О чем книга Янки Купалы "Тутэйшыя" В двух словах​

На мой взгляд, совершенно напрасно пьесу Янки Купалы "Тутэйшыя" не одно десятилетие считали слабой в идейном отношении. В этой пьесе Янка Купала также тревожится за судьбу Отечества, как и других своих произведениях, только тревога эта выражена комическими средствами.

В Беларуси, находящейся между Западом и Востоком, за неполные два года 4 раза менялась власть. Персонажи пьесы и отец и дочь Горошко в этих исторических действиях не участвуют, живут в городе и иногда ездят в деревню. А Дама, господа и исправник бесцельно перемещаются с места на место. Квартира Никиты Зноско неуютная и ненадёжная, как и вся Беларусь того времени.

Трагедия  «Тутэйшесци»  в том, что люди из-за своего недостаточно развитого самосознания, пассивности, равнодушия превратились в посторонних наблюдателей собственной судьбы. В пьесе показаны представители разных социальных групп. Янка и Леночка –вполне сознательные белорусы, знают, какого они «рода-племени», и собираются учить других, но болезнь     «   тутэйшесци   » затронула и их: они внутренне самоизолированы и их жизненные устремления односторонни. Тесть Левон Горошко хорошо относится к Янке, но даже он не может понять его. Что же тогда говорить о других? А Алёнка и вовсе пока ещё только ученица. Они и хотят изменить жизнь к лучшему, но не знают как, не готовы к этому.

Гануля Зносчиха и Лявон Горошко придерживаются вековых обычаев белорусской культуры, но ни во что не вмешиваются. Никита Зносак воплощает в себе образ при Для него всё чужое – лучшее, и даже о «воспитанности» поляков, снявших с него френч и сапоги, он говорит с восторгом. Высмеивая своего героя, писатель жил заботой о будущем нации, о её к самосохранению.

Абсолютны безразличны и не ни к какому самостоятельному движению Дама, Пан, Поп, исправник. Восточный и Западный учёные, герр Спичыни, родились и выросли в Беларуси, но позиция их воинственно антибелорусская, они – «враги беларушчыны».

