Есім сөздерге жұрнақ жалғау арқылы туыды зат есім етістікке жұрнақ жалғау арқылы туынды зат есім еліктеу сөздерге жұрнақ жалғау арқылы туынды зат есім

1) Есімдерден зат есім тудыратын жұрнақтар:

-шы, -ші: етік+ші, балық+шы, аң+шы, ән+ші, күй+ші т.б.

-лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік: жақсы+лық, дос+тық, шын+дық, шебер+лік т.б.

-ша, -ше: бөлім+ше, кітап+ша, маңдай+ша т.б.

-шық, -шік: ойын+шық, үй+шік т.б.

-хана, -стан, -кеш: дәріс+хана, кітап+хана, Қазақ+стан, арба+кеш т.б.

2) Етістіктен зат есім тудыратын жұрнақтар:

-ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе: бөл+ме, тоқы+ма, кес+пе, тарт+па т.б.

-ым, -ім, -м: бөл+ім, біл+ім, тоқта+м т.б.

-қы, -кі, -ғы, -гі: шап+қы, бұр+ғы, сүз+гі, ашыт+қы т.б.

-ыс, -іс, -с: жең+іс, айт+ыс, тала+с т.б.

-ық, -ік, -қ, -к: қаз+ық, көр+ік, сұра+қ, тіле+к т.б.

-ыш, -іш, -ш: қуан+ыш, өкін+іш, қызған+ыш т.б.

-уыш, -уіш: тырна+уыш, еле+уіш, түйре+уіш т.б.

3) Еліктеу сөздерден зат есім тудыратын жұрнақтар:

-ыл, -іл, -л: тарс+ыл, гүрс+іл, дір+іл, т. б.

Менің сүйікті тағамым.

«Ас адамның арқауы» демекші, дәмді тағам ішкенді бәрі де ұнатады. Бірақ әркімнің сүйсініп жейтін тағамдары болады. Мысалға, мен ет тағамдарын жақсы көремін, әсіресе, ұлттық тағамымыз ет пен манты тағамын сүйсініп жеймін. Анам мерекелік күндерге үнемі манты пісіріп, үлкен дастарқан жаяды, бұл біздің отбасылық дәстүріміз десем де болады.

Манты – орталық Азия халықтарының қамыр мен туралған (немесе тартылған) еттен әзірленетін ұлттық тағамы. Етті қолдан ұсақтап турап немесе тартылған еттен әзірлейді. Манты пісіру үшін арнайы дайындалған қамырды жұқа етіп, оқтаумен жайып, төртбұрыштап немесе дөңгелектеп ұсақтап кеседі де, ет пен пияз, тұз, бұрыш қосып дайындалған фаршты үстіне көз мөлшермен салып жиектерін, саусақтың ұшымен жапсырады. Отбасымызда мантыны мерекелік күндері әзірлегендіктен, барлығымыз анамызға көмектесіп, мантыны бірге түйеміз. Қалауыңық бойынша ет пен пиязға асқабақ немесе орамжапырақтыұсақтап турап қосуға болады. Түйілген мантыны арнайы табақша ыдыстарға тізіп салып, буға 40 – 45 минут пісіреді.

Манты піскенше тұздығын дайындауға болады. Біз үйде тұздығына пияз бен сәбізді қосып, қуырамыз. Сәлден соң үстіне кішкене су құйып, тұз бен қызанақ пастасын қосамыз.

Жаз мезгілі мен үшін өте қызықты өтті. Жазғы демалысымды ауылда атам мен әжемнің қасында өткіздім. Ата мен әже өмірдегі ең мейірімді адамдар екенін екінің бірі біледі. Менің де ата-әжем басқа ата-әжелердей өте мейірімді, өте ақылды адамдар. Жазда ауылға баратынымды естігеннен бастап қуанғаннан ұйықтай алмадым. Ауыл деген керемет қой. Ауылға барғаннан бастап көптеген достар таптым. Біз білмейтін нәрселер ауылда өте көп екен. Ал, ауылдың табиғатын айтсаңшы, Өте керемет! Таңертең оянған кезде  терезеңнің түбінде құстардың сайрағанын естіп жатқан керемет бір рақат сезім. жалпы ауылда демалысымды керемет өткіздім десем өтірік айтпаған болар едім.