《менің азаматтық ұстанымым》 тақырыбында эссе

Ұстанымымыз – бейбітшілік пен келісім

Көп жылдар бойы әртүрлі ұлыстар мен діни нанымның рухани мұрасымен тереңірек таныса түскен Қазақстан хал­қы шынайы шыдамдылық пен діни төзімділікті және жаңа дү­ниені қабылдауға деген ықы­­ласты өз бойына сіңіре білді.

Қазақстан Президентінің бастамасы бойынша ұйымдас­ты­рыл­ған Әлемдік және дәс­түрлі діндер көшбасшылары­ның съез­дері қазіргі заманғы діндер ара­сындағы жаһандық абыройлы үнқатысудың таби­ғи және іскер­лік көрінісі болды. Бұған дейін үш рет съезд өтті. Мұндай маңыз­ды шараны жоғары дең­гейде өткізе білген Қазақстанға онда­ған елден келген діни ұйымдар­дың басшылары шынайы ри­за­­шылығын білдірді. Халық­тар мен діни көзқарас­тарды жақындасты­руға, сол арқылы бейбітшілік құндылық­тарын қалыптасты­руға жасаған қада­мы үшін әлем­дік қо­ғам­дастық Қазақ­стан­ның бұл қа­дамына жоғары баға берді. Осы үдеріс IV Съезде де жалғасын тапты.

Рухани көшбасшылар, дін­дер мен халықтар арасындағы өзара түсінушіліктің қалыпта­су мүм­кін­ді­гін жасауда аста­на­лық съез­дің маңызы зор. Съезд қа­тысу­шы­лары декларация қа­был­дады, онда кон­фес­сия­аралық үнқатысу бей­біт­шілікті қолдау және ха­лық­тар арасын­дағы келісімнің маңыз­ды құ­ралы ретінде аталды.

Қазақстан Республикасы Кон­с­титуциясының 14-бабы­ның 1-ші және 2-ші тармақта­рында аза­маттардың заң мен сот алдында бәрi тең екені және ешкімді тегiне, әлеумет­тiк, лауазымдық және мүлiк­тiк жағ­дайына, жынысына, нәсiлi­не, ұлтына, тiлiне, дiнге көз­қара­сына, нанымына, тұр­ғы­­лықты жерiне байланысты кем­сітуге болмайтыны анық жа­зыл­ған. Бүгінгі таңда Қазақ­стан­да 3200-дей мешіт, шіркеу және құл­шы­лық ететін үйлер жұмыс істейді.

Жаңа ХХІ ғасырда ұлт­ара­лық келісім мен діндер арасын­дағы үнқатысудың үлгісі елордамыздан бастау алып отыр. Астана­дағы Бейбітшілік және келісім сарайы біздің еліміздегі нағыз рухани орталыққа айналды. Онда Халықаралық мәдени және діни орталық құрылды.

Әділ тәртіп қана адамзат қоға­мының гүлденуінің негізі болады! Астанада құрылған Ха­лық­ара­лық мәдени және діни орта­лық­тың қызметі осын­дай негізге бағытталуы қажет. Ізгі мақсат аясында әртүрлі мәдени және діни өкілдер сұх­батының ауқымын ұлғайту­дың маңыз­дылығы зор. Оған зайырлы және діни БАҚ өкілдері мен жастар бірлестікте­рін, ғылыми және шығармашы­лық зиялыларды тарту қажет деп есеп­теймін.

Орталық бейбітшілік, келі­сім және әділдіктің интеллектуалды зертханасы болуы, жа­һан­дық күн тәртібіне ұсы­ныс­ты әзірлеуі және ұсынуы қа-жет. «Ол съездің бар­лық қатысушы­ларын жаңа идеялар және ұсыныстармен толық­ты­ра­тын құрылым болуы қажет», деп Астана съезіне бастамашы бол­ған, Халықаралық мәдени жә­не діни орталықты құру идеясы­ның авторы – Қазақстан Рес­публикасының Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев айтқан болатын.