Параўнальная характарыстыка літаратурных герояў (у. караткевіч "паром на бурнай рацэ")  літаратура з’яўляецца адным са сродкаў пазнання жыцця і, перш за ўсё, чалавека. каб глыбока раскрыць характары, пісьменнікі часта ідуць па шляху супастаўлення герояў. такі прыём выкарыстаны янкам купалам у паэме «курган» пры абмалёўцы вобразаў гусляра і князя. у параўнальным плане пададзены вобразы сцёпкі і аленкі ў аповесці «на прасторах жыцця» якуба коласа. гэтым прыёмам карыстаўся і у. караткевіч пры стварэнні вобразаў пора-леановіча і горава ў апавяданні «паром на бурнай рацэ» .  абодвагероі — выпрабаваныя ў баях ваенныя ў чыне каззітанаў, якія накіраваны з ротай салдат ахоўваць адзіны паром, каб не аддаць яго ў рукі паўстанцам. у пачатку твора аўтар зазначае, што аднаму з іх, пора-леановічу, «не вельмі верылі як нашчадку сепаратысцкай фаміліі і ўраджэнцу магілёва» , таму «ў дапамогу яму» паставілі юрыя горава, карэннага русака са старой маскоўскай фаміліі, які быў паранены ў сутычцы з паўстанцаў пад ракавам і адасланы «ў тыл» на лячэнне. сімпатыі чытача, здаецца, павінны быць на баку пора-леановіча: чалавека, якому не давярае сам генерал урадавых войск. бо ці можна прыхільна ставіццаі да чалавека, роля якога — шпіёніць? але гэта толькі першае ўражанне. у. караткевіч не навязвае нам сваіх думак, а дае магчымасць разабрацца, хто ёсць хто?   вось мы бачым горава, які ў думках апынуўся ў маскве, успамінае сваю старэнькую маці, каханую дзяўчыну надзейку, марыць аб мірным жыцці. і раптам — стрэл! гэта страляў-забаўляўся з дуэльных пісталетаў пора-леановіч. горава ўразіў (каторы ўжо раз! ) яго сухі прыгожы твар, белыя валасы, бакенбарды і, галоўнае, страшнаватыя блакітныя вочы, у якіх бачная была пагарда да ўсяго. і яшчэ рэзкі шрам паўз брыво і левую скронь — адмеціна двубою. многае можа сказаць пра героя яго партрэт. пора-леановіча выдавалі вочы аўтар далей скажа: «яго нахабныя і страшныя вочы гарэлі вясёлым шаленствам» . і тут жа гораў дасць дакладную характарыстыку пора-леановічу: «чалавек, які сядзіць яго, — страшны, вельмі небяспечны чалавек, драпежнік, у якога, пэўна, зусім няма ў душы месца для так званых пакут сумлення» . і вельмі хутка мы ўпэўнімся ў гэтым.  наступная ноч выдалася «вераб’інай» . дождж паліў так, што, здавалася, паветра было менш, чым вады. вада прыбывала вельмі хутка, рака пайшла старыком. на перасцярогу бывалага салдата івана, які прапанаваў паставіць каравул на рацэ, каб не здарылася бяды з прахожымі, пора-леановіч рэагуе іранічна: «табе што да таго? няхай не суюцца ў » і калі гораў хоча неяк абразуміць пора-леановіча, гаворачы, што да свайго народа трэба адносіцца з павагай, што людзі не вінаватыя, калі дрэнна робяць улады, той адказвае, што народ — гэта быдла, якое па галаве трэба біць. і ваша, і наша, і польскае, і ўсякае. іншага яны не варты. людзей не шкадуй. ні жанчын, ні дзяцей. ідзі па трупах, і добра табе будзе.  і мы пачынаем разумець, які жудасны чалавек гэты пора-леановіч. для яго галоўнае — стаць на той бок, які выйграе. а прысяга, закон гонару — гэта не для яго. яшчэ болып поўна раскрываюцца героі апавядання пры сустрэчы з жанчынай, жонкай грынкевіча, кіраўніка паўстанцаў, якая везла памілаванне свайму мужу. адзін (пора-леановіч) ведаў, што пакаранне грынкевіча будзе выканана гэтай ноччу, і наўмысна затрымліваў жанчыну. другі (гораў), нічога не , рызыкаваў сваім жыццём, каб пераправіць жанчыну на другі бераг раз’юшанай ракі.  менавіта гэтая вераб’іная ноч паказала, якія розныя тыпы людзей увасабляюць пора-леановіч і гораў. мы ўбачылі, што адзін з іх люта ненавідзеў людзей, а другі ганарыўся сваім .  такія людзі, як капітан пора-леановіч, не павінны жыць на зямлі, — падкрэслівае аўтар, — і адмоўны герой гіне на дуэлі.

Узоры пейзажная лірыкі купалы- гэта усім вядомыя вершы \"дзве таполі\", \"адцвітанне\", \"жніво\" і іншыя. для мяне ж выдатнейшы ўзор пейзажнай лірыкі купалы- верш \"явар і каліна\". песняй вясны лебядзінаю, скінуўшы зімнія чары, шэпчуцца явар з калінаю ў сумная даліне над ярам. тым, хто цікавіцца творчасцю беларускага песняра, хто хацеў бы спасцігнуць усю глыбіню яго паэзіі, я бы параіла не пакінуць без увагі, абавязкова прачытаць гэты незвычайна чуллівы, поўны пяшчоты і глыбокага сэнсу верш. пра гэты верш хочацца сказаць \"меладычны\", і нядзіўна, што ён пакладзены на музыку. музыку на словы купалы напісаў беларускі кампазітар ю.семеняка, выконваюсь песню вядомыя беларускія \"песняры\" , а так сама наш суайчыннік з амерыкі багдан андрусішын. не толькі \"явар і каліна\" пакладзены на музыку, але і іншыя вершы купалы : \"я ад вас далёка\", \"зваяваным\", \"спадчына\". \"явар і каліна\"- гэта, сапраўды, больш чым верш пра прыроду. у ім зліліся радасць вясновага абуджэння прыроды, пяшчота і каханне, легенды і паданні беларускай зямлі пра русалак і даўнейшыя павер\'і беларусаў пра тое, што прырода - гэта жываю істота. слухаюць смехаў русалчыных, лопату крылляў начніцы, ветру павеваў ап\'янчаных, плюскату шклістай крыніцы. беларускі пісьменнік іван навуменка сказаў пра верш \"явар і каліна\", што \"гэта выказаная замілаванымі, надзвычай экспрэсіўнымі паэтычнымі радкамі хвала жыццю, у вобразах дрэў шэпчуцца аб чымсьці неразгаданным, таямнічым пад вечным небам\".