Осыларды қатыстырып сөйлем құрандар: түйіншек, інішек, төбешік, ойыншық, талшық, , өндірбай, өндіріс, көрермен, оқырман, ұздақ, қ, жұмысшы, кішіпейілдік, ілік, адалдық суарма, қондырма, қаптама, бастырма

Ажем туйиншегин ашты.Мен інішекпен төбешікте ойыншыктармен ойнадым.Анам аялдамада кутип тур екен.Агам Өндірбай өндіріс орнында жумыс истейди.Мен көрермен болып отырдым.Агам окырман болды.Балмуздак сатып алдым.Акем балалыкшагын есіне алды.Ол жумысшы.Анам адамгершілікті,кішіпейилдікті,адалдыкты уйретіп отырады.Малды көп суарма деді.Кусты кондырма,ушырып жибер деді.Даптерді ол затпен каптама!Біз бастырмада шай іштік.

Бірнеше күннен бері ауа-райы жауынды болып тұр. Табиғаттың әр жылдары қилы мінез танытатыны өзіне ғана тән дүние. Шығыс өңірінде биыл қар қалың болды, есесіне жауын да көп. Елге тұтқиылдан шабуыл жасаған дағдарыс уақытында табиғат-анадан сыбағамызды да алдық. Жалпы қара халық қой басынан өткеретін. Үлкен кісілер «өзіңде жоқ болса да,елде болсын» деп жатады. Не көрсек те, «көппен», «елмен» көрген жақсы. …Бүгін таңертең үйден шықсам, тағы жауын себезгілеп тұр екен. Сыртқа жиналып жатқанда сіңлім «машинамен жүрмін ғой, үстің су болады,менің қолшатырымды ал» деген. Бір қызығы, 3 сынып оқыған кезде әкем құлпынайдың суреті бар кіп-кішкене қолшатыр сатып алып берген, одан кейін қолданған емеспін. Жылы жауынның астында малмандай су болсам да, салқын өтсе де… қолшатырсызбын. Жауынды жақсы көретіндігімнен шығар. Аялдамаға қарай тез-тез қадам басып келе жатырмын. Кешеден бері томсырайып тұрған бұлтты аспан төгіп-ақ жатыр. Ал іште… белгісіз бір жанталас, тоқтаусыз аққан ағын судай, менімен арпалысып келеді… Не ойлап келе жатқанымды өзім де білмеймін… өткінші жауындай жалған әсер ме…? Ақын Қалқаман Сариннің жаңбыр туралы бір өлеңіндегі «Жаушы, жаңбыр,жауа түс,жаушы,жаңбыр, Періштелер қондырған қанатымен, О, құдірет! Тамып тұр тамшыдан нұр!… деген жолдарын есіме алдым.Рас,нұр болып жауған мына тамшылар жүрек түбіне мәңгілік сіңеді ғой. Осыдан кейін біртүрлі көңілім көтерілді. Анығында, жақсы ой жинақтап, аузыңнан шыққан әр сөзге мән беріп сөйлей білсең, әр дұрыс сөз алдыңнан жақсылық әкелері хақ.

- Бізде жаратылыс тану пәні  болады.

- Ол не түсіндіреді?

- Ол адамға тән сұлулығы шарт емес, жан сұлулығы қажет екендігін түсіндіреді.

- Иә, мысалы, адамдармен тез тіл табысу жақсы қасиет.

- Оқығанды ойға сақтау үшін қабілет керек.

- Мысалы, ата-анам менің әрбір ісіме сәттілік тілейді. Әрине олардың өмір тәжірибесі мол, араласқан ортасында бедел жинаған сыйлы азаматтар. Біздің үйімізге әрдайым пікір алысу, ой бөлісу үшін ата-анамның әріптестері жиналады. Мекеме басшыларының ауысуы қоғамдық құбылыс.