Қазақстан ғасырлар бойы жи­нақталған адамгершіліктің тегеу­рін­ді талаптарын адам­зат­қа жет­кі­зуге байланысты жауапты миссияны өз міндетіне алды. Қа­зақстан әлемде бейбіт­шілік орнауы үшін, атап айт­қанда, қауіпсіз­дік, ынтымақ­тас­­тық, өзара сый­лас­тық, тең­дік, әділдік, төзім­ділік, рухани-адамгершілік бастауларын игеру қағидаттарын ұсынып отыр.

Ал үстіміздегі жылы өткен Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының IV съезіне дайындықты жүргізу міндеті Хатшылықтың Х отырысында сарап­қа салынған еді. Хатшы­лық отырысында Дін көшбас­шылары кеңесінің тұжырым­дама жобасы бекітілген болатын.

Әлемдік және дәстүрлі дін­дер көшбасшылары форумы­ның Қазақстанның елордасы – Астанада өткізілуінің өзі кез­дейсоқ­тық емес. Елімізде жүз­ден астам ұлт тұрады және барлық дін өкіл­деріне өздері­нің таңдауы бойынша құлшы­лық етуіне мүмкіндік берілген. Ұлыс­тар арасындағы келісімді сақтауда қазақстандық тәжіри­бе өте құндылығымен ерек­шеленеді.

Жаз маңдайы жарқ етсе,
Көтерілді көңілім.
Жек көрмедім сендерді,
Серуендеді серігім.
Жаз маңдайы жарқ етсе,
Қаз - құстары қаңқ етер,
Кімнің жылытпас көңілін.
Егіншілер сайлады
Мойынтұрық, самиян,
Ат, атан, өгіз - көлігін.
Жер киініп, құс келіп,
Мына жылы шуақта,
Жан - жануар бір алды,
Басындағы бөрігін.
Қыстайғы науқас қара жер,
Шығарды ауру - өлігін.
Бозбалалар ат ұстап,
Аударысып жарысып,
Бастады тағы желігін.
Бойжеткен қыз, келіншек,
Топтанып, сапқа тізіліп,
Бүйрегінен бүлкілдеп,
Әзілдесіп, езіліп,
Суға түсіп жабырлап,
Жарқ еткізіп өңірін.
Диқаншылар қуанып,
Балалар мәз боп қуанып.
Тұқымның шашты төгінін,
Боталы түйе,қозылы қой,
Құлынды бие, буаз мал,
Толтырды кекпен желінін.
Саятшы, мерген іздеп жүр
Таудың ұлар, елігін.
Жаз - құдаша келді де,
Қыстың зәрін тарқатты.
Жаз - құдаша жарқылдап,
Жер бетіне көк көрпе
Салды дағы отырды.
Жаз-құдаша
Мен шаттанып қуандым
Түскендей - ақ келінім.
Қуансам да мәз болып,
Қолайсыз уақ кез болып,
Табиғат жасап таршылық
Қолдан тартып ап кетті,
Күткен құдашамыздың,
Төрт - ақ ай ғып өмірін.

Адам әрекеті тек жер бетіндегі суды ғана емес ауаны да ластап келеді. Күн сайын өнеркәсіп орындары ауаға орасан зор улы газ және оларға қоса өте майда бөлшектерден тұратын қоспаларды шығарып жатады. Олар ауамен бірге адам мен жануарлардың денесіне сіңеді жене жер бетіне шөгеді. Кейде оларды жел алғашқы шыққан орнына мындаған километр жерге айдап апарады. 
ПЕРЕВОД
Человек поведение не только земля , вода загрязняет воздух . Каждый день промышленность , в том числе огромный токсичного газа в воздухе и очень мелкие частицы удаления примесей . Они поглощаются человека и животных тела с воздухом , а затем осаждают на поверхности земли . Иногда они завершают , а не из первых километров земли вынудили тысячи жизней .