлеб, пад’еў, прыбраў са стала і разгарнуў “элементаж”. в. “Увайшла пасля пераменкі ў клас з вялікім пачкам чырванабокіх яблыкаў… Гаворыць па-польску чыста, не так, як пан Цаба”. г. “З усіх пяці адзнак яна найбольш любіць “тры з мінусам” і за ўсё ўсякае лаецца. Ад яе Данік упершыню пачуў чатыры новыя польскія словы – матолак, дрань і “божы конь”. д. “Ну, урокі ўрокамі, а на пераменках яны пастанавілі, што калі хто акажацца хоць слоўцам па-польску – пяць грошай штрафу. Ды так і не зарабілі на гэтым ні гроша.”